Ο γάλλος πολιτικός Λεόν Μπλουμ γεννήθηκε στο Παρίσι και ανήκε σε εβραΪκή οικογένεια της Αλσατίας. Σπούδασε στην Ecole Normale Superieure και κατόπιν νομικά στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης, όπου ήρθε σε επαφή με τις σοσιαλιστικές ιδέες. Μετά τις σπουδές του, τις οποίες περάτωσε με εξαιρετική επίδοση, ο Μπλουμ διορίστηκε υπάλληλος στο Συμβούλιο της Επικρατείας ενώ παράλληλα, χάρη στις δημοσιεύσεις του, δεν άργησε να καταλάβει περίοπτη θέση στον κόσμο των γαλλικών γραμμάτων αποκτώντας τη φήμη λαμπρού λογοτεχνικού και θεατρικού κριτικού.
Την εποχή εκείνη στη Γαλλία είχε ξεσπάσει η υπόθεση του αλσατού λοχαγού Αλφρέδου Ντρέιφους, εβραϊκής καταγωγής, ο οποίος, με την κατηγορία της παράδοσης στρατιωτικών μυστικών στους Γερμανούς, είχε καθαιρεθεί και καταδικαστεί από το στρατοδικείο ως προδότης και ήδη εξέτιε την ποινή του στη Νήσο του Διαβόλου. Οταν προέκυψαν υποψίες ότι η κατηγορία ήταν χαλκευμένη (πράγμα που αποδείχθηκε τελικά και που οδήγησε στην αθώωση και στην αποκατάσταση του Ντρέιφους) ξεσηκώθηκε κύμα διαμαρτυριών στις οποίες πρωτοστατούσαν τα προοδευτικά στοιχεία της γαλλικής κοινωνίας, διανοούμενοι, δημοκράτες και σοσιαλιστές, ενώ το Γενικό Επιτελείο, με τις φιλοβασιλικές, κληρικαλιστικές και αντισημιτικές ιδέες του, είχε τεθεί επικεφαλής της αντιδραστικής παράταξης που επέμενε στην ενοχή του λοχαγού.
Ηγέτης των σοσιαλιστών
H Υπόθεση Ντρέιφους ήταν εκείνη που έφερε τον Μπλουμ σε επαφή με την ενεργό πολιτική δράση. Ο Μπλουμ συντάχθηκε με τους υπερασπιστές του Ντρέιφους, ένας από τους κορυφαίους εκπροσώπους των οποίων ήταν ο Ζαν Ζορές, ο ηγέτης των γάλλων σοσιαλιστών. Ο Μπλουμ σχετίστηκε και συνεργάστηκε στενά μαζί του, και το 1902 έγινε μέλος του σοσιαλιστικού κόμματος.
Ο Μπλουμ εξελέγη βουλευτής το 1919 και λίγο αργότερα ήρθε η πρώτη μεγάλη στιγμή στην πολιτική σταδιοδρομία του: Τον Δεκέμβριο του 1920, στο συνέδριο του σοσιαλιστικού κόμματος στην Τουρ, η πλειοψηφία των σοσιαλιστών αποφάσισε την προσχώρηση του κόμματος στην Γ´ Διεθνή, η οποία μόλις είχε ιδρυθεί με πρωτοβουλία του σοβιετικού KK. Ο Μπλουμ και μερικά άλλα στελέχη διαφώνησαν με αυτή την απόφαση και η στάση τους οδήγησε το σοσιαλιστικό κόμμα σε διάσπαση. H πλειοψηφία ίδρυσε το γαλλικό κομμουνιστικό κόμμα και ο Μπλουμ, με τη μειοψηφία, ανέλαβε να ανορθώσει το εναπομείναν σοσιαλιστικό. Εχοντας κληρονομήσει τον μηχανισμό και τα κονδύλια του κόμματος ο Μπλουμ αντεπεξήλθε τόσο αποτελεσματικά στο δύσκολο αυτό καθήκον ώστε αναδείχθηκε αρχηγός των σοσιαλιστών και θεωρείται ο ιδρυτής του νεότερου σοσιαλιστικού κόμματος της Γαλλίας.
