Μπορεί ένα βραχιόλι σιλικόνης με ένα μυστηριώδες ολόγραμμα να έχει προκαλέσει φρενίτιδα σε παγκόσμιο επίπεδο, τόση ώστε να κοσμεί τα χέρια εκατομμυρίων ανθρώπων, μεταξύ των οποίων διάσημοι αθλητές ή ακόμη και πολιτικοί αρχηγοί; Και όμως μπορεί, όπως θα καταλάβετε αν ρίξετε μια ματιά στις πρόσφατες φωτογραφίες του έλληνα πρωθυπουργού κ. Γ.Παπανδρέου που ελήφθησαν κατά τη διάρκεια του Μαραθωνίου στις 31 Οκτωβρίου. Ο κ. Παπανδρέου αποτελεί ένα μόνο παράδειγμα των διάσημων «οπαδών» των αμερικανόφερτων βραχιολιών, τα οποία υπόσχονται ενεργειακή ισορροπία του οργανισμού μέσω της εκπομπής ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων χαμηλής συχνότητας. Μεταξύ των υπολοίπων φανατικών συγκαταλέγονται ο μπασκετμπολίστας Σακίλ Ο΄ Νιλ, ο πιλότος της Φόρμουλα 1 Ρούμπενς Μπαρικέλο, ο Ντέιβιντ Μπέκαμ αλλά και ο Ρόμπερτ Ντε Νίρο, οι οποίοι δηλώνουν ότι τα βραχιόλια με τα ολογράμματα τους χαρίζουν δύναμη.
Τέτοιου είδους βραχιόλια κυκλοφορούν από διαφορετικές εταιρείες, ωστόσο δύο αμερικανικές μάρκες, η Ρower Βalance και η ΕFΧ, βρίσκονται στο επίκεντρο της καινούργιας τάσης. Στις ιστοσελίδες τους παρουσιάζουν μαρτυρίες ατόμων που έγιναν… άλλοι άνθρωποι χάρη στα βραχιόλια, τα οποία, όπως υποστηρίζουν, προσφέρουν καλύτερη ισορροπία, μεγαλύτερη δύναμη και ευλυγισία. Μάλιστα η εταιρεία ΕFΧ πηγαίνει ένα βήμα παραπέρα, σημειώνοντας ότι τα βραχιόλια της επιταχύνουν τον χρόνο ανάρρωσης, μειώνουν το στρες, ενώ καταπολεμούν επίσης το τζετ λαγκ και την πρωινή ναυτία.
Οι εν λόγω εταιρείες κυκλοφορούν και διαφημιστικά βίντεο στα οποία όταν κάποιος φοράει το ενεργειακό βραχιόλι παραμένει «τέρας» ισορροπίας ακόμη και όταν τον σπρώχνουν. Αυτά δεν συμβαίνουν βέβαια με το αζημίωτο, αφού ένα τέτοιο αξεσουάρ πωλείται σε φαρμακεία, καταστήματα αλλά και μέσω Ιnternet περί τα 40 ευρώ – κυκλοφορούν βέβαια διαφορετικά είδη βραχιολιών με κυμαινόμενες τιμές, ενώ η γκάμα έχει εμπλουτιστεί ακόμη και με… ντιζαϊνάτα κοσμήματα, αλλά και με ειδικά προϊόντα για ενεργειακή ισορροπία των κατοικιδίων! Η επιτυχία είναι τόση ώστε κυκλοφορούν πλέον και… βραχιόλια-μαϊμούδες σε τιμή μικρότερη των 10 ευρώ.
Το «εξωτικό» Μylar
Ποια είναι όμως η φιλοσοφία αυτών των βραχιολιών; Οι δύο κατασκευαστές του Ρower Βalance, τα αδέλφια Τρόι και Τζος Ρονταρμέλ από την Καλιφόρνια, υποστηρίζουν ότι το προϊόν τους που «γεννήθηκε» το 2006 βασίζεται σε μια τεχνολογία με βάση το Μylar, ένα υλικό που χρησιμοποιεί και η ΝΑSΑ για τη δημιουργία των στολών των αστροναυτών. Το υλικό αυτό αποτελεί τη βάση ενός ολογράμματος στον πυρήνα του βραχιολιού και βρίσκεται σε αρμονία με τις αρχές της παραδοσιακής κινεζικής ιατρικής, εκπέμποντας ηλεκτρομαγνητικά κύματα χαμηλής συχνότητας τα οποία παρεμβαίνουν στα κύτταρα του σώματος ισορροπώντας την ενεργειακή ροή του. Τα βραχιόλια της σιλικόνης είναι, υποτίθεται, εναρμονισμένα με τις γραμμές του βελονισμού, ενώ η εισαγωγή των ειδικών συχνοτήτων στο ολόγραμμα γίνεται μέσα σε ένα μυστικό δωμάτιο στα γραφεία της εταιρείας των δύο αδελφών, όπου πρόσβαση έχουν αποκλειστικώς οι δυο τους.
