Την προηγούμενη Τετάρτη 18 Μαΐου έφθασε στο «Βήμα» ένα e-mail. Από τη διεύθυνση του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου υποθέσαμε ότι ο αποστολέας βρισκόταν στο εξωτερικό. Το μήνυμα υπέγραφε μια κοπέλα με το παράξενο όνομα… Προμηθέα Πυθία. Οπως έγραφε, «αποφοίτησα πέρυσι σε ηλικία 13 ετών και έχω πτυχίο (bachelor) στην Επιστήμη των Μαθηματικών». Στο e-mail σημείωνε ότι διαβάζει την ηλεκτρονική έκδοση του «Βήματος» και ενημερώνεται για όσα συμβαίνουν στην Ελλάδα. Και αμέσως σήμανε ένας μικρός συναγερμός. Ποια ήταν αυτή η κοπέλα που φαινόταν να ξέρει ελληνικά; Πού ακριβώς βρίσκόταν και με ποιον τρόπο μπορούσαμε να εντοπίσουμε αυτό το παιδί-θαύμα;
H αναζήτησή μας είχε αίσιο αποτέλεσμα, χάρη και στη βοήθεια της υψηλής τεχνολογίας. Εντοπίσαμε τη νεαρή Προμηθέα στο Λίβινγκστον της Μοντάνα των Ηνωμένων Πολιτειών, όπου μένει μαζί με την ελληνικής καταγωγής μητέρα της, Γεωργία Σμιθ, 51 ετών. Μετά το τέλος των σπουδών της Προμηθέας στο Πανεπιστήμιο της Πολιτείας της Μοντάνα τον Δεκέμβριο του 2004, μάνα και κόρη μετακόμισαν στο καινούργιο τους σπίτι. Από τότε, η Προμηθέα μαθαίνει κάθε είδους χειρωνακτικές εργασίες, όπως αυτές του ξυλουργού και του ηλεκτρολόγου, διαβάζοντας βιβλία για αρχαρίους ώστε το σπίτι να είναι κατοικήσιμο. Τι καλύτερη απόδειξη για την έμφυτη ικανότητά της να ρουφά τη γνώση;
* Υψηλές φιλοδοξίες
H πρώτη ερώτηση προς την Προμηθέα ήταν πώς αποφάσισε να αλλάξει το πραγματικό της όνομα που ήταν Τζάσμιν Λι Λυσιστράτη. «Το πλήρες όνομά μου είναι πλέον Προμηθέα Ολυμπία Κυρήνη Πυθία» λέει στο «Βήμα». H αλλαγή έγινε επειδή η 14χρονη κοπέλα ήθελε ένα όνομα που να αντανακλά καλύτερα την προσωπικότητα και τις φιλοδοξίες της. Γι’ αυτό και διάλεξε τα ονόματα θεοτήτων της ελληνικής μυθολογίας στην οποία έχει ήδη εντρυφήσει.
«Σε συνδυασμό με ορισμένα παράξενα γεγονότα που συνέβησαν στη μητέρα μου αλλά και σε εμένα, συνειδητοποίησα ότι έχω έρθει σε αυτόν τον κόσμο για να εκπληρώσω ένα πεπρωμένο, για να βοηθήσω την ανθρωπότητα» σημειώνει με πομπώδες, οφείλει να παραδεχθεί κανείς, ύφος. Στην πίστη αυτή οφείλεται κυρίως η επιλογή των ονομάτων Προμηθέα και Πυθία, τα οποία συμβολίζουν την αγάπη της για τη γνώση αλλά και «έναν οιωνό ότι πρέπει να κάνω κάτι σημαντικό» όπως μας εξηγεί.
H Προμηθέα είναι χαρισματική και το γνωρίζει. Από πού πήρε όμως το ταλέντο της; «Πρέπει να προέρχεται από τη μητέρα μου. Και να σας πω γιατί. Οταν ήρθε στις Ηνωμένες Πολιτείες, η μητέρα μου παντρεύτηκε αρχικά έναν λευκό Αμερικανό. Από αυτόν τον γάμο γεννήθηκε ο ετεροθαλής αδελφός μου, ο Απόλλωνας» μας διηγείται. «Ηταν πραγματική ιδιοφυΐα, δεν υπάρχει αμφιβολία γι’ αυτό. Δυστυχώς όμως εμφάνισε επιπλοκές εξαιτίας του παιδικού εμβολιασμού και σήμερα είναι βιολογικά και διανοητικά ανίκανος. Είχα και εγώ τέτοιες επιπλοκές και παρ’ ολίγον να πεθάνω. Καθώς όμως εγώ και ο ετεροθαλής αδελφός μου είχαμε την ίδια μητέρα, το χάρισμα στο οποίο αναφέρεστε πρέπει να προέρχεται από τα γονίδιά της» καταλήγει.
