Οταν τα υδραυλικά του σπιτιού μας εμφανίζουν διαρροή, το πρώτο μέλημά μας είναι να καλέσουμε τον ειδικό για να αποκαταστήσει το πρόβλημα. Η ίδια σπουδή θα έπρεπε να επιδεικνύεται και όταν παρουσιάζει… διαρροή το «υδραυλικό σύστημα» του οργανισμού με αποτέλεσμα να εμφανίζεται ακράτεια ούρων. Και όμως, αυτό συχνά δεν συμβαίνει, παρ’ ότι η ακράτεια αποτελεί ένα πρόβλημα που «πλήττει» ακόμη και άτομα κάτω των 30 ετών και το οποίο συνεχίζει λανθασμένα να αποτελεί «ταμπού», αν και υπάρχουν τα «εργαλεία» και οι ειδήμονες για τη σωστή διάγνωση και την αντιμετώπισή του. Με αφορμή την Εβδομάδα Ακράτειας (28 Μαΐου – 3 Ιουνίου) οι ειδικοί επιθυμούν να στρέψουν την προσοχή όλων προς ένα πρόβλημα που έχει λύσεις, αρκεί οι πάσχοντες να «σπάσουν» τη σιωπή τους. Και τότε από μέσα τους θα «διαρρέει» μόνο ποιότητα ζωής.

Πρόβλημα και της νεαρής ηλικίας

Οπως αναφέρει στο «Βήμα» ο δρ Δημήτρης Μπούγας, διευθυντής ΕΣΥ στην Α’ Ουρολογική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών στο νοσοκομείο «Λαϊκό» και υπεύθυνος του Ουροδυναμικού Ιατρείου, τα τελευταία δεδομένα της Διεθνούς Εταιρείας για την Ακράτεια δείχνουν ότι η ακούσια απώλεια ούρων «χτυπά» και τις μικρές ηλικίες: στα άτομα κάτω των 30 ετών τα ποσοστά ακράτειας είναι 8% για τους άνδρες και 16% για τις γυναίκες, στις ηλικίες 30 – 60 ετών είναι 6% για τους άνδρες και 23% για τις γυναίκες, ενώ στις ηλικίες άνω των 60 ετών αγγίζουν και για τα δύο φύλα το 37% (στα δε άτομα που διαβιούν σε ιδρύματα ξεπερνούν το 50%).

Το «προφίλ» – ή μάλλον τα διαφορετικά «πρόσωπα» της ακράτειας – «σκιαγραφεί» ο κ. Μπούγας. Η επιτακτικού τύπου ακράτεια ή αλλιώς «υπερλειτουργική κύστη» αποτελεί μια μορφή στην οποία ο ασθενής αισθάνεται απότομη επιθυμία για ούρηση την οποία δεν μπορεί να ελέγξει. Συχνά αυτού του τύπου η ακράτεια οφείλεται σε παθήσεις του κατώτερου ουροποιητικού συστήματος όπως φλεγμονές, λιθίαση ή όγκοι, καθώς και σε νευρολογικές παθήσεις όπως το Πάρκινσον και η σκλήρυνση κατά πλάκας. Κάποιες φορές δεν αποδίδεται σε κάποιο αίτιο και ονομάζεται ιδιοπαθής ακράτεια επιτακτικού τύπου.

Ο πιο συχνός τύπος ακράτειας είναι η ακράτεια από προσπάθεια η οποία «προτιμά» τις γυναίκες άνω των 60 ετών καθώς και τις πολύτοκες ή υπέρβαρες. Αφορά απώλεια ούρων με τον βήχα, το φτέρνισμα ή τη σωματική άσκηση και οφείλεται σε απώλεια στήριξης της ουρήθρας στη φυσιολογική ανατομική θέση της.