Το σκάνδαλο Σταβίσκι
Τα χρόνια που ακολούθησαν, το σοσιαλιστικό κόμμα, στην αντιπολίτευση συνήθως και άλλοτε συντασσόμενο με την κυβέρνηση, χωρίς όμως να συμμετέχει σε αυτήν, συνέχισε να εδραιώνεται στην πολιτική ζωή της Γαλλίας. Στις εκλογές του 1928 ανέδειξε 107 βουλευτές, ανάμεσα στους οποίους όμως δεν συγκαταλεγόταν ο Μπλουμ, ο οποίος ωστόσο εξελέγη τον επόμενο χρόνο καθώς και άλλες φορές στις κατοπινότερες εκλογικές αναμετρήσεις.
H δεκαετία του 1930 υπήρξε και για τη Γαλλία πολυτάραχη όπως και για τον υπόλοιπο κόσμο. Αν και με καθυστέρηση και με ηπιότερο τρόπο, έγιναν και εκεί αισθητές οι συνέπειες της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης που είχε αρχίσει το 1929 και είχε πλήξει τις άλλες καπιταλιστικές χώρες, τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Γερμανία και την Αγγλία. Ο φασισμός σήκωσε και στη Γαλλία απειλητικά κεφάλι με τη δραστηριοποίηση εξτρεμιστικών οργανώσεων που αναστάτωναν τη δημόσια ζωή με τις ταραχές που προκαλούσαν. H πολιτική αστάθεια έγινε ενδημική με τις αλλεπάλληλες αλλαγές πρωθυπουργών: οι χρονιές 1930, 1932, 1933 και 1934 γνώρισαν από τρεις η καθεμία.
Τον τελευταίο αυτόν χρόνο ξέσπασε το σκάνδαλο Σταβίσκι, το οποίο έθεσε σε δεινή δοκιμασία την Τρίτη Γαλλική Δημοκρατία και έφερε τη χώρα στο χείλος του εμφυλίου πολέμου. Αποκαλύφθηκε ότι ο γάλλος υπήκοος ρωσοεβραϊκής καταγωγής Σέργιος Σταβίσκι είχε εκδώσει πλαστά ομόλογα. Προτού η διαδικασία της δίωξης σε βάρος του ολοκληρωθεί, ο Σταβίσκι αυτοκτόνησε. Αλλα περιστατικά όμως, όπως η δολοφονία λειτουργού της Εισαγγελίας του Παρισιού, δημιούργησαν υποψίες ότι ο αυτόχειρας δεν ήταν μόνος του στην υπόθεση αλλά ότι στην απάτη είχαν ανάμειξη πολλά υψηλά ιστάμενα πρόσωπα της δημόσιας ζωής. Τα φασιστικά στοιχεία βρήκαν την ευκαιρία όχι μόνο να σπιλώσουν υπολήψεις πολιτικών αντιπάλων τους αλλά και να διοργανώσουν βίαιες διαδηλώσεις που κατέληξαν σε ταραχές, με αποκορύφωμα τα γεγονότα της 6ης Φεβρουαρίου 1934, όταν σε συγκρούσεις διαδηλωτών με την αστυνομία σκοτώθηκαν 15 άτομα και τραυματίστηκαν 1.500.
H συνεργασία της Αριστεράς
H Γαλλία διέτρεχε τον κίνδυνο διολίσθησης προς την ακροδεξιά εκτροπή, ενώ ήδη από μία δεκαετία και πλέον στην Ιταλία είχε επικρατήσει ο φασισμός με τον Μπενίτο Μουσολίνι και στη Γερμανία τον προηγούμενο μόλις χρόνο οι ναζιστές με τον Αδόλφο Χίτλερ είχαν καταλάβει την εξουσία.
Οι εξελίξεις αυτές οδήγησαν σε εντατικές προσπάθειες από μέρους του Μπλουμ για την επίτευξη ενότητας και συντονισμένης δράσης των αριστερών δυνάμεων και κατέληξαν, τον ίδιο χρόνο, στη σύμπηξη του αριστερού συνασπισμού που πήρε την ονομασία Λαϊκό Μέτωπο. Στο Λαϊκό Μέτωπο συμμετείχαν το σοσιαλιστικό, το κομμουνιστικό και το ριζοσπαστικό κόμμα και οι πολιτικοί ηγέτες Εντουάρ Νταλαντιέ, Μορίς Τορέζ, Εντουάρ Εριό κ.ά.
