Αλλη μία προαναγγελθείσα πυρκαϊά

Ακόμη ένα χτύπημα στο αποψιλωμένο από πράσινες ανάσες Λεκανοπέδιο κατάφεραν οι πρόσφατες πυρκαϊές στην Ανατολική Αττική, που άφησαν πίσω τους περί τις 8.000 στρέμματα καμένης γης. Κινδύνεψαν ζωές και καταστράφηκαν περιουσίες σε περιοχές, μεγάλο τμήμα των οποίων ήταν δασικές εκτάσεις. Συγχρόνως όμως αναδείχθηκαν, μία ακόμη φορά, το πλέγμα οικιστικής παρανομίας και η έλλειψη πολιτικής βούλησης, που είναι η μόνη ικανή να το ξηλώσει… Οι πρώτες εκτιμήσεις της Πυροσβεστικής κάνουν λόγο για εμπρησμούς. Και αυτό την ίδια ώρα που η βιομηχανία αποχαρακτηρισμών δασικών εκτάσεων αναπτύσσεται στις πυρόπληκτες περιοχές και παράλληλα εντείνεται η φημολογία για «αγανακτισμένους» οικιστές οι οποίοι «υποδαύλισαν» τις φωτιές απέναντι στη θέα πολυτελών κατοικιών οι οποίες έχουν ανεγερθεί εξασφαλίζοντας σχέδια πόλης, σε αντίθεση με αυτούς που ακόμη το προσπαθούν.

Ποιο είναι άραγε το «μακρύ χέρι» των εμπρηστών δασών και δασικών εκτάσεων; «Μα, η πολιτεία που έχει επιβραβεύσει κατ’ εξακολούθησιν τις μεθοδεύσεις οικοπεδοφάγων και κερδοσκόπων της δασικής γης, τις οποίες επικυρώνει ή αφήνει να διαιωνίζονται» σημειώνει ο δασολόγος κ. Ηλίας Αποστολίδης.

H κήρυξη μιας δασικής περιοχής ως αναδασωτέας, έπειτα από πυρκαϊά, συνιστά δικλίδα ασφαλείας και επιβεβλημένη πράξη από το Σύνταγμά μας. Ο πρωθυπουργός κ. Κώστας Καραμανλής ήδη το προανήγγειλε, ότι το κομβικό σημείο είναι ποιες εκτάσεις θα κηρυχθούν αναδασωτέες – πάντως, οι αναδασώσεις δεν ξεπερνούν τα 40.000 στρέμματα τον χρόνο σε όλη την Ελλάδα. Το «παιχνίδι» θα κριθεί σε σχέση με το πόσες και ποιες από τις πληγείσες περιοχές θα εξαιρεθούν από την πράξη κήρυξης αναδάσωσης. «Θα περιληφθούν όλες οι εκτάσεις που είναι δάσος ή δασικές; Ποια σχέδια πόλης θα εκληφθούν ως έγκυρα στις περιοχές οι οποίες κάηκαν από την πλευρά της Ραφήνας και από την πλευρά του Πεντελικού, όπου στην πλειονότητά τους είναι άκυρα» επισημαίνει ο κ. Αποστολίδης.

Αλλωστε, δεν είναι τυχαίο ότι ξεφυτρώνουν κτίσματα στις καμένες δασικές εκτάσεις. Οχι γιατί τα μάτια μας δεν θα βλέπουν δάσος, αλλά γιατί κάποιοι φρόντισαν οι εκτάσεις να εκπέσουν από τη δασική προστασία ή να μην προστατεύονται λόγω του αλαλούμ στις υπηρεσίες όπου άλλα ορίζει η δασική υπηρεσία και άλλα η πολεοδομία, η οποία εκδίδει οικοδομικές άδειες, κραδαίνοντας διατάγματα τα οποία, αν και παράνομα, ουδέποτε ακυρώθηκαν… Δεν είναι ανεξήγητη η εικόνα που είχε προκύψει από ερευνητικό πρόγραμμα του Πανεπιστημίου Αθηνών – με επικεφαλής την αναπληρώτρια καθηγήτρια της Οικολογίας κυρία Μαργαρίτα Αριανούτσου – για την Πεντέλη και τις χρήσεις γης με επίκεντρο τις πυρκαϊές: τα σημεία από όπου άρχισαν οι πυρκαϊές των τελευταίων ετών και η οικοδομική δραστηριότητα έχουν άμεση σχέση μεταξύ τους.

