Τα smartphones έχουν γίνει προέκταση του εαυτού μας. Πλέον, εκτός από την επικοινωνία, οι «απαραίτητες» για τους περισσότερους από εμάς συσκευές χρησιμοποιούνται για την εργασία, την ενημέρωση, την ψυχαγωγία, τη δικτύωση, ακόμη και για τις καταναλωτικές μας εξορμήσεις. Η διαρκής «έξυπνη» ηλεκτρονική… συνοδεία έχει προκαλέσει τον τεχνολογικό εκσυγχρονισμό πολλών εννοιών, όπως εκείνης του καταναλωτισμού. Οι τεχνολογίες που τοποθετούν προϊόντα και προσφορές στην παλάμη του χεριού μας ενόσω βρισκόμαστε στον φυσικό χώρο ενός καταστήματος αποτελούν γεγονός. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ένα καινοτόμο σύστημα φωτισμού που έχει ήδη μπει σε σουπερμάρκετ της Γαλλίας και… οδηγεί τον καταναλωτή στις προσφορές που τον ενδιαφέρουν εντός του καταστήματος. Σύμφωνα με μελέτες, το κοινό θεωρεί ότι τέτοια συστήματα του χαρίζουν τον απόλυτο έλεγχο μιας «αναβαθμισμένης», εξατομικευμένης εμπειρίας αγορών αλλά και του πορτοφολιού του. Με τις καθημερινές συνήθειες να αλλάζουν ραγδαία και να αποκτούν μια νέα ψηφιακή διάσταση μέσα σε διάστημα μόλις λίγων ετών, το σίγουρο είναι ότι τίποτε δεν θυμίζει το «παλαιολιθικό» παρελθόν, ούτε μια παραδοσιακή «βόλτα» στο σουπερμάρκετ…

Η «δικτυωμένη» εποχή είναι εδώ. Η καθημερινότητα –για τους περισσότερους από εμάς –ξεκινάει και τελειώνει στην οθόνη μιας ηλεκτρονικής συσκευής. Μέσα από αυτήν, επικοινωνούμε, κοινωνικοποιούμαστε, ενημερωνόμαστε, ψωνίζουμε. Αναλογιστήκατε ποτέ πώς η τελευταία δεκαετία έχει αλλάξει τις καθημερινές μας συνήθειες, οδηγώντας τες σε μια νέα ψηφιοποιημένη διάσταση; Smartphones και tablets αποτελούν πλέον την προέκταση του εαυτού μας στην ψηφιακή «σφαίρα» των social media και όχι μόνο, γεγονός που μας έχει δημιουργήσει στην αίσθηση ότι μας είναι απαραίτητα σε κάθε κίνηση, ενώ παράλληλα «έξυπνα» συστήματα που έχουν ενσωματωθεί γύρω μας έχουν καταφέρει να μεταλλάξουν τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν τα πράγματα, ακόμη και αν αυτό δεν γίνεται άμεσα αντιληπτό από εμάς τους ίδιους.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα, οι τεχνολογίες που γεννήθηκαν με σκοπό να ενισχύσουν την καταναλωτική αγορά. Από hi-tech συστήματα φωτισμού τα οποία «βλέπουν» την ακριβή θέση του χρήστη μέσα στον χώρο του καταστήματος, μέσω GPS, ενημερώνοντάς τον για προσφορές και εκπτώσεις, ως «έξυπνες» κούκλες που έχουν ξεπηδήσει από το «Minority Report» καταγράφοντας τον τύπο, την ηλικία και το φύλο του καταναλωτή που θα ψωνίσει την μπλούζα που κρέμεται απέναντί του. Τρομακτικό ή απλώς μια γεύση από το μέλλον; Ενα μέλλον όπου οι στιγμές της ζωής μας κατακερματίζονται σε δεδομένα και αποτελούν αντικείμενο διαχείρισης (και πώλησης) από εταιρείες μάρκετινγκ για την ενίσχυση των κολοσσών της αγοράς, αλλά και ένα μέλλον όπου ο κάθε καταναλωτής αποτελεί μια ξεχωριστή οντότητα βάσει του μοτίβου της ζωής και των επιλογών του, λαμβάνοντας ενημερώσεις, προσφορές και εκπτώσεις «κομμένες και ραμμένες» στα μέτρα και στις προσωπικές επιλογές του.
Οδήγησέ με στις προσφορές

