Τα λαμπερά «στολίδια» του ουρανού

Η πηγή του φωτός που οδήγησε τους τρεις μάγους στη φάτνη όπου γεννιόταν ο Χριστός αποτελεί αντικείμενο μελέτης και έρευνας από τους ειδικούς εδώ και εκατοντάδες χρόνια. Τον 17ο αιώνα ο μεγάλος γερμανός αστρονόμος Γιοχάνες Κέπλερ υποστήριξε ότι το «άστρο των Χριστουγέννων» ήταν μια σύνοδος (συζυγία) πλανητών. Στη συνέχεια στο τραπέζι έπεσαν πολλές ιδέες και θεωρίες. Κάποιοι μίλησαν για ένα μετέωρο, κάποιοι για έναν κομήτη, άλλοι για μια έκρηξη σουπερνόβα. Οι επιστήμονες έχοντας πλέον στη διάθεσή τους πολλά και προηγμένα εργαλεία προσπαθούν να βρουν τι έλαμψε τόσο δυνατά την επίμαχη χρονική στιγμή στον ουρανό της Γης. Η επιστημονική έρευνα πάντως έχει εντοπίσει τα τελευταία χρόνια διάφορα κοσμικά αντικείμενα και φαινόμενα τα οποία θα μπορούσαν (θεωρητικώς) να αποτελούν την πηγή του λαμπρού φωτός που ακολούθησαν οι τρεις μάγοι.

Βλέποντάς το κάποιος θα έλεγε με ευκολία ότι πρόκειται για το άστρο που οδήγησε τους τρεις μάγους στη Βηθλεέμ. Πρόκειται για το RS Puppis που βρίσκεται σε απόσταση 6,5 χιλιάδων ετών φωτός από τη Γη, το οποίο φωτογράφισε σε όλη του τη μεγαλειότητα το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble (κεντρική φωτογραφία). To RS Puppis είναι 200 φορές πιο μεγάλο από τον Ηλιο και 15.000 φορές πιο λαμπρό! Ανήκει στους Κηφείδες, μια οικογένεια παλλόμενων μεταβλητών αστέρων. Χαρακτηρίζονται από περιοδικές διακυμάνσεις στη φωτεινότητά τους λόγω περιοδικών μεταβολών των διαστάσεων, της θερμοκρασίας ή κάποιας άλλης αστρικής ιδιότητας που οφείλεται σε εσωτερικές διαδικασίες.

Οι επιστήμονες είχαν καταλήξει στο πόσο μεγάλο μπορεί να γίνει ένα άστρο. Η κρατούσα θεωρία ανέφερε ότι το μάξιμουμ μέγεθος που μπορεί να φτάσει είναι 150 φορές μεγαλύτερο από το μέγεθος του Ηλιου. Η επιστημονική κοινότητα έμεινε με ανοικτό το στόμα όταν πριν από δύο χρόνια εντοπίστηκαν άστρα που είχαν μέγεθος 300 φορές μεγαλύτερο από εκείνο του Ηλιου!

Από τότε οι ειδικοί προσπαθούσαν να βρουν στοιχεία για αυτά τα άστρα που χαρακτηρίστηκαν «τέρατα», χωρίς όμως να καταφέρνουν να δώσουν απάντηση στο πώς δημιουργούνται. Ερευνητές του Πανεπιστημίου της Βόννης υποστηρίζουν ότι βρήκαν τη λύση σε αυτό το κοσμικό μυστήριο. Εστρεψαν την προσοχή τους στο αστρικό σμήνος R136 που βρίσκεται σε απόσταση 160 χιλιάδων ετών φωτός από τη Γη στο Μεγάλο Νέφος του Μαγγελάνου, έναν γειτονικό μας γαλαξία. Στο συγκεκριμένο σμήνος έχουν εντοπιστεί τέσσερα άστρα-«τέρατα» τα οποία και μελέτησαν. Ενα εξ αυτών, το άστρο R136a1, διαπιστώθηκε ότι λάμπει όσο σχεδόν 9 εκατομμύρια ήλιοι μαζί!