Τα περισσότερα δάση που βλέπουμε να δομούνται, ύστερα από πυρκαϊά, έχουν σχέδια ρυτοτομικά προ της ενάρξεως της ισχύος του Νόμου 998 του 1979 ή προ της ενάρξεως της ισχύος του Συντάγματος του 1975, εξηγεί στο «Βήμα» ο δασολόγος κ. Ελευθέριος Φραγκιουδάκης, τέως προϊστάμενος της Υπηρεσίας Προστασίας Δασών και νυν προσωρινός διευθυντής της Διεύθυνσης Διαχειρίσεως Δασών του υπουργείου Γεωργίας. Οσον αφορά τα σχέδια πόλης, άλλα είναι έγκυρα από απόψεως δασικής νομοθεσίας «ενώ άλλα είναι άκυρα και τα υλοποιούν οι πολεοδομίες και το ΥΠΕΧΩΔΕ ερήμην του Συντάγματος και των νόμων».

Πρώτη φορά η νομοθεσία επέτρεψε να εντάσσονται δάση και δασικές εκτάσεις σε σχέδια πόλεως το 1971 (N. 886). Αφορούσε ιδιωτικά δάση και δασικές εκτάσεις οικοδομικών συνεταιρισμών, για τα οποία προϋπόθεση ήταν να έχει κριθεί διοικητικά ή δικαστικά έναντι του Δημοσίου ότι είναι ιδιωτικά αλλά και να έχει κριθεί αρμοδίως από το υπουργείο Γεωργίας ότι δεν ασκούν προστατευτική σημασία των κατάντι εδαφών ή δεν έχουν οικονομική αξία από πλευράς εκμετάλλευσης. «Με βάση αυτό τον νόμο, ελάχιστα ιδιωτικά δάση οικοδομικών συνεταιρισμών εντάχθηκαν στο σχέδιο πόλης. Ολα τα άλλα που βλέπουμε να ρυμοτομούνται εντάχθηκαν με το πρόσχημα» αναφέρει ο κ. Φραγκιουδάκης «ότι αποτελούσαν εκτάσεις δήθεν οικισμών προ του 1923 – π.χ. το μεγαλύτερο μέρος του Αγίου Στεφάνου, το μεγαλύτερο μέρος της περιοχής Καλλιθέας πάνω από την Ανθούσα, η Σφενδάλη πάνω από τη Μαλακάσα – ή με διατάγματα ερήμην της πολεοδομικής δασικής νομοθεσίας, που απαγορεύει την ένταξη δασών σε σχέδια πόλης».

Ο N. 999/79 επιχείρισε να καταστήσει έγκυρα τα διατάγματα για την ένταξη στα σχέδια πόλεως ως την 20ή Απριλιου 1967, την ημέρα του πραξικοπήματος των συνταγματαρχών. H εγκυροποίηση δεν επετεύχθη διότι το ΣτΕ έκρινε ότι το άρθρο 9 του 999 στηρίζεται σε αντισυνταγματική μεθόδευση. «Το ΥΠΕΧΩΔΕ όμως ενώ γνωρίζει ότι είναι άκυρα αυτά τα Σχέδια εξακολουθεί να τα υλοποιεί διά των πολεοδομικών υπηρεσιών κατά τρόπο αντισυνταγματικό και παράνομο από απόψεως πολεοδομικής αλλά και δασικής νομοθεσίας και πολλές φορές γνωρίζοντας ότι οι εκτάσεις αυτές κατά τεκμήριο ανήκουν στο ελληνικό Δημόσιο» σημειώνει ο κ. Φραγκιουδάκης.

Στο «θολό» αυτό τοπίο τσαλαβουτούν οι περιοχές της Ανατολικής Αττικής, που επλήγησαν από τις πυρκαϊές τις τελευταίες ημέρες, στη Ραφήνα και στο Πεντελικό.

