Ηταν το καμάρι της Γερμανίας και το ιπτάμενο «άλογο» στο οποίο πόνταρε τις ελπίδες της για την κατάκτηση ενός τότε «παρθένου» πεδίου: της υπερατλαντικής εμπορικής αεροπλοΐας. Το «Hindenburg» ήταν το θαύμα της εποχής του, μετέφερε για πρώτη φορά επιβάτες από τη μία στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού μέσα σε τρεις ημέρες –χρόνος παραπάνω από ρεκόρ για την εποχή. Το όνειρο όμως έσβησε γρήγορα. Στις 6 Μαΐου 1937, ύστερα από μόλις 14 μήνες υπηρεσίας, το ζέπελιν τυλίχθηκε στις φλόγες στον αέρα καθώς, ερχόμενο από τη Φραγκφούρτη, ετοιμαζόταν να προσγειωθεί στη βάση του Λέικχερστ, στο Νιου Τζέρσεϊ.
Σοκ και δέος
Ολα φαίνονταν φυσιολογικά καθώς το αερόπλοιο είχε πάρει θέση προσγείωσης όταν ξαφνικά το πλήθος που το περίμενε συγκεντρωμένο στο έδαφος είδε μια φλόγα να ξεπηδά από το πίσω μέρος του. Το υδρογόνο που γέμιζε το μπαλόνι του πήρε αμέσως φωτιά, σχεδόν ακαριαία το σκάφος μετατράπηκε σε μια τεράστια πύρινη μπάλα και, 32 δευτερόλεπτα μετά, έπεσε στο έδαφος. Τριάντα έξι από τους 97 επιβαίνοντες έχασαν τη ζωή τους. Ο κυβερνήτης Ερνστ Λέμαν αρχικώς επέζησε αλλά πέθανε την επόμενη ημέρα. «Δεν μπορώ να καταλάβω πώς έγινε» τον άκουσαν να ψιθυρίζει.
Την ίδια απορία είχαν εκατομμύρια άνθρωποι σε όλον τον πλανήτη. Η τραγωδία του «Hindenburg» ήταν το πρώτο μεγάλο δυστύχημα που ο κόσμος είδε ολοζώντανο στην οθόνη. Κινηματογραφήθηκε και προβλήθηκε στα «επίκαιρα» προκαλώντας μια νέου είδους φρίκη στο κοινό της εποχής. Οπως το θέτει ο ιστορικός Νταν Γκρόσμαν, «ήταν η πρώτη μεγάλη καταστροφή που οι άνθρωποι μπόρεσαν να δουν με τα ίδια τους τα μάτια. Κινηματογραφήθηκε. Φωτογραφήθηκε. Με τίποτε πριν από αυτό, όπως π.χ. με τον Τιτανικό, δεν είχε συμβεί κάτι τέτοιο. Ηταν σοκαριστικό».
Γι’ αυτό και στοίχειωσε μια ολόκληρη γενιά και όχι μόνο. Ως σήμερα ωστόσο τα αίτια της καταστροφής παρέμεναν ανεξιχνίαστα. Η επίσημη έκθεση είχε αποφανθεί ότι όλα ξεκίνησαν από μια σπίθα που προκάλεσε ανάφλεξη λόγω διαρροής υδρογόνου, κανείς όμως δεν γνώριζε τι ήταν εκείνο που είχε προκαλέσει τη σπίθα. Οι θεωρίες συνωμοσίας έχουν «γεμίσει» το ερωτηματικό με διάφορες εκδοχές. Από τις πιο διαδεδομένες, κάποιες μιλούν για βόμβα που έβαλαν τρομοκράτες, ενώ άλλες κατηγορούν ως «εύφλεκτη» τη βαφή του ζέπελιν.
Τον περασμένο Μάρτιο, ύστερα από 76 χρόνια, ερευνητές που εργάστηκαν για ένα ντοκυμαντέρ του Channel 4 του BBC υποστηρίζουν ότι επιτέλους έλυσαν το μυστήριο. Ο Τζεμ Στάνσφιλντ, μηχανικός του Ερευνητικού Ινστιτούτου South West στο Σαν Αντόνιο του Τέξας, και μια ομάδα ειδικών μελέτησαν την υπόθεση εξετάζοντας τα αρχεία και τις συνθήκες, παρακολουθώντας ταινίες της εποχής και αναπαριστώντας μεταξύ άλλων το δυστύχημα με μικρότερης κλίμακας ακριβή αντίγραφα του «Hindenburg» τα οποία και «πυρπόλησαν» με βάση διάφορα σενάρια.
Στατικός ηλεκτρισμός
Η ετυμηγορία τους επιβεβαιώνει την επίσημη εκδοχή, συμπληρώνοντας όμως όλα τα κενά. Η αιτία της καταστροφής του «Hindenburg», σύμφωνα με τις μελέτες τους, ήταν ο στατικός ηλεκτρισμός. Το σκάφος είχε φορτιστεί περνώντας μέσα από μια ηλεκτρική καταιγίδα και κάποιο καλώδιο ή βαλβίδα έσπασε προκαλώντας διαρροή υδρογόνου. Μόλις οι άνδρες του πληρώματος εδάφους έτρεξαν να πιάσουν τα σχοινιά για να το τραβήξουν για την προσγείωση, ουσιαστικά «γείωσαν» το ζέπελιν προκαλώντας την ανάφλεξή του.
«Νομίζω ότι ο πιο πιθανός μηχανισμός για την πρόκληση της σπίθας είναι ηλεκτροστατικός» δήλωσε ο κ. Στάνσφιλντ μιλώντας στη βρετανική εφημερίδα «Independent». «Η φωτιά ξεκίνησε από ψηλά και ύστερα στα πειράματά μας οι φλόγες πήγαν προς το κέντρο. Με ένα τέτοιο εκρηκτικό μείγμα αερίου έγινε αμέσως ανάφλεξη όταν έφθασε στο κάτω μέρος».
Ο Μάθιου Μπλέις, διευθυντής του Τμήματος Ερευνών Πυρός και Τεχνολογίας του Ινστιτούτου South West που συμμετείχε στη μελέτη, συμφωνεί. «Αποδείξαμε πέραν πάσης αμφιβολίας ότι επρόκειτο για μια εκκένωση στατικού ηλεκτρισμού η οποία προκάλεσε ανάφλεξη σε διαρρέον υδρογόνο που είχε αναμειχθεί με οξυγόνο στους αεραγωγούς» τόνισε μιλώντας στην εφημερίδα «San Antonio Express». «Ηταν μια σπίθα ανάμεσα στον σκελετό και στο κέλυφος του σκάφους».
HeliosPlus
