Το προφίλ του χάκερ

Την εικόνα των χάκερ βάλθηκε να αποκαταστήσει ένας αμερικανός κοινωνιολόγος κρίνοντας ότι η αντίληψη που έχει επικρατήσει στην κοινωνία για αυτούς είναι παραπλανητική. Μελετώντας την κουλτούρα τους κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο «πραγματικός εαυτός» τους απέχει πολύ από αυτό που φαντάζεται ο περισσότερος κόσμος. Συχνά βλέπουμε τους χάκερ ως καταχθόνιες ιδιοφυΐες, αποφαίνεται στο σχετικό άρθρο του, όμως μια πιο ακριβής περιγραφή τους είναι μάλλον ότι πρόκειται για ταλαντούχους, αν και ενίοτε κακόβουλους, τεχνίτες.

«Ο χάκερ παρουσιάζεται κατά κάποιον τρόπο σαν ένα υπόγειο ψηφιακό ον που καραδοκεί κάπου εκεί έξω έτοιμο να σου αδειάσει τις τσέπες» εξηγεί σε δελτίο Τύπου ο Κέβιν Στάινμετς, επίκουρος καθηγητής Κοινωνιολογίας, Ανθρωπολογίας και Κοινωνικής Εργασίας στο Κολέγιο Τεχνών και Επιστημών του Πολιτειακού Πανεπιστημίου του Κάνσας. «Το χάκινγκ όμως είναι κάτι πολύ πιο ευρύ από αυτό. Μπορεί επίσης να αφορά τον προγραμματισμό δωρεάν ή ανοιχτής πρόσβασης λογισμικών, το χάκινγκ υλισμικού και διάφορα είδη χάκινγκ ασφαλείας μεταξύ άλλων».

Εθνογραφική μελέτη

Ενα από τα αντικείμενα μελέτης του κ. Στάινμετς είναι η κουλτούρα του χάκινγκ και τα τεχνολογικά εγκλήματα. Στο πλαίσιο αυτό θέλησε, όπως λέει, να διερευνήσει τι ακριβώς είναι ένας χάκερ και τι σημαίνει το χάκινγκ. Για να το κάνει προχώρησε σε ανάλυση διαφόρων στοιχείων αλλά και σε εθνογραφική μελέτη συναντώντας χάκερ, περνώντας χρόνο μαζί τους και παίρνοντας συνεντεύξεις. Η απάντηση στην οποία κατέληξε είναι ότι το χάκινγκ αποτελεί μια παραβατική τέχνη της ύστερης σύγχρονης εποχής.

«Το χάκινγκ εμφανίστηκε ως μια κομπιουτερίστικη, προσανατολισμένη στην τεχνολογία κουλτούρα η οποία ήταν λίγο κακόβουλη αλλά στην ουσία αφορούσε τον προγραμματισμό» αναφέρει. «Εξελίχθηκε με τον χρόνο για να γίνει τελικά μια υποκουλτούρα με μεγάλη πολυμορφία, ωστόσο εμείς, ως κοινωνία, εστιάζουμε μόνο σε αυτόν τον έναν θύλακο που αναδύθηκε μέσα από τον τομέα της ασφάλειας. Αυτοί οι χάκερ είναι μια μικρή αλλά ηχηρή μειονότητα, όπως μου είπε κάποτε ένας χάκερ».

Ο χάκερ είναι μάστορας

Ο κ. Στάινμετς μελέτησε διάφορα χαρακτηριστικά των χάκερ: τις απόψεις τους σχετικά με την ιδιωτική σφαίρα και τα προσωπικά δεδομένα, το οικογενειακό και το κοινωνικό τους υπόβαθρο και τις αντιλήψεις τους σχετικά με την κυβέρνηση και τις Αρχές. Η κυριότερη παρατήρηση που έκανε μέσα από αυτή τη μελέτη ήταν ότι υπάρχει μια ομοιότητα ανάμεσα στους χάκερ και στους τεχνίτες. Συγκεκριμένα, όπως λέει, ένας χάκερ και ένας τεχνίτης μοιράζονται τα εξής κοινά χαρακτηριστικά:

«Το χάκινγκ θέλει μαστοριά και επίσης μοιάζει πολύ με τη δουλειά του μάστορα» λέει ο καθηγητής. «Ισως ο καλύτερος τρόπος με τον οποίο μπορούμε να το κατανοήσουμε είναι ως μια παραβατική, τεχνολογική τέχνη».

Αναδρομή στην ιστορία

Σύμφωνα με την έρευνα του κ. Στάινμετς, ο όρος «χάκινγκ» κάποια στιγμή διαχωρίστηκε από την αρχική υποκουλτούρα μέσα στην οποία είχε γεννηθεί. Το χάκινγκ, όπως αναφέρει, ξεκίνησε στις δεκαετίες του 1950 και του 1960 μέσα από μια ομάδα ανθρώπων οι οποίοι ενδιαφέρονταν για την τεχνολογία και τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Σήμερα περιλαμβάνει μεταξύ άλλων το «χακάρισμα» τηλεφώνων και άλλων συσκευών ή την παραβίαση των συστημάτων ασφαλείας.Στις πολιτικές συζητήσεις ή στα μέσα ενημέρωσης συχνά ο όρος χάκινγκ αναφέρεται με βάση αποκλειστικά και μόνο το αποτέλεσμα, όπως π.χ. η εισχώρηση σε ένα δίκτυο, η απάτη με πιστωτικές κάρτες ή άλλα αντίστοιχα στερεότυπα, επισημαίνει ο καθηγητής. Οι αναφορές αυτού του είδους όμως παραβλέπουν, όπως προσθέτει, το γεγονός ότι το χάκινγκ αφορά περισσότερο τη διαδικασία παρά το αποτέλεσμα. Χωρίς αυτό το βασικό χαρακτηριστικό του «μάστορα», υποστηρίζει, ένα άτομο το οποίο διαπράττει ορισμένα τεχνολογικά εγκλήματα δεν είναι απαραίτητα χάκερ.

«Αν κάποιοι επιδίδονται σε αυτού του είδους τη συμπεριφορά μόνο και μόνο επειδή επιδιώκουν ένα συγκεκριμένο αποτέλεσμα, η έρευνά μου δείχνει ότι δεν μπορούν να θεωρηθούν απολύτως χάκερ» υπογραμμίζει. «Για να είναι κάποιος χάκερ πρέπει να έχει τα χαρακτηριστικά του τεχνίτη –πρέπει να του αρέσει η δουλειά του και να είναι αφοσιωμένος σε αυτήν».

Η μελέτη δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «British Journal of Criminology» με τον τίτλο: «Craft(y)ness: an Ethnographic Study on Hacking».