Κατάσκοποι υπεράνω πάσης υποψίας

Η πρόσφατη μαζική υποκλοπή προσωπικών φωτογραφιών διάσημων καλλιτεχνών από διαδικτυακές υπηρεσίες αποθήκευσης και διαχείρισης αρχείων αλλά και η αποκάλυψη ότι drones εφοδιασμένα με ισχυρές κάμερες λειτουργούν ως ιπτάμενοι παπαράτσι επανέφεραν με τον πιο ηχηρό τρόπο τον συνεχή κίνδυνο εισβολής στην ιδιωτικότητα που διατρέχει ο σύγχρονος άνθρωπος. Η εξέλιξη της τεχνολογίας και τα νέα επιστημονικά επιτεύγματα σε διαφόρους τομείς επιτρέπουν στους κακόβουλους αυτού του κόσμου να χρησιμοποιούν κάθε πιθανό αλλά και απίθανο μέσο είτε για να αποκτήσουν πρόσβαση στα προσωπικά μας δεδομένα είτε για να παρακολουθήσουν και να καταγράψουν τις κινήσεις μας. Εσχάτως αντικείμενα και συσκευές καθημερινής χρήσης μετατρέπονται σε… κατασκόπους, με τα ανυποψίαστα θύματα να αποκαλύπτουν εν αγνοία τους δεδομένα αλλά και πτυχές της προσωπικής τους ζωής.

Εκαναν για πρώτη φορά την εμφάνισή τους στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λονδίνου και έγιναν αντικείμενα θαυμασμού για το επαναστατικό τους design. Η όψη των ατσάλινων κάδων σκουπιδιών με τις οθόνες υγρών κρυστάλλων που προέβαλλαν διαφημίσεις έκανε αίσθηση. Οι κάδοι αυτοί όμως εκτός από σκουπίδια περιείχαν και ειδικούς πομπούς ασύρματης σύνδεσης, καθώς και διάφορους αισθητήρες με τους οποίους μπορούσαν να καταγράφουν το πόσοι άνθρωποι περνούσαν από μπροστά τους. Κυρίως όμως μπορούσαν να καταγράφουν τον αριθμό των κινητών τηλεφώνων των περαστικών και πλήθος άλλων δεδομένων. Οταν αποκαλύφθηκαν οι (κρυφές) τεχνολογικές ικανότητες αυτών των κάδων, οι υπεύθυνοι της λειτουργίας τους αρχικά υποστήριξαν ότι το μόνο που κάνουν είναι να καταγράφουν το πόσοι άνθρωποι περνούν από δίπλα τους λειτουργώντας κατά έναν τρόπο όπως οι μηχανές μέτρησης επισκεψιμότητας των sites, ώστε να γνωρίζει ο εμπορικός κόσμος πόσοι άνθρωποι περνούν από ένα συγκεκριμένο σημείο καθημερινά. Αργότερα ομολογήθηκε ότι μπορούν να καταγράφουν και τους αριθμούς των κινητών τηλεφώνων και ότι αυτό γινόταν για να αποστέλλονται στους κατόχους των τηλεφώνων διαφημιστικά μηνύματα, αφού ο κάδος παρακολουθούσε επίσης και πόση ώρα στάθηκε κάποιος μπροστά στη βιτρίνα ενός καταστήματος, αν μπήκε μέσα κ.τ.λ. Φυσικά κανείς δεν γνωρίζει αν εκτός από τους αριθμούς οι κάδοι αυτοί αποκτούν πρόσβαση και σε άλλα δεδομένα και αρχεία των τηλεφώνων.

Οι νέας γενιάς τηλεοράσεις συνδυάζουν τις ιδιότητες της συμβατικής τηλεόρασης αλλά και των ηλεκτρονικών υπολογιστών ώστε να συμβαδίζουν με τις σύγχρονες ανάγκες. Επιτρέπουν στον χρήστη να παρακολουθεί τηλεοπτικά προγράμματα αλλά και να κάνει διάφορες εργασίες που θα έκανε με έναν υπολογιστή, δηλαδή να συνδέεται με το Internet κ.τ.λ.

Οι νέας γενιάς τηλεοράσεις διαθέτουν σκληρούς δίσκους, κάμερες και μικρόφωνα. Μια εταιρεία που ειδικεύεται στην ασφάλεια ηλεκτρονικών συστημάτων υποστηρίζει ότι αυτές οι τηλεοράσεις είναι «ευάλωτες» και μπορεί κάποιος να αποκτήσει πρόσβαση στη συσκευή από μακριά και να παρακολουθεί τους κατόχους της μέσα από την κάμερα και τα μικρόφωνά της.

H εταιρεία ReVuln που εδρεύει στη Μάλτα ανακοίνωσε ότι οι τεχνικοί της, λειτουργώντας ως χάκερ, κατάφεραν να αποκτήσουν τον έλεγχο μιας τηλεόρασης που κυκλοφορεί στην αγορά και διαθέτει σκληρό δίσκο, μικρόφωνα και κάμερα. Σύμφωνα με τα στελέχη της εταιρείας, αν κάποιος αποκτήσει πρόσβαση σε αυτό το μοντέλο τηλεόρασης θα μπορεί να παρακολουθεί –εν αγνοία τους φυσικά –τους κατόχους της. Θα βλέπει και θα ακούει τι συμβαίνει στον χώρο όπου είναι εγκατεστημένη η συσκευή ενώ επίσης θα μπορεί να αποκτήσει τα δεδομένα που είναι καταχωρισμένα στον σκληρό δίσκο της.

