Πού «χωλαίνουν» τα αεροδρόμια

Εργα βιτρίνας και όχι ουσίας εκτελούνται στα αεροδρόμια της χώρας; Το ερώτημα τίθεται επιτακτικά μετά την πρόσφατη αδυναμία που παρουσιάσθηκε στο αεροδρόμιο της Αθήνας ­ στο πρώτο και μεγαλύτερο αεροδρόμιο της χώρας ­ να υποδεχθεί αμέσως αεροσκάφος που έπρεπε να προσγειωθεί σε συνθήκες έκτακτης ανάγκης.

Το περιστατικό αποκάλυψε δυστυχώς την έκταση του προβλήματος υποδομής του αεροδρομίου του Ελληνικού, και μάλιστα σε έναν ιδιαίτερα ευαίσθητο τομέα όπως είναι η ασφάλεια των πτήσεων, αν και τα τελευταία χρόνια εκτελούνται διαρκώς έργα αναβάθμισής του. Και αποτελεί πραγματική ειρωνεία της τύχης το γεγονός ότι το αεροδρόμιο του Ελληνικού απεδείχθη ανέτοιμο να υποδεχθεί αεροσκάφος για αναγκαστική προσγείωση, όταν μόλις πριν από λίγες ημέρες η επιτροπή του FAA (σ.σ.: πρόκειται για την αμερικανική υπηρεσία πολιτικής αεροπορίας), έπειτα από έλεγχο που πραγματοποίησε στα συστήματα ασφαλείας, έδωσε εύσημα στη διοίκηση της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ).

Βέβαια, άλλο η ασφάλεια των επιβατών από πλευράς υποδομής του αεροδρομίου και άλλο η ασφάλειά τους από πλευράς πρόληψης πιθανών τρομοκρατικών ενεργειών. Και η FAA ασχολείται μόνο με συστήματα ασφαλείας που αποκλείουν τις τρομοκρατικές ενέργειες, αφήνοντας στην ΥΠΑ τη μέριμνα της πτητικής ασφάλειας. Αλλά για να προχωρήσει η ΥΠΑ στην αντικατάσταση, για παράδειγμα, ενός συστήματος ασφαλείας, όπως είναι στην παρούσα περίπτωση το μηχάνημα επίστρωσης αφρού, πρέπει να γίνει διαγωνισμός προμήθειας από το υπουργείο Εμπορίου. Μέσα στο σύνολο όμως των κρατικών προμηθειών που γίνονται από το υπουργείο Εμπορίου όλο και κάτι θα καθυστερήσει.

Ωστόσο στην προκειμένη περίπτωση δεν φαίνεται να ευθύνεται το υπουργείο Εμπορίου, αφού η ΥΠΑ δεν προετοίμασε καν διαγωνισμό για προμήθεια νέου μηχανήματος για έναν πολύ απλό λόγο: και το κύριο μηχάνημα επίστρωσης αφρού, που βρίσκεται για «σέρβις» επί 20 ημέρες, και το εφεδρικό αλλά και τα έξι ειδικά πυροσβεστικά οχήματα επίστρωσης αφρού ουδέποτε χρειάστηκε να χρησιμοποιηθούν στα περίπου 20 χρόνια της ζωής τους, πλην των περιπτώσεων όπου πραγματοποιούντο ασκήσεις ετοιμότητας! Οσο για αφρό, το αεροδρόμιο του Ελληνικού διέθετε υπεραρκετό: 55.000 λίτρα, όταν το επιβαλλόμενο όριο είναι περίπου 30.000 λίτρα. Μόνο μηχάνημα δεν υπήρχε να τον στρώσει. Αλλά υπήρχαν τα ειδικά πυροσβεστικά οχήματα που κάνουν περίπου την ίδια δουλειά. Επομένως επί της ουσίας δεν υπήρχε κίνδυνος για το αεροσκάφος.

Αυτή η απλή λογική φαίνεται ότι δεν έπεισε τον αερολιμενικό έλεγχο του αεροδρομίου ούτε τον πιλότο του αεροσκάφους, ο οποίος τελικά επέλεξε να κάνει αναγκαστική προσγείωση στο αεροδρόμιο της Τανάγρας, όπου όλα λειτούργησαν άψογα.

