Στις 12 Μαρτίου ο Παγκόσμιος Ιστός γιόρτασε τα 25α γενέθλιά του, η επέτειος αυτή δεν θα ήταν όμως δυνατή αν δύο δεκαετίες νωρίτερα δεν είχε προηγηθεί το ARPANET, το πρώτο δίκτυο μεταγωγής δεδομένων σε «πακέτα». Το πρώτο διαδικτυακό μήνυμα του ARPANET εστάλη το 1969 από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Λος Αντζελες (UCLA). Αν και η πρώτη απόπειρα ήταν μάλλον «λειψή» (το σύστημα πρόλαβε να στείλει μόλις δύο γράμματα και μετά «κράσαρε»), σύντομα τα δεδομένα άρχισαν να «τρέχουν» ανοίγοντας ένα νέο κεφάλαιο στην ιστορία των επικοινωνιών. Σήμερα η αίθουσα από όπου έγινε η ιστορική αποστολή έχει μετατραπεί σε μουσείο προσφέροντας στο κοινό την ευκαιρία να δει το «δωμάτιο όπου γεννήθηκε το Internet».
Η αίθουσα 3420

Απ’ έξω η αίθουσα 3420 στο κτίριο Boelter Hall του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Λος Αντζελες δεν «τραβάει» καθόλου το μάτι: μέσα από το τζάμι της καθ’ όλα συνηθισμένης πόρτας φαίνεται ένα «αρχαίο» μηχάνημα που μοιάζει με μεγάλη γραφομηχανή και κάτι που μοιάζει με μεταλλικό ντουλάπι από όπου προεξέχουν ηλεκτρονικά εξαρτήματα και καλώδια. Και όμως αυτές οι «παλιατζούρες», οι οποίες 45 χρόνια πριν αποτελούσαν την τελευταία λέξη της τεχνολογίας, ήταν εκείνες που οδήγησαν στο σημερινό θαύμα του Internet.
Ενώ ήταν ακόμη φοιτητής στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης ο Λέοναρντ Κλάινροκ, σήμερα καθηγητής στο UCLA, συνέλαβε τη μαθηματική βάση της μεταγωγής πακέτων (packet switching), της μετάδοσης των δεδομένων ως ανεξάρτητων «πακέτων» σε κόμβους οι οποίοι μπορούν να χρησιμοποιούνται από πολλούς χρήστες –το packet switching αποτελεί σήμερα τη βάση του Internet. Η ιδέα του Κλάινροκ, την οποία ανέπτυξε στις αρχές της δεκαετίας του 1960 στο διδακτορικό του, προσέλκυσε το ενδιαφέρον της ARPA, της Υπηρεσίας Προωθημένων Ερευνών του αμερικανικού υπουργείου Αμυνας (νυν DARPA). Η ARPA αποφάσισε να χρηματοδοτήσει ένα πιλοτικό πρόγραμμα για την ανάπτυξη ενός τέτοιου πρωτοποριακού δικτύου.
Μια ομάδα μηχανικών ηλεκτρονικών υπολογιστών της BBN ανέπτυξε έναν πρωτοποριακό κόμβο διεπαφής επεξεργασίας μηνυμάτων –Interface Message Processor ή IMP –ο οποίος αποτέλεσε ουσιαστικά το πρώτο router. Ο πρώτος IMP τοποθετήθηκε στο Πανεπιστήμιο του Λος Αντζελες στην Καλιφόρνια όπου εργαζόταν πλέον ο δρ Κλάινροκ, ο οποίος και ανέλαβε να σχεδιάσει το δίκτυο και να διεξαγάγει πειράματα.
«LO» – το πρώτο μήνυμα

Στις 29 Οκτωβρίου του 1969 ο δρ Κλάινροκ και η ομάδα του συγκεντρώθηκαν στην αίθουσα 3420 για να προσπαθήσουν να στείλουν το πρώτο μήνυμα στο Ινστιτούτο Ερευνών του Στάνφορντ όπου είχε εγκατασταθεί ένας δεύτερος κόμβος. Το μήνυμα ήταν «LOGIN», μόλις όμως πάτησαν τα πρώτα δύο πλήκτρα το σύστημα «κράσαρε». Το πρώτο μήνυμα λοιπόν που στάλθηκε από το δίκτυο που αργότερα θα εξελισσόταν στο Internet ήταν, όπως αφηγήθηκε ο ίδιος ο καθηγητής Κλάινροκ στο διαδικτυακό περιοδικό Gizmodo, ένα απλό «LO». Μία ώρα αργότερα ωστόσο οι ερευνητές επανέλαβαν την προσπάθεια, αυτή τη φορά με επιτυχία.
Τον Δεκέμβριο του 1969 τέσσερις IMP είχαν εγκατασταθεί σε μόνιμη βάση –στο UCLA, στο Στάνφορντ, στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στη Σάντα Μπάρμπαρα και στο Πανεπιστήμιο της Γιούτα. Το 1970 οι IMP πέρασαν στην Ανατολική Ακτή, ενώνοντας 13 κόμβους σε διάφορα ερευνητικά κέντρα. Το 1971 ο αριθμός αυξήθηκε στους 18 και η ανάπτυξη αυτή συνεχίστηκε με σταθερό ρυθμό: το 1981 το δίκτυο έφθασε πλέον να ενώνει 213 υπολογιστές ενώ ένας ακόμη συνδεόταν κάθε 20 ημέρες οδηγώντας σταθερά στην «έκρηξη» του Internet που ακολούθησε.
Ξεχασμένα και πεταμένα

Μετά την πρώτη δόξα ωστόσο η αίθουσα 3420 πέρασε στην… αφάνεια. Τα «αρχαία» πλέον με την πρόοδο της τεχνολογίας αποσύρθηκαν και ο χώρος μετατράπηκε σε εργαστήριο με μοντέρνο εξοπλισμό για τις επόμενες γενιές φοιτητών. Το 2011 όμως το πανεπιστήμιο ίδρυσε το Κέντρο Ιντερνετικών Σπουδών Κλάινροκ (Kleinrock Center for Internet Studies) προς τιμήν του καθηγητή. Ο ίδιος ο Λέοναρντ Κλάινροκ ανέλαβε, μαζί με μια ομάδα συνεργατών του, να «αναστήσει» το «δωμάτιο του Internet» ώστε να γίνει η έδρα του νέου κέντρου.
Πέραν του ηλεκτρονικού εξοπλισμού, η αίθουσα αποκαταστάθηκε πλήρως αποκτώντας το ντεκόρ της εποχής με κάθε λεπτομέρεια –η ομάδα των ερευνητών συνέθεσε ακόμη και το ίδιο χρώμα στους τοίχους με βάση παλιές φωτογραφίες. Ετσι σήμερα οι επισκέπτες μπορούν να δουν «ζωντανό» ένα κομμάτι της σύγχρονης ιστορίας μας. «Πόσες επαναστάσεις ξέρετε που να μπορείτε να δείτε –μέσα σε μερικά μέτρα –από πού ακριβώς ξεκίνησαν;» δηλώνει με υπερηφάνεια ο καθηγητής Κλάινροκ. «Εδώ, σε αυτή τη μηχανή, το Internet ήρθε στη ζωή, είπε τις πρώτες του λέξεις».

Δημοσιεύτηκε στο Helios Plus στις 13 Μαρτίου 2014

HeliosPlus