Για παράδειγμα, η Καλλιτεχνούπολη, ο Αγ. Σπυρίδωνας (περιοχή κοντά στο Ντράφι) είναι περιοχές που εντάχθηκαν μονομερώς από το ΥΠΕΧΩΔΕ στο σχέδιο πόλης (χωρίς προσυπογραφή του Διατάγματος από τους τότε υπουργούς Γεωργίας, χωρίς επίλυση του ιδιοκτησιακού έναντι του Δημοσίου) και παραμένουν άκυρα τα Σχέδια, εξηγεί ο κ. Φραγκιουδάκης. Ο Βουτζάς έχει ενταχθεί στο Σχέδιο προ του 1975, το οποίο είναι έγκυρο, με βάση την ισχύουσα τότε νομοθεσία, και θεωρητικά δεν μπορεί να γίνει επέκτασή της σε δασική περιοχή. Βέβαια, στα όρια των Σχεδίων πολλές φορές οι πολεοδομικοί σχεδιασμοί βάζουν ανοιχτά οικοδομικά τετράγωνα τα οποία μετακυλίουν διαρκώς κατά τα όριά τους με αποτέλεσμα να χτίζουν αυθαίρετα σε δάση.

«Δεξιά της λεωφόρου Μαραθώνος (με κατεύθυνση από Ραφήνα προς Αθήνα), νότια της Καλλιτεχνούπολης προς Πικέρμι, κάποιοι οικοδομικοί συνεταιρισμοί δίπλα στον ΑΟΟΑ – Αυτόνομος Οικοδομικός Οργανισμός Αξιωματικών – θέλουν να ενταχθούν στο σχέδιο πόλης (έκταση περίπου 1.000 στρεμμάτων), αν και δεν έχει λυθεί το ιδιοκτησιακό – οι εκτάσεις τους δεν έχουν αναγνωρισθεί έναντι του Δημοσίου ως ιδιωτικές, σημειώνει.

Από τη μεριά της Ραφήνας, τα Περιβολάκια – περιοχή η οποία επλήγη από τις πυρκαϊές – περιλαμβάνει εκτάσεις για τις οποίες δεν έχει λυθεί το ιδιοκτησιακό έναντι του Δημοσίου. Πρόκειται για δημόσιες εκτάσεις, τονίζει ο κ. Φραγκιουδάκης, που βρίσκονται υπό παράνομο καθεστώς από παλιά. H ιστορία αρχίζει με ένα έγγραφο του υπουργείου Γεωργίας που επέτρεψε ανά 4 στρέμματα να χτίζεται ένα σπίτι. Σημειώθηκε καταστρατήγηση, και η αυθαίρετη δόμηση συνεχίστηκε. Επίσης, υπάρχουν πολλά κληροτεμάχια τα οποία εν μέρει έχουν καλυφθεί με δασική βλάστηση και με τον Νόμο 3147/2003 του υπουργείου Γεωργίας επιχειρήθηκε να γίνει διαφοροποίηση σε σχέση με τη δασική τους προστασία, καθεστώς που εκμεταλλεύονται επιτήδειοι για να εξασφαλίζουν δόμηση. «Ακόμη και από απόψεως κατατμήσεων είναι άκυρες οι αγοραπωλησίες σε περιοχές όπως αυτές» τονίζει ο κ. Φραγκιουδάκης. Και καταλήγει: «Το Σύνταγμα έχει θέσει φραγμούς στην πολιτεία όσον αφορά τη δόμηση σε δάση και δασικές εκτάσεις, εκείνη όμως διαρκώς αυθαιρετεί, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο: ο δασάρχης λέει «αφού υπάρχει ρυμοτομικό σχέδιο δεν έχω δουλειά να προστατεύω», η πολεοδομία ορίζει ότι «ισχύει το ρυμοτομικό σχέδιο, αφού δεν έχει ανακληθεί ως άκυρο το Προεδρικό Διάταγμα, το υλοποιώ και όποιος μου ζητάει άδεια θα του τη δίνω», οι περιφερειάρχες και οι νομάρχες λένε «τις ευλογίες μου αμφότεροι»». Ετσι, σήμερα έχει χτιστεί το 70% των δασών που ήταν αδόμητα το 1979 και είχαν παρανόμως ενταχθεί σε σχέδια πόλεως ενώ από το 1983 ως σήμερα, περίπου 8.000 στρέμματα μόνο εντάχθηκαν σε σχέδια πόλεως στην Αττική, χωρίς να έχουν πρόβλημα από απόψεως δασικής νομοθεσίας.