Ο Σείριος είναι το λαμπρότερο αστέρι στον νυχτερινό ουρανό. Βρίσκεται στον αστερισμό του Μεγάλου Κυνός. Το όνομά του προέρχεται από το ελληνικό «σείριος» που σημαίνει «φωτεινός». Βρίσκεται 8,57 έτη φωτός από τη Γη και είναι ένα από τα κοντινότερα αστέρια.

Ο Σείριος είναι ορατός από σχεδόν όλη τη Γη τους χειμερινούς μήνες, Μαζί με τον Πρόκυνα και τον Μπετελγκέζ σχηματίζουν ένα φωτεινό τρίγωνο που έχει την ανεπίσημη ονομασία «Χειμερινό τρίγωνο».

Μια εντυπωσιακή ανακάλυψη έκανε ομάδα ερευνητών με επικεφαλής τον Ματέο Μπατσέτι του Αστεροσκοπείου του Κάλιαρι στη Σαρδηνία. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν το διαστημικό τηλεσκόπιο Nustar και εντόπισαν ένα υπέρλαμπρο άστρο νετρονίου. Το άστρο αυτό βρίσκεται στον γειτονικό γαλαξία Μ82, γνωστό και ως «γαλαξία-πούρο», ο οποίος απέχει 12 εκατομμύρια έτη φωτός από εμάς.

Σύμφωνα με τους ερευνητές, αυτό το άστρο νετρονίου έχει φωτεινότητα παρόμοια με εκείνη 10 εκατομμυρίων άστρων σαν τον Ηλιο και είναι το λαμπρότερο άστρο νετρονίου που έχει εντοπιστεί ως σήμερα στο Σύμπαν.

Εξαιρετικά ενδιαφέροντα αλλά και άκρως εντυπωσιακά είναι τα αποτελέσματα της μελέτης ορισμένων αστρικών εκρήξεων που εντοπίστηκαν πριν από λίγα χρόνια. Επιστήμονες στις ΗΠΑ υποστηρίζουν ότι αυτές οι εκρήξεις ήταν απίστευτα ισχυρές, ότι διαφέρουν από τις υπόλοιπες και ότι στην ουσία πρόκειται για έναν νέο, άγνωστο ως σήμερα τύπο σουπερνόβα. Μία εξ αυτών, η οποία έχει την κωδική ονομασία SN 2006gy, είναι η λαμπρότερη αστρική έκρηξη που γνωρίζουμε ως σήμερα. Η έκρηξη αυτή ήταν 10 φορές πιο λαμπρή από τις εκρήξεις σουπερνόβα που ξέρουμε και, σύμφωνα με τη μελέτη, ήταν 100 δισεκατομμύρια φορές πιο λαμπρή από τη λάμψη την οποία εκπέμπει ο Ηλιος!

Το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble φωτογράφισε τον γαλαξία IC 2560, ο οποίος βρίσκεται σε απόσταση 110 εκατομμυρίων ετών φωτός από τη Γη, στο γαλαξιακό σμήνος της Αντλίας, το οποίο ανήκει στον ομώνυμο αστερισμό. Ο IC 2560 περιλαμβάνεται σε μια κατηγορία γαλαξιών που ονομάζονται Seyfert-2, κύριο χαρακτηριστικό των οποίων είναι ο υπέρλαμπρος πυρήνας τους. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι η υψηλή φωτεινότητα του πυρήνα αυτών των γαλαξιών οφείλεται σε γιγάντιες ποσότητες καυτών αερίων που πηγάζουν από το κέντρο τους, στο οποίο βρίσκονται μελανές οπές.

