Βιβλία

Είναι η δεύτερη φορά που φθάνουν βιβλία αυτής της σειράς στα χέρια μου. Την πρώτη φορά τα παρουσιάσαμε υπό τον τίτλο «Η πεντάτευχος της συμμετρίας», πριν από δυόμισι χρόνια (βλ. hyperlink «https://www.tovima.gr/science/article/?aid=315299», www.tovima.gr/science/article/?aid=315299). Τα τρία τωρινά βιβλία δείχνουν να συμπληρώνουν εκείνη την πεντάδα, ασχολούμενα και αυτά με τις ενδείξεις δικαίωσης του Πυθαγόρα: «Πάντα κατ’ αριθμόν γίγνονται – Θεός αεί γεωμετρεί».

Το πρώτο της τριάδας που άνοιξα ήταν το «Η Χρυσή Τομή –το μεγαλύτερο μυστικό της φύσης», το οποίο πρωτοεκδόθηκε στα αγγλικά το 2006. Εχοντας ήδη διαβάσει πάμπολλα επί του θέματος, το διάβασα με εξόχως κριτική ματιά. Διεπίστωσα ότι ο καθηγητής Φιλοσοφίας και Θρησκείας στο Κολέγιο της Κεντρικής Φλώριδας, Scott Olsen κατόρθωσε θαυμαστά να φτιάξει μια σύνοψη του πολύπτυχου αυτού θέματος. Μια σύνοψη διόλου στεγνή, παρ’ ότι το «εκδοτικό καλούπι» της σειράς αυτής τού επέβαλε να έχει περίπου μία σελίδα κειμένου για κάθε σελίδα εικόνων, σε ένα σύνολο μόλις 58 εσωτερικών σελίδων. Είναι αξιοζήλευτος ο τρόπος με τον οποίο διατηρεί τον λόγο του ζωντανό, εκλαϊκευτικό και άμεσο προς τον αναγνώστη, χωρίς να παύει σε κάθε ευκαιρία να λέει ποιος βρήκε τι και ποια είναι η εκάστοτε πηγή του. Διόλου κουραστικός και άκρως κατατοπιστικός –και στα ελληνικά, χάρη στη δεξιοτεχνία της μεταφράστριας Δέσποινας Δαμιανίδου. Το μόνο που με στενοχώρησε ήταν το επτασέλιδο παράρτημα στο τέλος, που είναι τυπωμένο με χαρακτήρες αναγνώσιμους μόνον από νεανικά μάτια. Δεν γνωρίζω αν έτσι ήταν και στην αγγλική έκδοση, αλλά πάντως είναι κρίμα καθόσον βρίθουν πολύτιμων πληροφοριών.

Το δεύτερο βιβλίο ήταν η «Προοπτική και άλλα είδη οπτικής απάτης», της σκωτσέζας σχεδιάστριας Phoebe McNaughton. Δουλεμένο ακόμη πιο ανάλαφρα –μια και το θέμα δεν είχε τις φιλοσοφικές προεκτάσεις του πρώτου -, είναι πραγματικό εργαλείο για όποιον ξεκινά πορεία αρχιτέκτονα, σχεδιαστή ή ζωγράφου. Θα μπορούσε να είναι το τέλειο δώρο σε τέτοιου ενδιαφέροντος μαθητές Λυκείου.

Διαβάζοντας το βιβλίο που κλείνει την «τριλογία», το «Συμμετρία –το στοιχείο της τάξης», του ουαλλού συγγραφέα και καλλιτέχνη David Wade, θυμήθηκα μια παρατήρηση του γιου μου στα δώδεκά του χρόνια: «Είναι περίεργο που δεν βρίσκω κανένα κτίριο όμορφο αν δεν είναι συμμετρικό;». Τελικά, η συμμετρία είναι με τα πάντα γύρω μας και μέσα μας, γραμμένη από τις συμμετρικές έλικες του DNA μας ως τον χορό των αγκαλιασμένων κβάντων στη «θάλασσα Ντιράκ»… Αυτήν την απίστευτη –και κατά πολλούς ανεξήγητη –νομοτέλεια της φύσης ανέλαβε να παρουσιάσει διεξοδικά αλλά και συνοπτικά ο συγγραφέας –και τα κατάφερε! Αν και στριμωγμένος κι αυτός στις λιγοστές σελίδες, μας ανοίγει τα μάτια σε πολλά που αφήνουμε απαρατήρητα. Ο καημός μου είναι ότι φθάνει στο τέλος του βιβλίου μη μπορώντας να γράψει περισσότερα από μία σελίδα για το μέγα θέμα της «διαταραγμένης συμμετρίας», όπως και για τη «συμμετρία στο χάος». Ως παρηγορία, συστήνω σε όποιον αγοράσει αυτό το υπέροχο βιβλίο να αγοράσει οπωσδήποτε και τη «διανοητική συνέχειά του», τη «Χρυσή Τομή» της αρχής της τριλογίας.

Καταληκτικά, θα ήθελα να τονίσω ότι η σειρά αυτή άξιζε να είναι έγχρωμη. Γνωρίζω τα επιχειρήματα περί κόστους, αλλά φρονώ ότι κάποιο από τα κοινωφελή ιδρύματα των εφοπλιστών μας θα άξιζε να επιχορηγήσει μια τέτοια επανέκδοσή τους. Θα τα έφερνε πιο κοντά στα παιδιά μιας χώρας που στερήθηκε τραγικά της αισθητικής παιδείας, μολονότι την εφηύρε.