«Προαναγγελθείσες» χαρακτηρίζει τις πρόσφατες πυρκαϊές ο κ. Δ. Στεργίου, δήμαρχος Παλαιάς Πεντέλης και πρόεδρος του 19μελούς Συνδέσμου Δήμων και Κοινοτήτων για την Προστασία και την Ανάπλαση του Πεντελικού (ΣΠΑΠ) και καταφέρεται κατά «της αισχρής λειτουργίας του ελληνικού κράτους». Θεωρεί τραγικό ότι η Διοίκηση «έχει κατορθώσει να πάρει ακραιφνείς δασικές εκτάσεις, να τις εντάξει στο σχέδιο πόλεως και να δημιουργήσει οικισμούς, ενώ κωλυσιεργεί και δεν εκδίδει τα Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια των πόλεων του Πεντελικού, με αποτέλεσμα οι κεντρικές τους πλατείες να είναι εκτός σχεδίου». Ρητορικό προβάλλει το ερώτημα «ποιος άραγε επέτρεψε να δημιουργηθούν αυθαίρετοι οικισμοί – όπως είναι η Αγία Κυριακή και η Αγία Τριάδα – μέσα στο δάσος; Ή ποιος εξέδωσε την απόφαση ένταξης στο σχέδιο πόλεως περιοχών όπως ο Νέος Βουτζάς και το Ντράφι; Είναι προφανές το όφελος αν αναλογιστεί κανείς ότι κάποιοι το 1974 αγόραζαν 33.000 δρχ. το στρέμμα και σήμερα το πωλούν 750.000 ευρώ». Ο ίδιος μάλιστα δεν διστάζει να κάνει δυσοίωνες προβλέψεις. «Του χρόνου σειρά μπορεί να έχει ένα από τα πιο ωραία δάση που διαθέτουμε – του Διονύσου, της Εκάλης, της Ροδόπολης. Βλέπουμε, ξέρετε, το ίδιο έργο να επαναλαμβάνεται κάθε χρονιά».

Για την πευκόφυτη Αγία Τριάδα Ραφήνας, πλέον πυρόπληκτη περιοχή, ο ΣΠΑΠ είχε προειδοποιήσει την Περιφέρεια Αττικής με έγγραφό του, αμέσως μετά τις δύο πυρκαϊές στις αρχές Ιουνίου. H ένταση των ανέμων ήταν τέτοια που δεν επέτρεψε την επέκτασή τους, στο έγγραφο γίνεται ωστόσο σαφώς λόγος για ελλιπή καθαρισμό του δάσους της περιοχής – «εν δυνάμει βόμβα» όπως τονίζεται χαρακτηριστικά – αλλά και για «πιθανή ύπαρξη οργανωμένου συστήματος εμπρηστών στην περιοχή».

Εκπρόσωπος της αυτοδιοίκησης στην Ανατολική Αττική εξηγεί ότι οι αντιθέσεις ανάμεσα στις πολυτελείς κατοικίες του Νέου Βουτζά και της Καλλιτεχνούπολης και στους γειτνιάζοντες αυθαίρετους οικισμούς «βγάζουν μάτι», σε τέτοιο σημείο ώστε ουδείς μπορεί να αποκλείσει τον εμπρησμό ως πράξη νοσηρής, ασφαλώς, «εκδίκησης».

Ο κ. Στ. Ιατρού, περιφερειακός σύμβουλος Αττικής, θεωρεί το καθεστώς προστασίας, ιδίως σε περιοχή που έχει καεί, αυστηρό και αμφισβητεί την εκδοχή ότι οι πρόσφατες πυρκαϊές είναι έργο οικοπεδοφάγων. Δεν αποκλείει κακοβουλία ή ανθρώπινη αμέλεια – «ό,τι κι αν πούμε αποτελεί εικασία και μόνον» -, τονίζει ωστόσο ότι η απόδοση ευθυνών σε εμπρηστές ελαφρά τη καρδία ενδέχεται να υποκρύπτει και «ενοχή», σε επίπεδο πρόληψης των πυρκαϊών. «Για πρώτη φορά εφέτος δόθηκαν χρήματα για πρόληψη στους δήμους και στις κοινότητες από το πρόγραμμα «Θησέας» (σ.σ.: αναπτυξιακό πρόγραμμα των δήμων, με κονδύλια από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων εννέα υπουργείων). Τι έγιναν άραγε αυτά τα ποσά; Κατά πόσο αξιοποιήθηκαν από τους εκπροσώπους της αυτοδιοίκησης για τον σκοπό για τον οποίο εκταμιεύθηκαν;».