Για ορισμένους μήνες, όταν ήταν τεσσάρων ετών, η Προμηθέα ήταν άστεγη και έμενε μαζί με την οικογένειά της σε ένα αυτοκίνητο στο Σαν Φρανσίσκο. Προτού μπει στο πανεπιστήμιο, σε ηλικία πέντε ετών, παρακολουθούσε μέσω Internet σεμινάρια μαθηματικών συμμετέχοντας στο «Πρόγραμμα Εκπαίδευσης για Χαρισματικά Παιδιά» του Πανεπιστημίου Στάνφορντ. Μάλιστα, όταν το τηλεοπτικό δίκτυο CBS είχε μεταδώσει τότε ένα ρεπορτάζ για τα χαρισματικά παιδιά, η Προμηθέα ήταν ένα από αυτά. Το σχολείο, από το οποίο όλοι μας περάσαμε, έμοιαζε γι’ αυτό το κορίτσι ένα περιττό βήμα.
Οταν τελικά εισήχθη στο Πανεπιστήμιο της Πολιτείας της Μοντάνα, έναν χρόνο αργότερα, η Προμηθέα έπεσε αμέσως «στα βαθιά». «Τα κορίτσια απλώς με αγνοούσαν. Τα αγόρια μού έλεγαν να πάω σπίτι και να παίξω με τις κούκλες μου. Ποτέ δεν μου άρεσαν οι κούκλες. Αλλοτε πάλι με έσπρωχναν στον τοίχο της τάξης χωρίς, δόξα τω Θεώ, να με στείλουν στο νοσοκομείο. Εμαθα όμως να τους αγνοώ» τονίζει.
Υστερα από δύο χρόνια, σε ηλικία οκτώ ετών πλέον, μπόρεσε να επιλέξει τι θα σπουδάσει. Διάλεξε τα Μαθηματικά και τη Χημεία. Το πτυχίο των Μαθηματικών είναι πια δικό της. Ωστόσο, τα όνειρά της να ολοκληρώσει και το δεύτερο έχουν προς το παρόν παγώσει λόγω έλλειψης χρημάτων. Αυτό δεν την πτοεί πάντως. «Ο στόχος μου», λέει με περίσσια αυτοπεποίθηση, «είναι να πάρω πτυχίο στη Βιοχημεία, στην επιστήμη των υπολογιστών, στη Στατιστική, στη Φυσική και στη Χημεία».
Οσοι αναρωτιούνται πώς είναι δυνατόν ένα παιδί μόλις έξι ετών να έχει τη δυνατότητα να παρακολουθήσει μαθήματα πανεπιστημιακού επιπέδου, αρκεί να ακούσουν όσα μας είπε, επιβεβαιώνοντας την ιστορία της Προμηθέας, η Τζόντι Ντε Λέι, βοηθός διευθυντού στο Τμήμα Πανεπιστημιακών Σχέσεων του Πανεπιστημίου της Πολιτείας της Μοντάνας. «Φυσικά και θυμάμαι το όνομά της» μας απάντησε, όταν τη ρωτήσαμε για την Προμηθέα. «Είναι η νεαρότερη απόφοιτος του ιδρύματος. Ακούγεται περίεργο ότι μπήκε στο πανεπιστήμιο τόσο μικρή, αλλά είναι αλήθεια. Για δύο χρόνια έκανε μόνο γενικά μαθήματα. H μητέρα της ήταν παρούσα σε όλες τις παραδόσεις, καθώς αυτή είναι η πολιτική μας. Τυπικά τελείωσε σε ηλικία 13 ετών και αποφοίτησε επισήμως όταν ήταν 14» σημείωσε.
Πώς μπορεί να αισθάνεται ένας άνθρωπος ο οποίος σε ηλικία μόλις 13 ετών είναι κάτοχος πτυχίου Μαθηματικών; H Προμηθέα νιώθει περήφανη, αλλά πιστεύει ότι πρόκειται για ένα πολύ μικρό λιθαράκι στον… ουρανοξύστη της γνώσης που θέλει να κτίσει. Τι βρίσκεται στον τελευταίο όροφο του ουρανοξύστη; «H ρομποτική νανοτεχνολογία» απαντά χωρίς δισταγμό. «Πρόκειται για μια πολλά υποσχόμενη τεχνολογία που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να αντιμετωπιστεί η μόλυνση της Γης, τα πυρηνικά απόβλητα αλλά και να θεραπευθούν ασθένειες όπως ο καρκίνος, το AIDS και ο διαβήτης» διευκρινίζει στο «Βήμα» η 14χρονη Προμηθέα.
* Συστηματικό διάβασμα
Τι είναι όμως αυτό που τη μαγεύει όταν διαβάζει; «Το απλό διάβασμα μοιάζει με παιχνίδι και συχνά το βρίσκω πολύ βαρετό. έχει όμως πλάκα όταν κάθομαι και διαβάζω «πίσω από τις γραμμές». Με άλλα λόγια, όταν παίρνω στοίβες βιβλίων και μελετώ ένα θέμα μέχρι εξαντλήσεως. Οταν έχω συγκεντρώσει ικανοποιητικό υλικό δρέπω τους καρπούς των κόπων μου, ενώ ξαναγράφω όσα διάβασα σε πληρέστερη και συνεκτικότερη μορφή. Πολλές φορές», μας αποκαλύπτει, «πηγαίνω στο κρεβάτι στις 3 τα ξημερώματα ή και αργότερα. Αλλες φορές πάλι δεν κοιμάμαι καθόλου».