Από την πλευρά της η εταιρεία ΕFΧ ισχυρίζεται ότι τα ολογράμματα που χρησιμοποιει περιέχουν ειδικούς αλγορίθμους. Οταν το προϊόν τοποθετηθεί κοντά στο σώμα ανθρώπων και ζώων, κυρίως σε ενεργειακά «κέντρα»κλειδιά, όπως τα χέρια και τα πόδια, εναρμονίζεται με τις φυσικές βιοηλεκτρικές συχνότητες του οργανισμού, ρυθμίζοντάς τες όταν έχουν απορρυθμιστεί. Ουσιαστικώς αυτές οι αναφορές βασίζονται στην ύπαρξη ενός ανθρώπινου ενεργειακού πεδίου, το οποίο είναι λιγότερο ή περισσότερο ισορροπημένο στον καθέναν μας. Για να επανέλθει λοιπόν η αρμονία, είναι υποτίθεται αρκετό να… συλληφθούν τα «καλά κύματα» που εκπέμπονται από τα αντικείμενα γύρω μας, όπως τα μέταλλα, και να συντονιστούν με εκείνα του οργανισμού μας και την ίδια στιγμή να… εξοβελιστούν τα «κακά κύματα», τα οποία εκπέμπονται κυρίως από συσκευές όπως τα κινητά τηλέφωνα.
Οι ισχυρισμοί των εταιρειών έχουν απήχηση, όπως αποδεικνύουν οι παγκόσμιες πωλήσεις των βραχιολιών. Μόνο η εταιρεία ΕFΧ αναφέρει ότι μέσα σε έναν χρόνο 1 εκατομμύριο άτομα φόρεσαν το βραχιόλι της, ενώ οι κατασκευαστές του Ρower Βalance κάνουν λόγο για τουλάχιστον 2,5 εκατομμύρια πωλήσεις παγκοσμίως.
Χωρίς απόδειξη
Ωστόσο οι αρμόδιες αρχές δεν φαίνεται να πείθονται τόσο εύκολα όσο το κοινό, αφού μέχρι στιγμής δεν έχει υπάρξει καμία επιστημονική απόδειξη για την επίδραση των βραχιολιών. Πρόσφατα οι υπεύθυνοι της Επιτροπής Αθέμιτου Ανταγωνισμού των ΗΠΑ ζήτησαν από τους κατασκευαστές του Ρower Βalance, ύστερα από πλήθος καταγγελιών καταναλωτών, να παράσχουν επαρκείς επιστημονικές αποδείξεις σχετικά με την επίδραση του προϊόντος τους. Οι Αρχές «συνέλαβαν» επίσης βραχιόλια και τα μετέφεραν σε ειδικά εργαστήρια προκειμένου να γίνουν μετρήσεις που θα αποδείξουν την τυχόν θετική ή βλαπτική επίδρασή τους στην υγεία.