«Ηλθε η ώρα των αποχαρακτηρισμών»

Εγγραφο που έχει στη διάθεσή του «Το Βήμα» αποκαλύπτει τη φάμπρικα που έχει στηθεί στην Ανατολική Αττική, για να επιτευχθούν αποχαρακτηρισμοί εκτάσεων δασικής γης και να ενταχθούν σε σχέδια πόλης, από ιδιώτες και οικοδομικούς συνεταιρισμούς! Υπό τον τίτλο «Ηλθε η ώρα των αποχαρακτηρισμών», εταιρεία η οποία εκπονεί μελέτες δασικές, αναπτυξιακές κ.ά. μοιράζει επιστολές στην περιοχή της Ραφήνας και διαφημίζει τη δυνατότητά της να στηρίξει τις διαδικασίες αποχαρακτηρισμού με βάση τα «παράθυρα» που άνοιξε ο νέος δασικός νόμος. «Κυρίες και κύριοι, όπως γνωρίζετε με πρωτοβουλία του δημάρχου Ραφήνας έχει ξεκινήσει η διαδικασία φωτοερμηνείας του χαρακτήρα (δασικού ή όχι) όλης της περιοχής του δήμου με απώτερο σκοπό την ένταξή του στο σχέδιο πόλης» ξεκινά η επιστολή. Και καταλήγει: «H ώρα των αποχαρακτηρισμών είναι τώρα!!! Με βάση την παλαιά δασική νομοθεσία αρκούσε μόλις το 15% εδαφοκάλυψης για να χαρακτηριστεί μία περιοχή ως δασική. Τώρα, με βάση τον νέο δασικό νόμο, το ποσοστό αυτό έχει ανεβεί στο 25%. Αυτό σημαίνει ότι ένα πολύ μεγάλο μέρος των ιδιοκτησιών που χαρακτηρίστηκαν δασικές μπορεί να επαναχαρακτηριστούν ως μη δασικές. Αρκεί ο ιδιοκτήτης να προκαλέσει έναν νέο χαρακτηρισμό. (…)

Ηδη μετά την ψήφιση του νέου νόμου και την έκδοση της ερμηνευτικής εγκυκλίου του νόμου, έχουμε συνεργαστεί με σκοπό τον αποχαρακτηρισμό μέρους ή συνόλου των εκτάσεών τους με εκατοντάδες ιδιοκτήτες χωριστά αλλά και με τους εξής συνεταιρισμούς ή συλλόγους. Συνεταιρισμοί: Ο ΠΑΝ, ΑΛΚΥΟΝΙΣ, ΠΥΘΑΓΟΡΑΣ, ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΕΘΝΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΗΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ κ.ά. Σύλλογοι: Ο ΠΡΑΣΙΝΟΣ ΛΟΦΟΣ (Αρτέμιδα), ΠΑΛΑΙΟΚΟΥΝΤΟΥΡΑ, ΑΓ. ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ, ΚΑΡΑΟΥΛΙ, ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΙΟΥ, ΑΓ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ (Μάνδρας Αττικής)».


ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ Τα πυροσβεστικά οχήματα και οι παλινωδίες του Δημοσίου

Πρόληψη και καταστολή, το δίπολο της σωστής αντιμετώπισης των πυρκαϊών, φαίνεται ότι εμφανίζουν κενά. Οι δασικοί… παραθερίζουν, μια και τους έχουν θέσει εκτός μάχης στην πυρόσβεση. Οι δήμοι και οι κοινότητες παραπονούνται για τα ψίχουλα που τους ρίχνει το υπουργείο Εσωτερικών για τον καθαρισμό των ξερόχορτων. H Πυροσβεστική κάνει ό,τι μπορεί με το προσωπικό που διαθέτει.

Ιδού και μια ιστορία που δίνει τη γραφειοκρατική διάσταση του κρατικού μηχανισμού. Δεκατρία πυροσβεστικά οχήματα παραμένουν στις αποθήκες της προμηθεύτριας εταιρείας ως και σήμερα! Πλαίσιο της υπόθεσης, η σύμβαση που υπεγράφη μεταξύ της Περιφέρειας Αττικής και της εταιρείας – ιδιοκτησίας του κ. Ξ. Παπακωνσταντίνου – Deman ΕΠΕ, έπειτα από προκήρυξη της πρώτης τον Φεβρουάριο του 2004, ύψους 720.000 ευρώ, που όριζε ως βασική προδιαγραφή των οχημάτων την ύπαρξη δεξαμενής χωρητικότητας 850 λίτρων σε καθένα από αυτά.

