Οι ζέβρες πρωταθλητές στα ταξίδια

Η μεγαλύτερη χερσαία μετανάστευση άγριων ζώων στην Αφρική καταγράφηκε πρόσφατα από τους επιστήμονες. Oπως έδειξε η καταγραφή, αρκετές χιλιάδες ζέβρες έκαναν επί δύο συνεχείς χρονιές το ίδιο ταξίδι μετ’ επιστροφής, καλύπτοντας απόσταση 500 χλμ. από τη Ναμίμπια στη Μποτσουάνα και ξανά πίσω. Αν για τα ανθρώπινα (με τη συνδρομή του αυτοκινήτου, φυσικά) μέτρα η απόσταση δεν ακούγεται εντυπωσιακή, για τα δεδομένα των άγριων ζώων που ζουν στην αφρικανική ήπειρο είναι τεράστια, ιδιαίτερα μάλιστα αν λάβει κάποιος υπόψη ότι οι ανθρώπινες δραστηριότητες θέτουν όλο και περισσότερα εμπόδια στον δρόμο τους.

Ερευνητές από το Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση (WWF) και το υπουργείο Περιβάλλοντος και Τουρισμού (ΜΕΤ) της Ναμίμπια σε συνεργασία με συναδέλφους τους από την οργάνωση Ελέφαντες Χωρίς Σύνορα (EWB) και το υπουργείο Αγριας Ζωής και Εθνικών Πάρκων της Μποτσουάνα φόρεσαν κολάρα με GPS σε οκτώ ενήλικες κοινές ζέβρες (Equus quagga). Με τη βοήθεια των συσκευών οι επιστήμονες παρακολούθησαν τις κινήσεις των ζώων και του κοπαδιού τους επί δύο συνεχή χρόνια καθώς αυτά μετακινήθηκαν από τον ποταμό Τσόμπε της Ναμίμπια ως το Εθνικό Πάρκο Νξάι Παν της Μποτσουάνα και επέστρεψαν πάλι πίσω καλύπτοντας απόσταση 250 χλμ. κάθε φορά (500 χλμ. πήγαινε-έλα). Η συγκεκριμένη μετανάστευση των ζεβρών από τη μια χώρα στην άλλη ήταν άγνωστη στους επιστήμονες ενώ η απόσταση που καλύπτουν αποτελεί «ρεκόρ» για την αφρικανική ήπειρο: κανένα άλλο ζώο δεν φαίνεται να πραγματοποιεί τόσο μεγάλα «ταξίδια» στο έδαφός της.

Η ανακάλυψη θεωρείται σημαντική από τους ειδικούς καθώς οι μεταναστεύσεις των άγριων ζώων –οι οποίες παίζουν σημαντικό ρόλο στην επιβίωσή τους –καθίστανται ολοένα και πιο δύσκολες εξαιτίας της «επέκτασης» του ανθρώπου στη Γη. Σε άλλες περιοχές της Αφρικής, για παράδειγμα, οι μεταναστεύσεις των ζεβρών εμποδίζονται σημαντικά ή και διακόπτονται από «ανθρώπινα» εμπόδια, όπως τα κτίρια ή οι φράχτες. Τα νέα ευρήματα, τα οποία δείχνουν ότι ορισμένα άγρια ζώα επιμένουν και τα καταφέρνουν να διατηρήσουν με κάποιον τρόπο τις συνήθειές τους, θεωρείται ότι θα βοηθήσουν τους επιστήμονες που ασχολούνται με τη διατήρηση της φύσης. «Αυτή η απρόσμενη ανακάλυψη αντοχής και επιμονής σε μια εποχή που κυριαρχείται από τους ανθρώπους και κατά την οποία νομίζουμε ότι ξέρουμε σχεδόν τα πάντα για τον φυσικό κόσμο υπογραμμίζει τη σημασία της συνέχισης των επιστημονικών ερευνών για τη διατήρηση της φύσης» δήλωσε σε δελτίο Τύπου ο δρ Ρόμπιν Ναντού από το WWF.

Η μετανάστευση που παρακολούθησαν οι ερευνητές επί δύο συνεχείς χρονιές γίνεται μέσα στη Διασυνοριακή Περιοχή Διατήρησης Καβάνγκο Ζαμβέζη (Kavango Zambezi Trasnfrontier Conservation Area – KAZA) –το μεγαλύτερο «πολυεθνικό» πάρκο στον κόσμο. Πρόκειται για μια περιοχή 444.000 τ. χλμ. (περίπου τρεισήμισι φορές μεγαλύτερη από την Ελλάδα) η οποία μοιράζεται στα εδάφη της Ναμίμπια, της Μποτσουάνα, της Ζιμπάμπουε, της Ζάμπια και της Ανγκόλας. Το πάρκο ΚΑΖΑ θεωρείται υπόδειγμα πολυεθνικής συνεργασίας για την προστασία του περιβάλλοντος και της φύσης και, σύμφωνα με τους ειδικούς, η μετανάστευση των ζεβρών που συνεχίζεται με επιτυχία μέσα στα όριά του υποδηλώνει ότι οι συνεργασίες του είδους, οι οποίες ξεπερνούν τα σύνορα των μεμονωμένων κρατών, αποδίδουν καρπούς.

Επόμενος στόχος των επιστημόνων, οι οποίοι δημοσίευσαν τη μελέτη τους στην επιθεώρηση «Onyx», είναι να διεξαγάγουν περισσότερες μελέτες προκειμένου να επιβεβαιώσουν ότι η συγκεκριμένη μετανάστευση των ζεβρών δεν ήταν τυχαία μέσα στη διετία που μελέτησαν αλλά γίνεται σταθερά κάθε χρόνο και να διερευνήσουν αν είναι γενετικά κωδικοποιημένη ή αν «διδάσκεται» από τις μητέρες στα μικρά τους.