Ωσπου να υπάρξουν σαφή αποτελέσματα οι επιστήμονες είναι επόμενο να είναι επιφυλακτικοί απέναντι στη νέα μόδα. Ο καθηγητής Κυτταρικής Βιολογίας και Ραδιοβιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Λ.Μαργαρίτης μιλώντας στο «Βήμα» αναφέρει ότι αυτή τη στιγμή δεν μπορούμε να γνωρίζουμε αν τέτοια αντικείμενα προσφέρουν κάτι στον οργανισμό, από τη στιγμή που δεν υπάρχουν συγκεκριμένα επιστημονικά στοιχεία. Σύμφωνα με τον καθηγητή, αν πράγματι το ενεργειακό βραχιόλι εκπέμπει ηλεκτρομαγνητικά κύματα χαμηλής συχνότητας, όπως υποστηρίζουν οι κατασκευαστές του, ίσως έχει κάποια επίδραση, αφού σε παρόμοιες συχνότητες λειτουργούν τα κύτταρα του σώματος. «Και σήμερα στην Ιατρική χρησιμοποιείται σε ορισμένες περιπτώσεις ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία χαμηλών συχνοτήτων για την επούλωση πληγών» λέει ο κ. Μαργαρίτης, αλλά προσθέτει ότι η επίδραση των κυμάτων μπορεί να είναι και αρνητική. «Η παρατεταμένη έκθεση του ανθρώπου σε αυτά τα κύματα μπορεί να προκαλέσει βλάβες- δεν είναι τυχαίο ότι οικιακές συσκευές ή πυλώνες που εκπέμπουν τέτοια ακτινοβολία κατηγορούνται για καρκίνους». Στο γεγονός ότι δεν υπάρχει καμία επιστημονική απόδειξη σχετικά με θετική επίδραση τέτοιων αντικειμένων στην υγεία στέκεται και ο καθηγητής Αθλητιατρικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης κ. Αστ. Δεληγιάννης. «Ακόμη και αν τα βραχιόλια αυτά επιδρούν στον οργανισμό, πρέπει όλοι να λάβουν υπόψη τους ότι ο αθλητισμός οφείλει να βασίζεται σε σωστή προπόνηση και διατροφή,και να μένει μακριά από κάθε είδους εμπορευματοποίηση,αφού με την ευρεία έννοια τα βραχιόλια είναι πιθανό να αποτελούν ένα είδος ντόπινγκ».
Παγίδα η εξάρτηση
Στάση αναμονής ώσπου να εμφανιστούν σαφή επιστημονικά στοιχεία δηλώνει ότι τηρεί και ο κ. Μ.Κυριακίδης, φυσικοπαθητικός και πρόεδρος του Σωματείου Ελλήνων Ρεφλεξολόγων. Σύμφωνα με τον κ. Κυριακίδη τα ηλεκτρομαγνητικά κύματα χαμηλής συχνότητας (ονομάζονται α-κύματα και εκπέμπονται σε συχνότητες 7,5 ως 10 Ηz το δευτερόλεπτο) θα μπορούσαν να αποτελέσουν παράμετρο που επιδρά θετικά στον οργανισμό, αυξάνοντας την απόδοση, την προσαρμοστικότητα και τον συντονισμό μέσω της παρέμβασης στη βιοχημεία του. Σε κάθε περίπτωση ο κ. Κυριακίδης τονίζει ότι « κ αλό είναι ο καθένας να μην έχει εξάρτηση από αντικείμενα τα οποία, ακόμη και αν είναι δραστικά,θα έπρεπε να λειτουργούν επικουρικά».
Δεν είναι λίγοι οι ειδικοί που αναφέρουν ότι η μόνη επίδραση που έχουν τέτοιου είδους αξεσουάρ στον οργανισμό είναι απλώς εικονική. Πρόκειται για το γνωστό στους επιστήμονες placebo effect (εικονική επίδραση). Οπως εξηγεί μιλώντας στο «Βήμα» ο κλινικός ψυχολόγος κ. Γ.Ευσταθίου, «δεν είναι τυχαίο ότι στις δοκιμές νέων φαρμάκων χρησιμοποιείται και ένα ψευδοφάρμακο που έχει αποδειχθεί ότι είναι ικανό να δημιουργήσει στους ασθενείς προσδοκίες που επιδρούν στον εγκέφαλο και στο σώμα». Η αυθυποβολή είναι τόσο μεγάλη, ώστε τελικώς οι σκέψεις και οι πεποιθήσεις μας επιφέρουν αλλαγές εκτός από την ψυχολογική κατάστασή μας και σε επίπεδο βιολογίας, επηρεάζοντας το νευροχημικό μας σύστημα, το οποίο με τη σειρά του επηρεάζει άλλα συστήματα, όπως το ορμονικό και το ανοσοποιητικό, διευκρινίζει η κλινική ψυχολόγος-ψυχοθεραπεύτρια κυρία Κατερίνα Παπανικολάου. Σύμφωνα με την ειδικό, «η μέθοδος του placebo, πολύτιμη στην έρευνα φαρμάκων, μπορεί να αποτελέσει και αντικείμενο εκμετάλλευσης για εμπορικούς σκοπούς από επιτήδειους». Ας το λάβουν αυτό υπόψη τους οι άρχοντες των… βραχιολιών, οι οποίοι μπορεί απλώς να έχουν κάνει κάποιους Αμερικανούς… άρχοντες του κέρδους.