Πριν από λίγες ημέρες η εταιρεία Philips ανακοίνωσε την εγκατάσταση ενός «έξυπνου» συστήματος φωτισμού LED χαμηλής ενεργειακής κατανάλωσης σε κατάστημα της αλυσίδας σουπερμάρκετ Carrefour, στο εμπορικό κέντρο EuraLille στην πόλη Λιλ της Γαλλίας, το οποίο χρησιμοποιεί το φως για τη μετάδοση ενός σήματος υπό μορφή κωδικού στα κινητά των καταναλωτών. Ετσι οι χρήστες, με τη βοήθεια μιας συνοδευτικής εφαρμογής, είναι σε θέση να γνωρίζουν πού υπάρχουν προσφορές οι οποίες τους ενδιαφέρουν εντός του καταστήματος.
Κάτι τέτοιο, σύμφωνα με τους υπευθύνους της Carrefour, αποτελεί ιδιαίτερα χρήσιμο «εργαλείο» για τους πελάτες της, καθώς θα μπορούσε να τους βοηθήσει να κινηθούν πιο στοχευμένα στον αχανή χώρο των 7.800 τ.μ. του καταστήματος.

«Πάντοτε αναζητούμε καινοτομίες με στόχο τη βοήθεια της περιπλάνησης των καταναλωτών στα καταστήματά μας και την ικανοποίηση των αναγκών τους» δηλώνει η επικεφαλής Εμπορικών Μοντέλων και Καινοτομίας της Carrefour Σελίν Μαρτέν.
«Χάρη στη νέα εφαρμογή η οποία συνεργάζεται με την τεχνολογία της Philips είμαστε σε θέση να προσφέρουμε στους πελάτες μας μια νέα υπηρεσία, η οποία τους επιτρέπει να αναζητούν αστραπιαία και να εντοπίζουν τις προσφορές που τους αφορούν, ενόσω βρίσκονται μέσα στο κατάστημα. Πρόκειται για μια σωτήρια υπηρεσία από πλευράς χρόνου για τους καταναλωτές που ζουν στις πόλεις!» υπογραμμίζει η ίδια.
Πώς τα LED δείχνουν τον δρόμο

Το σύστημα «θεσιθεσίας» εσωτερικού χώρου, σύμφωνα με τη Philips, αποτελείται από τους λαμπτήρες LED τύπου VLC (Visual Light Communication), μια βάση δεδομένων η οποία αφορά την ακριβή θέση των προϊόντων και των συνοδευτικών προσφορών και βρίσκεται ανεβασμένη στο ψηφιακό «σύννεφο» (cloud), καθώς και ένα λογισμικό επάνω στο οποίο οι πελάτες μπορούν να χτίσουν μια πλατφόρμα «έξυπνης» διάδρασης.
«Πρόκειται για το τελευταίο σύστημα εντοπισμού θέσης εσωτερικού χώρου που έχει αναπτύξει η Philips για χρήση σε εμπορικά καταστήματα» εξηγεί μιλώντας στο «Βήμα» ο κ. Χέρμπεν βαν ντερ Λεχτ, επικεφαλής του τμήματος θεσιθεσίας εσωτερικού χώρου στη Philips Lighting. «Το ειδικό σύστημα φωτισμού LED που τοποθετήθηκε στο Carrefour λειτουργεί ως σύστημα θεσιθεσίας, ενώ παράλληλα επιτρέπει την εξοικονόμηση ενέργειας που αγγίζει το 50% συγκριτικά με το προηγούμενο σύστημα φωτισμού, χωρίς την ανάγκη για περαιτέρω επένδυση ως προς την τοποθέτησή του».
«Χάρη στο «έξυπνο» σύστημα και στην ειδική εφαρμογή Promo C’Ou της Carrefour (για συσκευές iOS), οι καταναλωτές μπορούν να βλέπουν πού βρίσκονται, να πλοηγούνται εύκολα στον χώρο και να εντοπίζουν «φρέσκες» προσφορές» μας λέει ο κ. Βαν ντερ Λεχτ. «Είναι η πρώτη φορά που ένα σύστημα θεσιθεσίας εσωτερικού χώρου έχει ενσωματωθεί και είναι διαθέσιμο για το κοινό σε τόσο μεγάλη κλίμακα».
Οικονομική λύση

