Βιβλία

ΔΙΑΛΕΞΕΙΣ ΤΟΥ ΚΟΛΕΓΙΟΥ DARWIN
Τι είναι ο Χρόνος;
Η Επιστήμη και η Τέχνη απαντούν
Εκδόσεις Liberal Books, 2012,
σελ. 192, τιμή 19,70 ευρώ

Ενα από τα πιο σκληρά «καρύδια» που ακόμη αγωνίζεται να σπάσει το ανθρώπινο μυαλό είναι ο χρόνος. Από τον Ηράκλειτο και «τα πάντα ρει» έχουμε φθάσει σήμερα να μιλούμε για ένα Σύμπαν στατικό, χωρίς χρόνο και χωρίς μεταβολή ή αλλιώς να γίνεται προσπάθεια να γραφτεί μια Φυσική χωρίς την παρουσία ή έστω την παρεμβολή του χρόνου. Στη Φυσική, όπου πρωταγωνιστούν οι νόμοι του Νεύτωνα, ο χρόνος είναι το απόλυτο πλαίσιο και μέσα σε αυτό κινούνται όλα τα υπόλοιπα πράγματα που υπάρχουν στο Σύμπαν. Εχεις, δηλαδή, αποφασίσει ότι υπάρχει έξω από τα πάντα ένα καλά κουρδισμένο και ακριβές ρολόι τέτοιο που μπορούν, σχηματικά βέβαια, να το κοιτάζουν δύο παρατηρητές από δύο διαφορετικά σημεία του Σύμπαντος και να βλέπουν την ίδια στιγμή την ίδια ώρα. Σε αυτή τη θεώρηση των πραγμάτων ο χώρος και ο χρόνος είναι δύο πράγματα εντελώς ξεχωριστά μεταξύ τους, ξεχωριστά και από τα όσα συμβαίνουν στο Σύμπαν. Από το 1905 όμως με τις θεωρίες του Αϊνστάιν πάψαμε να πατάμε σε τόσο στέρεο έδαφος, όπως νομίζαμε. Μια έκρηξη σε ένα μακρινό άστρο δεν την αντιλαμβανόμαστε ταυτόχρονα εμείς εδώ στη Γη και αυτοί που είναι πιο κοντά σε αυτό. Ο χρόνος πλέον παύει να είναι κάτι εκτός των συμπαντικών γεγονότων όπως ήταν με τον Νεύτωνα. Τώρα είναι κι αυτός μέσα στο καζάνι με τα υπόλοιπα γεγονότα, ισότιμο και πολύτιμο συστατικό με τον χώρο για την περιγραφή των συμβαινόντων και επηρεάζεται από το ποιες μάζες υπάρχουν σε μια περιοχή, με πόση ταχύτητα κινείται αυτός που παρατηρεί κάποια γεγονότα και το μόνο απόλυτο πράγμα στον κόσμο που προτείνει ο Αϊνστάιν είναι η ταχύτητα του φωτός στο κενό. Αυτή δεν αλλάζει ό,τι και να συμβαίνει γύρω. Σήμερα με βάση νέους συλλογισμούς αμφισβητείται η αλήθεια και αυτής της εικόνας. Λέγεται ότι θα μπορούσαμε να κάνουμε Φυσική χωρίς εκείνο το γνωστό και από το γυμνάσιο ακόμη t να μπαίνει στις εξισώσεις.