Εικασίες για τη Βηθλεέμ
Ο Γιοχάνες Κέπλερ υποστήριξε ότι το αστέρι της Βηθλεέμ θα μπορούσε να είναι η τριπλή σύνοδος των πλανητών Αρη, Δία και Κρόνου, που έγινε το 7 π.Χ. στα όρια των αστερισμών Κριού και Ιχθύων. Ο Κέπλερ υποστήριξε ότι ο Χριστός είχε γεννηθεί ένα ή δύο χρόνια μετά τη σύνοδο, δηλαδή το 4 ή 5 π.Χ.

Ο έλληνας αστρονόμος Κωνσταντίνος Χασάπης υποστήριξε στο έργο του «Ο αστήρ της Βηθλεέμ» ότι το λαμπρό «άστρο» της Βηθλεέμ ήταν το αποτέλεσμα όχι μιας διπλής ή τριπλής συνόδου πλανητών, αλλά μιας μεγάλης συνόδου των επτά τότε θεωρουμένων πλανητών, δηλαδή του Ερμή, της Αφροδίτης, του Αρη, του Δία, του Κρόνου, του Ηλιου και της Σελήνης. Σύμφωνα με το γεωκεντρικό αστρονομικό μοντέλο της εποχής κατά την οποία γεννήθηκε ο Χριστός οι πλανήτες κινούνταν γύρω από την ακίνητη Γη. Κατά τις αντιλήψεις των αστρολόγων εκείνης της εποχής, όταν συνέβαιναν σύνοδοι των πλανητών (ειδικά όταν υπήρχε σύνοδος πολλών πλανητών) κάτι πάρα πολύ σημαντικό επρόκειτο να συμβεί. Πράγματι, μία τέτοια σύνοδος συνέβη τον Απρίλιο του έτους 6 π.Χ. και όπως υποστήριζε ο έλληνας αστρονόμος, έγινε αντιληπτή από τους μάγους στην αρχή της, στις 23 Οκτωβρίου του έτους 9 π.Χ. Ο Κωνσταντίνος Χασάπης υπέθεσε ότι οι μάγοι, πέραν των αστρονομικών τους ενδιαφερόντων, προσπαθούσαν επίσης, μέσω της παρατήρησης των ουρανίων φαινομένων, να προβλέψουν σημαντικά γεγονότα, τα οποία θα συμβούν στο μέλλον. Αυτό το πολύ σημαντικό για τους αστρολόγους φαινόμενο, της μεγάλης πλανητικής συνόδου, οδήγησε τους μάγους στη Βηθλεέμ.

Ο βρετανός αστρονόμος Ντέιβιντ Κλαρκ και δύο συνεργάτες του έγραψαν στην επιθεώρηση της Βασιλικής Αστρονομικής Εταιρείας «Quarterly Journal of the Royal Astronomical Society» ότι την άνοιξη του 5 π.Χ. είχε συμβεί μια έκρηξη σουπερνόβα στον αστερισμό του Αιγόκερω. Η εκτίμησή τους βασίστηκε σε μια αναφορά που υπάρχει στα Χρονικά της Σινίκης (τα χρονικά της κινεζικής αστρονομίας), σχετικά με έναν υπερκαινοφανή αστέρα στον ζωδιακό αστερισμό του Αιγόκερω. Καταγράφηκε από κινέζους αστρολόγους το 5 π.Χ. και ήταν ορατός συνεχώς επί 70 ημέρες, εκ των οποίων τις 23 και στη διάρκεια της ημέρας.

Ο Τζον Μόσλεϊ, επί δεκαετίες διευθυντής του Αστεροσκοπείου Γκρίφιθ στο Λος Αντζελες, πιστεύει ότι το άστρο των Χριστουγέννων ήταν μια σπάνια σειρά πλανητικών συνόδων που έγιναν μεταξύ του 3 και του 2 π.Χ.

Ο βρετανός αστρονόμος Κόλιν Χάμφρεϊς υποστήριξε σε μια μελέτη του, η οποία δημοσιεύθηκε το 1993, ότι το άστρο της Βηθλεέμ ήταν ένας κομήτης.