Σύμφωνα με τον ειδικό του ολλανδικού τεχνολογικού κολοσσού, το καινοτόμο σύστημα αποτελείται από τους λαμπτήρες LED, οι οποίοι, πέρα από τον φωτισμό του χώρου εξοικονομώντας ενέργεια, χρησιμοποιούν μια πατενταρισμένη τεχνολογία που αποστέλλει έναν μοναδικό κωδικό, ο οποίος «ψαρεύεται» στη συνέχεια από την κάμερα ενός smartphone. «Το σύστημα, με τη βοήθεια ενός λογισμικού της Philips –το οποίο μπορεί να ενσωματωθεί σε εφαρμογές τρίτων -, αναγνωρίζει στην πορεία τον κωδικό και γνωρίζοντας τη θέση του λαμπτήρα προσδιορίζει την ακριβή θέση του smartphone εντός του καταστήματος. Η ομορφιά του όλου συστήματος κρύβεται στο γεγονός ότι οι καταστηματάρχες δεν χρειάζεται να προχωρήσουν σε κάποια δαπανηρή επένδυση για την ενσωμάτωση του συστήματος στον χώρο τους, πέρα από την απόκτηση των «έξυπνων» λαμπτήρων».
Πρόκειται για την πρώτη τοποθέτηση του συστήματος φωτισμού θεσιθεσίας εσωτερικού χώρου της Philips για εμπορικούς σκοπούς σε κατάστημα σε παγκόσμιο επίπεδο. «Η τεχνολογία παρ’ όλα αυτά είχε δοκιμαστεί πιλοτικά στο Μουσείο Επιστήμης και Τεχνολογίας του Λάιντεν, στην Ολλανδία, όπου οι επισκέπτες είχαν την ευκαιρία να απολαύσουν μια διαδραστική ξενάγηση κατά τη διάρκεια εποχικής έκθεσης. Από τα σχόλιά τους στην πορεία φάνηκε ότι οι επτά στους 10 θα επιθυμούσαν να δουν την ενσωμάτωση μιας τέτοιας τεχνολογίας στον χώρο της λιανικής. Ως κολοσσός στις λύσεις φωτιστικών συστημάτων LED στον συγκεκριμένο τομέα, η Philips επεκτείνει τα όρια του «δικτυωμένου» φωτισμού» μας αναφέρει ο κ. Βαν ντερ Λεχτ. Ο ίδιος υποστηρίζει ότι η τεχνολογία θεσιθεσίας εσωτερικού χώρου θα μπορούσε να υποστηρίξει μια ευρεία γκάμα υπηρεσιών που σχετίζονται με τη θέση προϊόντων και πελατών εντός του καταστήματος, χαρίζοντας έναν διαδραστικό και διασκεδαστικό αέρα στην καταναλωτική εμπειρία, «κομμένη και ραμμένη» στα μέτρα του καθενός.
«Κάτι τέτοιο θα μπορούσε ακόμη να ενισχύσει την παραγωγικότητα του προσωπικού –ιδιαίτερα στα πολύ μεγάλα καταστήματα -, καθώς είναι σε θέση να εντοπίζει προϊόντα εντός του χώρου με μεγαλύτερη ευκολία».
«Δικτυωμένα» προσωπικά δεδομένα;