Ο προβληματισμός όμως που αναπτύσσεται είναι γιατί υπάρχει αυτή η αδυναμία στο αεροδρόμιο του Ελληνικού; Και γιατί δεν είναι αναλόγως εξοπλισμένα τουλάχιστον τα πέντε διεθνή αεροδρόμια της χώρας, δηλαδή Αθήνας, Θεσσαλονίκης, Κέρκυρας, Ρόδου και Ηρακλείου Κρήτης; Γιατί τα έργα που εκτελεί η ΥΠΑ αφορούν την αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τους επιβάτες και όχι, για παράδειγμα, την εξάλειψη του προβλήματος προσγείωσης και απογείωσης αεροσκαφών στο αεροδρόμιο της Θεσσαλονίκης σε περιπτώσεις ομίχλης, οπότε το αεροδρόμιο κλείνει;

Η ΥΠΑ θεωρεί ότι έχει ιεραρχήσει τις ανάγκες των αεροδρομίων. «Εφέτος θα εκτελεσθεί ένα πρόγραμμα έργων συνολικού προϋπολογισμού 35 δισ. δρχ. σε 40 αεροδρόμια της χώρας, με προοπτική ως τον προσεχή Μάιο – Ιούνιο να έχει αλλάξει η εικόνα των αεροδρομίων της χώρας», τονίζει ο διοικητής της ΥΠΑ κ. Δ. Καλόφωνος. Και προσθέτει ότι πέρυσι διετέθησαν 32 δισ. δρχ. για έργα στα αεροδρόμια της χώρας.

Εκσυγχρονισμός

«Στα προγραμματιζόμενα έργα εκσυγχρονισμού των αεροδρομίων της χώρας περιλαμβάνεται η προμήθεια συστημάτων οπτικών αγγελιών για 18 αεροδρόμια της χώρας, συνολικού προϋπολογισμού 2 δισ. δρχ., η προμήθεια 9.000 νέων ξύλινων καθισμάτων σε αντικατάσταση των φθαρμένων πλαστικών, προϋπολογισμού 300 εκατ. δρχ., η εκμετάλλευση από την ΥΠΑ των χώρων στάθμευσης οχημάτων των αεροδρομίων και η εκτέλεση έργων στο αεροδρόμιο Θεσσαλονίκης για την αντιμετώπιση του προβλήματος της ομίχλης», εξηγεί ο κ. Καλόφωνος.

Στο αεροδρόμιο της Αθήνας, σύμφωνα με τον προγραμματισμό της ΥΠΑ, από τώρα ως και τον Μάιο εκτελούνται 46 συνολικά έργα, που αφορούν βελτίωση κυρίως της υπάρχουσας κτιριακής υποδομής. Δίνεται ιδιαίτερη έμφαση προκειμένου να βελτιωθεί η εξυπηρέτηση των επιβατών, αφού θα εξακολουθήσει να εξυπηρετεί το μεγαλύτερο τμήμα της επιβατικής κίνησης της χώρας, τουλάχιστον ως τον Φεβρουάριο του 2001 που θα λειτουργήσει το νέο αεροδρόμιο των Σπάτων. Ανάμεσα στο σύνολο των έργων περιλαμβάνονται:

­ Εγκατάσταση – συντήρηση πρασίνου και αρδευτικού δικτύου στον περιβάλλοντα χώρο του αεροδρομίου, προϋπολογισμού 295 εκατ. δρχ.

­ Αναβάθμιση χώρου Notam Office και γραφείων Διοίκησης, προϋπολογισμού 224 εκατ. δρχ.

­ Ανακατασκευή αιθουσών Ανατολικού αεροσταθμού για την εφαρμογή της Συνθήκης Σένγκεν, προϋπολογισμού 135 εκατ. δρχ. Αναδιαρρύθμιση και προσθήκη ορόφου Δυτικού αεροσταθμού για την εφαρμογή της Συνθήκης Σένγκεν, προϋπολογισμού 1,8 δισ. δρχ.

­ Εκσυγχρονισμός και αντικατάσταση μεταφορικών ταινιών προϋπολογισμού 36 εκατ. δρχ.

­ Εξυγίανση φωτοσήμανσης διαδρόμων, αντικατάσταση Vasis με Papi φωτεινών πινακίδων στα πεδία αεροσκαφών, προϋπολογισμού 423 εκατ. δρχ.

­ Νέο σύστημα οπτικών αγγελιών, προϋπολογισμού 700 εκατ. δρχ.

­ Ενίσχυση περιμετρικού φωτισμού ασφαλείας, προϋπολογισμού 201 εκατ. δρχ.

Στο αεροδρόμιο της Θεσσαλονίκης προβλέπεται η βελτίωση – επέκταση του αεροσταθμού, προϋπολογισμού 2,2 δισ. δρχ., δεύτερη εργολαβία επέκτασης αεροσταθμού, προϋπολογισμού 2 δισ. δρχ., κατασκευή συνδετηρίου δαπέδου στάθμευσης αεροσκαφών, προϋπολογισμού 1,5 δισ. δρχ., σύστημα οπτικών αγγελιών, προϋπολογισμού 600 εκατ. δρχ., ενίσχυση αντοχής διαδρόμου προϋπολογισμού 800 εκατ. δρχ. κ.ά. Συνολικά στη Θεσσαλονίκη θα εκτελεσθούν 11 έργα.