Υπάρχει επίσης η ακράτεια από υπερπλήρωση η οποία οφείλεται στο ότι η κύστη έχει υπερβεί τη χωρητικότητά της και ξεχειλίζει με την παραμικρή προσπάθεια. Τα αίτια αυτού του τύπου ακράτειας είναι κωλύματα κατά την έξοδο των ούρων (όπως εξαιτίας υπερπλασίας του προστάτη ή στένωσης της ουρήθρας) ή και επιπλοκές του διαβήτη. Ορισμένα άτομα εμφανίζουν μεικτού τύπου ακράτεια (έναν συνδυασμό ακράτειας επιτακτικού τύπου και ακράτειας από προσπάθεια), ενώ σε κάποιες περιπτώσεις ακράτεια ούρων παρουσιάζεται και μετά την προστατεκτομή.

Επεμβάσεις και φάρμακα που αποδίδουν

Η πρόοδος της επιστήμης έχει κάνει τους ειδικούς να γνωρίζουν πολύ καλά πλέον τον «εχθρό» τους με αποτέλεσμα να υπόσχονται μια πολύ πιο… φιλική ζωή για εκατομμύρια άτομα. Σύμφωνα με τον κ. Μπούγα «η κατανόηση των μηχανισμών που οδηγούν σε ακράτεια ούρων, καθώς και η πρόοδος των χειρουργικών τεχνικών αλλά και των φαρμακευτικών θεραπειών που έχουν στοχευμένη δράση στο ουροποιητικό σύστημα βοηθούν στη βελτίωση του θεραπευτικού αποτελέσματος». Προϋπόθεση ωστόσο της στοχευμένης θεραπείας είναι η σωστή διάγνωση της μορφής ακράτειας από την οποία πάσχει το άτομο που γίνεται με ουροδυναμικό έλεγχο (μια παρεμβατικού τύπου εξέταση).

Στην επιτακτικού τύπου ακράτεια η θεραπεία που ακολουθείται είναι φαρμακευτική. «Υπάρχουν πλέον φάρμακα που λαμβάνονται από το στόμα μία φορά την ημέρα και έχουν στοχευμένη δράση, καθώς και λιγότερες παρενέργειες, όπως η ξηροστομία και η δυσκοιλιότητα. Πρέπει βέβαια να σημειώσουμε ότι η θεραπεία είναι μακροχρόνια» διευκρινίζει ο ειδικός.

Στην ακράτεια από προσπάθεια η κύρια θεραπευτική προσέγγιση είναι η χειρουργική που αφορά τοποθέτηση ταινιών κάτω από την ουρήθρα. Η επέμβαση γίνεται με γενική αναισθησία ή με επισκληρίδιο και απαιτεί μόνο μία ημέρα νοσηλείας. Το ποσοστό επιτυχίας της είναι της τάξεως του 80% στη δεκαετία, «ποσοστό που θεωρείται πολύ καλό», σύμφωνα με τον κ. Μπούγα.

Οπως βλέπετε «λύσεις υπάρχουν» για ένα πρόβλημα το οποίο παρ’ ότι δεν απειλεί άμεσα τη ζωή συνδέεται με σημαντικού βαθμού νοσηρότητα και σοβαρές αρνητικές επιδράσεις τόσο για τον ασθενή όσο και για τον περίγυρό του. «Οι επιπτώσεις αφορούν δερματίτιδες, συχνές ουρολοιμώξεις, κακοσμία, απομόνωση, μείωση της αυτοπεποίθησης και της αυτοεκτίμησης, κατάθλιψη, διαταραχές στη σεξουαλική ζωή, πρόωρο ιδρυματισμό αλλά και πτώσεις που οδηγούν σε κατάγματα και αύξηση της θνησιμότητας» λέει ο κ. Μπούγας και τονίζει ότι το σημαντικότερο όλων είναι τα άτομα με ακράτεια να μην κρύβουν το πρόβλημά τους και να μη το θεωρούν αναπόφευκτη νόσο. «Οι ασθενείς πρέπει να απευθύνονται στον ουρολόγο και να γνωρίζουν ότι στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων η ακράτεια θεραπεύεται».

Εάν λοιπόν εμφανίζετε ακράτεια, μη δείξετε εσφαλμένη «εγκράτεια» σιωπώντας. Μιλήστε στους ειδικούς για το πρόβλημά σας και «κρατήστε» μια ποιοτικότερη ζωή στα χέρια σας.