Το εν λόγω «έξυπνο» σύστημα φωτισμού σύμφωνα με την εταιρεία δεν αποτελεί απειλή για τα προσωπικά δεδομένα των καταναλωτών. «Κάθε λαμπτήρας πραγματοποιεί μονόδρομη μετάδοση μιας «φωτεινής» ταυτότητας ή ενός κωδικού στο κινητό του χρήστη μέσω της τεχνολογίας επικοινωνίας οπτικού φωτός (Visual Light Communication). H μονόδρομη αυτή πηγή δεδομένων, «αόρατη» στο ανθρώπινο μάτι, ανιχνεύεται από την κάμερα του smartphone. Το φως δηλαδή δεν «διαβάζει» πληροφορίες από τη συσκευή του χρήστη. Αντίθετα, ο καταναλωτής είναι εκείνος που μπαίνει στο σύστημα «κατεβάζοντας» την εφαρμογή του καταστήματος. Η ταυτότητα ή αλλιώς ο κωδικός που εκπέμπεται μέσω του φωτός χρησιμοποιείται από την εφαρμογή για τον εντοπισμό της θέσης της συσκευής εντός του χώρου. Ο καταναλωτής δεν μοιράζεται με αυτήν άλλα προσωπικά δεδομένα του, ενώ μπορεί να απενεργοποιήσει την εφαρμογή όποτε επιθυμεί» διευκρινίζει ο κ. Βαν ντερ Λεχτ.
Το καινοτόμο σύστημα θεσιθεσίας εσωτερικού χώρου μέσω λαμπτήρων LED, σύμφωνα με τη Philips, θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί σε διάφορους εσωτερικούς χώρους, συμπεριλαμβανομένων καταστημάτων, αεροδρομίων, μουσείων, γραφείων κ.ά. Ως προς την τεχνολογία μετάδοσης δεδομένων μέσω του φωτός, Li-Fi, o κ. Βαν ντερ Λεχτ ξεκαθαρίζει ότι για την ώρα ο ολλανδικός κολοσσός «δεν σχεδιάζει να εισέλθει στην αρένα της επικοινωνίας δεδομένων».

Με «πλοηγό» αγορών ανά χείρας
Σύμφωνα με στοιχεία της έκθεσης Mobile Economy 2015, της Διεθνούς Ενωσης Εταιρειών Κινητής Τηλεφωνίας (GSMA), ως το 2020 εκτιμάται ότι περίπου τα 3/5 του παγκόσμιου πληθυσμού θα έχουν σύνδεση κινητής τηλεφωνίας, με σχεδόν ένα δισ. νέους συνδρομητές. Μόνο μέσα στο 2014 ο αριθμός των συνδρομητών κινητής τηλεφωνίας αυξήθηκε πάνω από 5%.
Η διείσδυση των smartphones μάλιστα στη αγορά αναμένεται να ξεπεράσει το 79% σε Δυτική Ευρώπη και Βόρεια Αμερική ως το 2017. Η επίδραση των συσκευών αυτών στις φυσικές αγορές των καταναλωτών αυξάνεται καθημερινά, με το 68% αυτών να δηλώνει ότι ήδη χρησιμοποιεί το κινητό του π.χ. για να βρει πληροφορίες για κάποιο προϊόν που τον ενδιαφέρει τη στιγμή που βρίσκεται έξω για ψώνια.
Παρόμοια στοιχεία έδωσε και η εφετινή μελέτη ψηφιακής «κίνησης», Mobility Report, του σουηδικού κολοσσού Ericsson, σύμφωνα με την οποία μέχρι το 2020, το 80% του συνόλου κυκλοφορίας δεδομένων κινητής τηλεφωνίας θα προέρχεται από smartphones. Η Βόρεια Αμερική και η Ευρώπη θα συνεχίσουν να έχουν την υψηλότερη χρήση δεδομένων ανά smartphone, ενώ η προηγμένη τεχνολογία τηλεπικοινωνιών θα είναι κοινός τόπος σε όλο τον κόσμο. Προβλέψεις των ειδικών αναφέρουν ότι οι συνδρομές «έξυπνων» κινητών θα υπερδιπλασιαστούν αγγίζοντας τα 6.1 δισεκατομμύρια, με το 70% του παγκόσμιου πληθυσμού να χρησιμοποιεί smartphones και το 90% να καλύπτεται από δίκτυα κινητής ευρυζωνικότητας.
Ο τομέας των τεχνολογιών που «μιλούν» με τα ράφια των καταστημάτων μεταδίδοντας πληροφορίες και προσφορές «κομμένες και ραμμένες» στα μέτρα του κάθε καταναλωτή καταγράφει ραγδαία ανάπτυξη τον τελευταίο καιρό, με το 56% των αμερικανικών σουπερμάρκετ να δηλώνουν ήδη ότι σκοπεύουν να ενσωματώσουν τα εν λόγω συστήματα ως το 2016.
Καταναλωτές-«γκατζετάκηδες»