Το πάρκινγκ του αεροδρομίου περνά στη διαχείριση της ΥΠΑ, τοποθετούνται μηχανήματα για μαγνητικές κάρτες και αισθητήρες και σε ένα μήνα περίπου θα είναι έτοιμο να λειτουργήσει. Προσγείωση για 4 στελέχη της ΥΠΑ

ΑΝΕΠΑΡΚΕΣ έκρινε ο υπουργός Μεταφορών και Επικοινωνιών κ. Α. Μαντέλης το πόρισμα που του υπεβλήθη για την ανώμαλη προσγείωση του αεροσκάφους της Ολυμπιακής Αεροπλοΐας στο αεροδρόμιο της Τανάγρας και το επέστρεψε στη Διοίκηση της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας, προκειμένου αυτή να διερευνήσει πράξεις ή παραλείψεις συγκεκριμένων προσώπων, ώστε να είναι δυνατή η πειθαρχική τους δίωξη. Ωστόσο ο κ. Μαντέλης κίνησε τη διαδικασία απαλλαγής από τα καθήκοντά τους τριών προϊσταμένων και ενός γενικού διευθυντή της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας, που εμπλέκονται στο όλο θέμα.

Στο πόρισμα, που συνετάγη από τον γενικό διευθυντή Αεροναυτιλίας κ. Ευ. Μαλτέζο, επιβεβαιώνεται ότι το αεροδρόμιο της Αθήνας καλύπτει όλες τις απαιτήσεις ασφαλείας που θέτει ο Διεθνής Οργανισμός Πολιτικής Αεροπορίας (ICAO) και τονίζεται ότι η ύπαρξη ειδικού οχήματος επίστρωσης αφρού προβλέπεται επικουρικά και δεν αποτελεί απαίτηση ή σύσταση του διεθνούς αυτού οργανισμού.

Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι ο αφρός που χρησιμοποιήθηκε στο αεροδρόμιο της Τανάγρας ήταν αυτός που χρησιμοποιείται για κατάσβεση πυρκαϊάς και όχι ειδικός αφρός επίστρωσης διαδρόμου για αναγκαστική προσγείωση. Ως εκ τούτου η αποφυγή ατυχήματος οφείλεται στον παράγοντα τύχη και στην ικανότητα του πιλότου, ο οποίος είχε την πεποίθηση ότι είχαν ληφθεί όλα τα απαραίτητα μέτρα.

Εν τω μεταξύ σε αστοχία υλικού, δηλαδή σε κατασκευαστικό σφάλμα, αποδίδεται το γεγονός ότι δεν λειτούργησε ούτε καν το χειροκίνητο σύστημα του ρηναίου τροχού του αεροσκάφους τύπου Ντορνιέ. Αυτό προκύπτει, σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες, από τον έλεγχο που πραγματοποίησαν στο αεροσκάφος τύπου Ντορνιέ ο γερμανός επιθεωρητής της κατασκευάστριας εταιρείας και επιτροπή εμπειρογνωμόνων της Ολυμπιακής Αεροπλοΐας. Το πόρισμα της Ολυμπιακής Αεροπλοΐας αναμένεται να εκδοθεί τις επόμενες ημέρες. Τα χρυσοφόρα καροτσάκια

Ο μισθωτής εισπράττει 300 δρχ. για κάθε μίσθωση και αποδίδει μηνιαίο μίσθωμα 611 δρχ. Ο λόγος για τα 3.500 καροτσάκια μεταφοράς αποσκευών, που υπάρχουν στα αεροδρόμια Αθήνας, Θεσσαλονίκης, Ηρακλείου, Ρόδου και Κέρκυρας, τα οποία εκμεταλλεύεται ιδιωτική εταιρεία από το 1990 που της παραχωρήθηκε το δικαίωμα. Βάσει της σύμβασης, που έληγε στις 30.8.1996 αλλά με διαφόρους τρόπους έχει παραταθεί, η ιδιωτική εταιρεία εισπράττει μίσθωμα από τους χρήστες και επιπλέον εισπράττει τα έσοδα από τις διαφημίσεις που φέρουν τα καροτσάκια.

Με απλούς μαθηματικούς υπολογισμούς η ιδιωτική εταιρεία εισπράττει από τα 3.500 καροτσάκια για μία μόνο βόλτα άνω του 1 εκατ. δραχμών, αφού ο χρήστης πληρώνει 300 δρχ. για κάθε καροτσάκι που μισθώνει. Παράλληλα έχει έσοδα από τις διαφημίσεις που υπάρχουν στα καροτσάκια. «Αντί αυτών των εσόδων αποδίδει ως μίσθωμα στην Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ) περί τα 2,2 εκατ. δρχ. τον μήνα, ποσόν που θεωρείται εξευτελιστικό», τονίζει ο διοικητής της ΥΠΑ κ. Δ. Καλόφωνος. Και προσθέτει ότι τα καροτσάκια θα μπορούσαν να φέρουν διαφημίσεις, υπό την προϋπόθεση ότι η ιδιωτική εταιρεία θα εγκαθιστούσε αυτοματοποιημένο σύστημα περισυλλογής τους, πράγμα που δεν έκανε. Αντίθετα φρόντισε να παρατείνει την παραμονή της στα αεροδρόμια ως τον Σεπτέμβριο του 1999 μέσω της δικαστικής οδού.