Και τι κάνει στον ελεύθερο χρόνο της; «Μου αρέσει να ακούω Μαρκόπουλο, να ζωγραφίζω και να παίζω πιάνο, αν και τα τελευταία πέντε χρόνια οι γείτονες διαμαρτύρονταν γιατί τους ενοχλούσε ο θόρυβος. Αφήνουν όμως τα παιδιά τους να παίζουν όλη τη μέρα με το αναθεματισμένο Nintendo» παραπονιέται. «Μου αρέσει επίσης να κλωτσάω μια μπάλα με το πρόσωπο του προέδρου Μπους κολλημένο πάνω της. Είμαι κατά του πολέμου και δεν μου αρέσουν όσοι σκοτώνουν ανθρώπους» καταλήγει η χαρισματική Προμηθέα.
«Τίποτε δεν είναι σαν την Ελλάδα»
H Προμηθέα λατρεύει τη χώρα μας και την ιστορία της. Αποφάσισε να ασχοληθεί με την αρχαία ελληνική ιστορία εξαιτίας ενός μαθήματος στο πανεπιστήμιο με τον ομώνυμο τίτλο. «H αρχαία Ελλάδα παρουσιαζόταν ως μια κατώτερη χώρα, χωρίς αξιοπρόσεκτο πολιτισμό και οι κάτοικοί της ως μισογύνηδες και ομοφυλόφιλοι… οι οποίοι δεν προσέφεραν τίποτε στην πρόοδο της ανθρωπότητας» θυμάται με αγανάκτηση. «Κάθε φορά που έμπαινα στην τάξη και άκουγα τον καθηγητή ήθελα να τον διαμελίσω!» λέει με θυμό. H ίδια έχει έρθει στην Ελλάδα διότι, όπως εξηγεί, «αισθάνθηκα την ανάγκη να το κάνω… για να μάθω την αλήθεια». Οταν ρωτήθηκε δε πώς είναι η ζωή στη Μοντάνα η απάντησή της δεν άφησε καμία αμφιβολία για το αν της αρέσει η χώρα μας: «Τίποτε δεν είναι σαν την Ελλάδα. Ελλάς, το μεγαλείο σου τελειωμό δεν έχει» τονίζει.
Στο πλευρό της πάντα η μητέρα της
H Προμηθέα αγαπάει υπερβολικά τη μητέρα της. Και αυτό γιατί έκανε τα πάντα για να τη μεγαλώσει και να τη βοηθήσει να σπουδάσει. «H μαμά μου γεννήθηκε στη Λιβαδειά» λέει η 14χρονη κοπέλα ξετυλίγοντας το νήμα της ιστορίας της μητέρας της. «Δεν γνώρισε ποτέ τον πατέρα της, ο οποίος ήταν πρόσφυγας από τη Μικρά Ασία». Για ένα διάστημα, η μητέρα της έμεινε σε ένα ίδρυμα φροντίδας παιδιών στη Βόρεια Ελλάδα. Τότε τελείωσε την πρώτη τάξη του Λυκείου. «Επόμενος σταθμός της», προσθέτει η Προμηθέα, «ήταν η Αμερική». Εκεί παντρεύθηκε τον σύζυγό της. Ωστόσο η νεαρή Προμηθέα είναι καρπός της σχέσης της μητέρας της με έναν άλλο άνδρα, ο οποίος ήταν Ελληνας και τον αγαπούσε πάρα πολύ. Αυτή η σχέση δεν κατέληξε σε γάμο, καθώς ο φυσικός πατέρας της Προμηθέας επρόκειτο να παντρευθεί μια άλλη γυναίκα με συνοικέσιο. H αγάπη της Γεωργίας Σμιθ προς την Προμηθέα είναι τόσο μεγάλη που εγκατέλειψε τη μεγάλη της αγάπη, τη ζωγραφική, για να εργαστεί ως ταχυδρόμος, ακόμη και ως θυρωρός, για να μαζέψει χρήματα και να μπορέσει να σταθεί στο πλευρό της κόρης της. H κυρία Σμιθ έπρεπε επίσης να παρευρίσκεται καθημερινά στο πανεπιστήμιο, καθώς η πολιτική του υπαγόρευε την παρουσία της εκεί μαζί με την Προμηθέα λόγω του νεαρού της ηλικίας της. Εκτός από τον Απόλλωνα, η Προμηθέα έχει και μια ετεροθαλή αδελφή, τη Βανέσα, η οποία σήμερα είναι παντρεμένη.