Ετσι αν οι κάτοχοι της τηλεόρασης συνδέονται μέσω αυτής στο Internet, οτιδήποτε κάνουν εκεί θα είναι στη διάθεση του χάκερ. Θα γνωρίζει πού σερφάρουν αλλά και τους κωδικούς τους σε διάφορες online υπηρεσίες. Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι όπως συμβαίνει με τους υπολογιστές αλλά και κάθε άλλη συσκευή που συνδέεται με το Internet έτσι και οι τηλεοράσεις που έχουν αυτή τη δυνατότητα ενέχουν ταυτόχρονα τους ίδιους κινδύνους. Μπορεί κάποιος να αποκτήσει τον έλεγχό τους από μακριά ή η συσκευή να μολυνθεί από κάποιο ιό.

Υπάρχει μια νέα γενιά επιτραπέζιων ρολογιών που εκτός από το να δείχνουν την ώρα και να λειτουργούν ως ξυπνητήρια τραβούν βίντεο, βγάζουν φωτογραφίες και ηχογραφούν. Ο φακός της κάμερας είναι τοποθετημένος στο μπροστινό μέρος και κανένας δεν πρόκειται να υποψιαστεί τη λειτουργία της, καθώς όλοι θα νομίζουν ότι πρόκειται για το ηχείο του ξυπνητηριού. Τα ρολόγια-«κατάσκοποι» διαθέτουν αισθητήρα κίνησης, ώστε η καταγραφή βίντεο να ξεκινάει αυτόματα μόλις ανιχνεύσει κίνηση ο αισθητήρας.

Τα τελευταία χρόνια έχουν αναπτυχθεί τεχνολογίες που αποκαλύπτουν τι γράφει κάποιος στον υπολογιστή του αποκωδικοποιώντας τον ήχο της πληκτρολόγησης. Ενα μικρόφωνο τοποθετημένο πολύ κοντά σε ένα πληκτρολόγιο μπορεί να μεταδώσει τους ήχους της πληκτρολόγησης και στη συνέχεια τα λογισμικά «μετάφρασης» αυτών των ήχων (οι εφαρμογές keylogger) μπορούν να αποκαλύψουν τι έγραφε κάποιος.

Ειδικοί στον τομέα της ασφάλειας δεδομένων στις ΗΠΑ ανακάλυψαν ότι η χρήση του πληκτρολογίου των υπολογιστών παράγει δονήσεις οι οποίες μπορούν επίσης να αποκωδικοποιηθούν με τις εφαρμογές keylogger και να αποκαλύψουν τι γράφει κάποιος.

Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν ένα iPhone και κατάφεραν μέσω της καταγραφής των δονήσεων του πληκτρολογίου να αποκωδικοποιήσουν τι έγραφε κάποιος στον υπολογιστή κοντά στον οποίο ήταν τοποθετημένο το τηλέφωνο.

Με δεδομένο ότι μέχρι στιγμής δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη ασφαλείας για τους αισθητήρες κίνησης των τηλεφώνων, οι ειδικοί κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, τονίζοντας ότι όποιος θέλει να μη διαρρεύσει το τι γράφει στον υπολογιστή του καλό θα είναι να απομακρύνει από το πληκτρολόγιό του ξένα κινητά τηλέφωνα.

Σύμφωνα με τους ερευνητές, για να είναι κάποιος ασφαλής ότι δεν καταγράφεται το τι πληκτρολογεί στον υπολογιστή του θα πρέπει να μην υπάρχει κινητό τηλέφωνο σε απόσταση περίπου ενός μέτρου από το πληκτρολόγιο.

Εκείνοι όμως που πραγματικά πήγαν την υπόθεση «παρακολούθηση» σε άλλο επίπεδο είναι ερευνητές του ΜΙΤ οι οποίοι τοποθέτησαν σε μια αληθινή νυχτοπεταλούδα ένα εμφύτευμα που τους επέτρεψε να ελέγχουν την κίνησή της. Η εξέλιξη αυτή ανοίγει τον δρόμο για τη χρήση των εντόμων ως κατασκόπων.Οι ερευνητές τοποθέτησαν το εμφύτευμα στο κοιλιακό νευρικό σύστημα ενός είδους νυχτοπεταλούδας το μέγεθος της οποίας φθάνει την ανθρώπινη γροθιά.

Ο μηχανισμός, ο οποίος ζυγίζει μόλις μισό γραμμάριο, αποτελείται από πέντε ηλεκτρόδια που συνδέονται με διαφορετικές δέσμες νεύρων, έναν δέκτη ραδιοσημάτων και μια μπαταρία. Το εμφύτευμα είναι κατασκευασμένο από διάφορα υλικά (νανοσωλήνες άνθρακα, πολυμερή κ.ά.) που επιτρέπουν την απρόσκοπτη και ασφαλή λειτουργία του εντός του σώματος του εντόμου.

Η μικροσκοπική εμφυτεύσιμη συσκευή επέτρεψε στους ερευνητές να ελέγξουν την κίνηση του εντόμου υποχρεώνοντάς το μέσω σημάτων να πηγαίνει προς την κατεύθυνση που εκείνοι επιθυμούσαν. Ετσι, αν στη συνέχεια επιτευχθεί η τοποθέτηση στο έντομο συσκευών όπως μικρόφωνα ή κάμερες, θα αποτελέσει έναν πραγματικά ιδανικό κατάσκοπο, αφού η παρουσία του κάπου δεν θα κινεί καμία υποψία.