Ολα ξεκίνησαν από το γεγονός ότι πέρυσι η ΥΠΑ, μη έχοντας ολοκληρώσει τις διδικασίες προκήρυξης νέου διαγωνισμού, έδωσε δίμηνη παράταση στη σύμβαση, που έληγε στις 30.8.1996. Η ιδιωτική εταιρεία προχώρησε σε ασφαλιστικά μέτρα εναντίον της ΥΠΑ με αίτημα να παραμείνει στην εκμετάλλευση ως την τελεσιδικία της κύριας αγωγής της, την οποία κατέθεσε με αίτημα την αναγνώριση λήξης της σύμβασης το έτος 2002 ή τουλάχιστον στις 31.8.1999. Τον Νοέμβριο του 1996 το Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών έκανε δεκτή την αίτηση ασφαλιστικών μέτρων και διέταξε την παραμονή της αιτούσας στους μίσθιους χώρους ως την έκδοση της τελεσίδικης απόφασης επί της κύριας αγωγής.

Η τακτική δικάσιμος προσδιορίστηκε για τις αρχές Ιανουαρίου 1997, αλλά η δίκη αναβλήθηκε και τελικά πραγματοποιήθηκε τον Μάιο του 1997. «Από τις 5.5.1997 ως σήμερα καθαρογράφεται η απόφαση του Δικαστηρίου», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Καλόφωνος. Και πρόσθεσε ότι η ιδιωτική εταιρεία ουδέποτε κατέβαλε ΦΠΑ, με αποτέλεσμα η εφορία να ζητά σήμερα από την ΥΠΑ την καταβολή περίπου 300 εκατ. δρχ. για όλο το διάστημα της μίσθωσης.

Επειδή η υπόθεση έχει πάρει τη δικαστική οδό, η ΥΠΑ δεν μπορεί παρά να περιμένει τις δικαστικές αποφάσεις. Και προετοιμάζει το μέλλον, όπου τα καροτσάκια θα δίνονται δωρεάν στους επιβάτες, ενώ τα έσοδα θα προέρχονται μόνο από τις διαφημίσεις που θα φέρουν. Ελικοδρόμια

Το πρόγραμμα για την κατασκευή των ελικοδρομίων εκτελείται από τις Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις και ελέγχεται από την Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ), η οποία πέρυσι έδωσε 300 εκατ. δρχ. για να ολοκληρωθούν τα ημιτελή ελικοδρόμια. Τα επείγοντα έργα του προγράμματος, κυρίως του Αιγαίου, έπρεπε να έχουν ολοκληρωθεί ως τον περασμένο Αύγουστο. Η ΥΠΑ από την πλευρά της καθόρισε τους διαδρόμους πτήσης των ελικοπτέρων σε 24ωρη βάση. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στα νησιά, στις Κυκλάδες και στα Δωδεκάνησα. Ωστόσο, σε έγγραφο της ΥΠΑ τονίζεται ότι υπάρχει καθυστέρηση στις εργασίες κατασκευής των ελικοδρομίων, η οποία αποδίδεται στις τεχνικές υπηρεσίες της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης.

Σύμφωνα με το πρόγραμμα, ως το τέλος του έτους πρέπει να ολοκληρωθούν οι εργασίες βελτίωσης στα υφιστάμενα ελικοδρόμια Κουφονησίων, Αμοργού, Ιου, Φολεγάνδρου, Κέας, Κύθνου, Ανδρου, Τήνου και Φούρνων Ικαρίας. Επίσης ως το τέλος του έτους πρέπει να δημιουργηθούν ελικοδρόμια στα νησιά Γαύδος, Σέριφος, Κίμωλος, Ανάφη, Σίκινος, Θηρασιά. Παράλληλα εκπονούνται μελέτες αναβάθμισης και εκσυγχρονισμού των ελικοδρομίων Πάτμου, Λειψών, Τήλου και Σύμης, ενώ απομένει η επιτόπια επίσκεψη κλιμακίων της ΥΠΑ στα ελικοδρόμια Σκοπέλου, Κάτω Νευροκοπίου και Ανω Πορρόιας, για τον τελικό έλεγχο κατασκευής, προκειμένου να εκδοθεί η άδεια ίδρυσης και λειτουργίας τους.