Στις εκλογές της άνοιξης του 1936 το Λαϊκό Μέτωπο θριάμβευσε ως προς τον αριθμό των εδρών που κέρδισε στη Βουλή. Το σοσιαλιστικό κόμμα για πρώτη φορά αναδείχθηκε το ισχυρότερο κόμμα της Γαλλίας, αλλά τα μεγαλύτερα κέρδη τα πέτυχε το κομμουνιστικό κόμμα, που είδε τις έδρες του να αυξάνονται από 10 σε 70.
Τον Ιούνιο του 1936 σχηματίστηκε κυβέρνηση του Λαϊκού Μετώπου με τη συμμετοχή των κομμάτων που το αποτελούσαν εκτός από τους κομμουνιστές, οι οποίοι δεν δέχθηκαν να αναλάβουν υπουργεία αλλά θα παρείχαν πλήρη κοινοβουλευτική υποστήριξη. Πρωθυπουργός ανέλαβε ο πρωτεργάτης του Λαϊκού Μετώπου Λεόν Μπλουμ, και ήταν ο πρώτος σοσιαλιστής πρωθυπουργός της Γαλλίας και ο πρώτος εβραίος.
H κυβέρνηση του Λαϊκού Μετώπου εφήρμοσε σημαντικές κοινωνικοοικονομικές μεταρρυθμίσεις. Ανάμεσα στα άλλα καθιέρωσε τις 40 ώρες εργασίας την εβδομάδα, θέσπισε την ετήσια άδεια μετ’ αποδοχών για τους εργαζομένους και τις συλλογικές διαπραγματεύσεις με τους εργοδότες, εθνικοποίησε την Τράπεζα της Γαλλίας και τις κυριότερες βιομηχανίες πολεμικών ειδών.
H αντίδραση της Δεξιάς και των μεγάλων οικονομικών συμφερόντων στα φιλολαϊκά μέτρα της κυβέρνησης του Λαϊκού Μετώπου ήταν τόσο ακραία ώστε έφθασε να εκφραστεί με το εγκληματικό σύνθημα «Καλύτερα ο Χίτλερ παρά ο Μπλουμ». Ωστόσο η σοβαρότερη κρίση για την κυβέρνηση προήλθε από την ίδια την προοδευτική παράταξη, η οποία επέκρινε σφοδρά τη στάση της «μη επέμβασης» στον ισπανικό εμφύλιο πόλεμο.
Γενικός σεβασμός
Ο Μπλουμ έμεινε στην πρωθυπουργία μόλις έναν χρόνο. Τον Ιούνιο του 1937 παραιτήθηκε όταν η Γερουσία, όπου πλειοψηφούσαν οι συντηρητικοί, αρνήθηκε να του παραχωρήσει έκτακτες εξουσίες για την αντιμετώπιση των οικονομικών προβλημάτων της χώρας. Καταβλήθηκαν προσπάθειες για την ανασύσταση της κυβέρνησης και ο Μπλουμ χρημάτισε αντιπρόεδρός της καθώς και πρωθυπουργός πάλι για έναν μήνα το 1938. Τελικά όμως το Λαϊκό Μέτωπο διαλύθηκε.
Με την κατάληψη της Γαλλίας από τους Γερμανούς το 1940 το δωσιλογικό καθεστώς του Βισύ συνέλαβε τον Μπλουμ με την κατηγορία ότι ήταν υπεύθυνος για την ήττα. Αλλά ο δεινός ρήτορας Μπλουμ και οι συγκατηγορούμενοί του μετέτρεψαν τη δίκη τους σε καταιγιστική καταγγελία κατά των κατηγόρων τους. Οι Γερμανοί εξοργίστηκαν από αυτή την εξέλιξη, διέκοψαν τη δίκη και μετέφεραν τον Μπλουμ σε στρατόπεδο συγκέντρωσης, από όπου τον απελευθέρωσαν τα αμερικανικά στρατεύματα το 1945.
Μετά την απελευθέρωση της Γαλλίας ο Μπλουμ, περιβαλλόμενος από τον γενικό σεβασμό, ηγήθηκε αμιγούς σοσιαλιστικής υπηρεσιακής κυβέρνησης για έναν μήνα το 1946-47 και συνέβαλε στη διαμόρφωση των θεσμών της Τέταρτης Γαλλικής Δημοκρατίας.
KEIMENA: ΙΩΑΝΝΑ ΖΟΥΛΑ