Πρόσφατη μελέτη του Institute for Business Value του αμερικανικού κολοσσού τεχνολογίας IBM εξέτασε τις προτιμήσεις των καταναλωτών απέναντι στο μάρκετινγκ μέσω φορητών συσκευών. Φάνηκε λοιπόν ότι η πλειονότητα των ερωτηθέντων δήλωσε πως επιθυμεί να λαμβάνει ενημερώσεις και προτάσεις στο κινητό την ώρα που ψωνίζει. Η έρευνα, στην οποία έλαβαν μέρος συνολικά 110.000 εθελοντές από 19 χώρες, επικεντρώθηκε συγκεκριμένα στο τι ζητάει το καταναλωτικό κοινό αλλά και τι είναι διατεθειμένο να προσφέρει ως αντάλλαγμα. Βάσει των απαντήσεών τους φάνηκε ότι το 42% των εθελοντών δήλωσε πως προτίθεται να μοιραστεί τον αριθμό του τηλεφώνου του προκειμένου να λαμβάνει ενημερωτικά μηνύματα από εταιρείες. Το 44% αυτών μάλιστα ανέφερε ότι επιθυμούσε την επικοινωνία ενόσω βρίσκεται για ψώνια σε κάποιο κατάστημα. Το 41% πάλι δήλωσε ότι είναι σημαντικό για τις εταιρείες να είναι σε θέση να προσφέρουν στοχευμένες προσφορές και εκπτώσεις βάσει του καταναλωτικού προφίλ του καθενός. Φάνηκε ακόμη ότι το κοινό έτεινε να εμπιστεύεται περισσότερο την τεχνολογία, π.χ. ειδικές εφαρμογές, ως προς την επιλογή ενός προϊόντος για αγορά από το να καταφεύγει σε κάποιον πωλητή εντός καταστήματος.


Καταναλωτικά ίχνη μέσω κάρτας

Η κάρτα μέλους ενός καταστήματος, πέρα από το να συλλέγει πόντους κατά τις αγορές του κατόχου της οι οποίοι κάποια στιγμή «μεταφράζονται» σε κουπόνια έκπτωσης ή στην κλήρωση κάποιου δώρου, σκοπό έχει την καταγραφή των προτιμήσεων του καταναλωτή με βάση την ηλικία, το φύλο του κ.ά. Οι πληροφορίες αυτές μπορούν να χρησιμοποιηθούν στη συνέχεια για μια σειρά δράσεις με στόχο την ενίσχυση των πωλήσεων –π.χ., για τη βελτίωση της θέσης των προϊόντων εντός του χώρου ενός σουπερμάρκετ και τη διεξαγωγή προωθητικών κινήσεων ή για την αποστολή στοχευμένου διαφημιστικού υλικού στον καταναλωτή.

Ακόμη όμως και αν κάποιος δεν έχει κάρτα μέλους, ενδεχομένως να χρησιμοποιήσει κάποια στιγμή την πιστωτική ή χρεωστική κάρτα του στο ταμείο για να πληρώσει. Βάσει του αριθμού της κάρτας η τράπεζα και αντίστοιχα η εταιρεία όπου πραγματοποιούνται οι αγορές γνωρίζουν το προφίλ του καταναλωτή (ηλικία, φύλο κ.τ.λ.), όπως επίσης και τι, πόσο και με ποια συχνότητα ψωνίζει.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