«Το πρόβλημα άρχισε να εκδηλώνεται με την καθυστέρηση της υπεσχημένης προκαταβολής» τονίζει ο κ. Παπακωνσταντίνου, ο οποίος έχει ήδη καταθέσει αγωγή κατά του ελληνικού Δημοσίου. «Κατά την αναζήτηση ευθυνών, το υπουργείο Ανάπτυξης (σ.σ.: υπό την αιγίδα του το έργο) με παρέπεμψε στην Περιφέρεια Αττικής και η περιφέρεια με τη σειρά της στην αρμόδια διαχειριστική αρχή – καθώς το έργο συγχρηματοδοτείται κατά 25% από το ελληνικό Δημόσιο και κατά 75% από το Γ’ ΚΠΣ. Εκεί έμαθα, προς μεγάλη μου έκπληξη, ότι το έργο δεν εντάχθηκε ποτέ στο κοινοτικό πρόγραμμα, με βασικό επιχείρημα ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση θέτει ως προϋπόθεση χωρητικότητα 1.500 λίτρων σε κάθε δεξαμενή. Ηταν μια περίοδος κατά την οποία δεχόμουν πλήρως αντικρουόμενες πληροφορίες, αφού η περιφέρεια με διαβεβαίωνε περί του αντιθέτου, και συγκεκριμένα για την ύπαρξη παλαιότερου εγγράφου που πιστοποιούσε ότι το έργο είχε ενταχθεί! Οι αρμόδιοι εξέφρασαν μάλιστα και πολιτική βούληση να αγοράσουν τα οχήματα, στοιχείο που με ώθησε σε τεχνικές αλλαγές ώστε η κατασκευή των δεξαμενών να συνάδει με τους κοινοτικούς κανόνες. Αποτέλεσμα, το πρωτόκολλο οριστικής παραλαβής υπεγράφη τελικώς τον Μάιο αλλά τα οχήματα παραμένουν ακόμη και σήμερα στις αποθήκες της εταιρείας…».


ΚΙΝΔΥΝΟΣ Το μεγάλο ρέμα της Ραφήνας

H αποψίλωση της βλάστησης – ως συνέπεια των πυρκαϊών των ημερών – μεγιστοποιεί τον κίνδυνο πλημμύρας με τις πρώτες βροχές στην περιοχή της Ραφήνας. Το μεγάλο ρέμα της Ραφήνας που δέχεται τα νερά της Πεντέλης μπορεί να μετατραπεί σε εχθρό. Σύμφωνα με τον κ. Γ. Τσακίρη, καθηγητή Διαχείρισης Υδάτινων Πόρων στο ΕΜΠ και διευθυντή του Κέντρου Εκτίμησης Φυσικών Κινδύνων και Προληπτικού Σχεδιασμού του ίδιου Ιδρύματος, το συγκεκριμένο ρέμα θεωρείται ιδιαίτερα επιβαρημένο εξαιτίας τόσο των προηγούμενων πυρκαϊών που έχουν πλήξει τη δυτική πλευρά της Πεντέλης όσο και της έντονης ανοικοδόμησης τα τελευταία χρόνια στα Μεσόγεια. «Ας μη λησμονούμε επίσης την εκτροπή του Ανω Ποδονίφτη στο ρέμα Παναγίτσα, το οποίο και καταλήγει στο ρέμα της Ραφήνας» σημειώνει ο καθηγητής. «Τα επόμενα δύο χρόνια απαιτείται ειδική μέριμνα με παρεμβάσεις και διευθετήσεις, ειδάλλως θα παρουσιαστούν σημαντικά προβλήματα στην περιοχή».

«Στην επιφάνεια της καμένης γης δημιουργείται ένα υγροαπωθητικό στρώμα, που ουσιαστικά «διώχνει» τις σταγόνες της βροχής» διευκρινίζει ο κ. Τσακίρης. «Το φαινόμενο αυτό πολλαπλασιάζει την απορροή του νερού τα πρώτα δύο χρόνια, αυξάνοντας παράλληλα και τα μεταφερόμενα φερτά υλικά, όπως είναι για παράδειγμα η άμμος, δημιουργώντας προβλήματα στο όποιο δίκτυο αποχέτευσης». Ειδικά σε μια περιοχή όπως η Ανατολική Αττική, όπου το αποχετευτικό δίκτυο ομβρίων υδάτων είναι σχεδόν ανύπαρκτο.