Η εξεύρεση οριστικής λύσης για το ελληνικό χρέος προχωρεί, σύμφωνα με τον καθηγητή Μιχάλη Ψαλιδόπουλο, αναπληρωτή εκτελεστικό διευθυντή του ΔΝΤ. Εν μέσω της συζήτησης για τα διάφορα σενάρια, ο κ. Ψαλιδόπουλος, που παράλληλα τα τελευταία δυόμισι χρόνια είναι και εκπρόσωπος της Ελλάδας στο ΔΝΤ, υπογραμμίζει ότι η τελευταία πρόταση που έχει τεθεί στο τραπέζι αφορά τη σύνδεση αποπληρωμής του χρέους με τον ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας που έχει εφαρμοστεί στο παρελθόν με επιτυχία σε άλλες χώρες. Παράλληλα, στη συνέντευξή του προς «Το Βήμα» εκτιμά ότι η τρίτη αξιολόγηση θα ολοκληρωθεί σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα που έχει γνωστοποιηθεί, επισημαίνει πως είναι εκτός λογικής να αναζητούνται επιπρόσθετα μέτρα και αναφέρει ότι το Ταμείο, εκτός από την ελάφρυνση του χρέους, ζήτησε και ζητεί μεταρρυθμίσεις και δημοσιονομική προσαρμογή, αλλά και χαμηλότερα πρωτογενή πλεονάσματα στο άμεσο μέλλον. Για το επίμαχο θέμα των τραπεζών, ο κ. Ψαλιδόπουλος, που συμμετείχε στη συνάντηση του Αλέξη Τσίπρα με τη διευθύντρια του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ, σημειώνει ότι είναι θέμα χρόνου να προχωρήσει η εξυγίανση των χαρτοφυλακίων τους, διευκρινίζοντας τη μη προσφυγή σε άλλα μέτρα.

Ο Αλέξης Τσίπρας είπε την προηγούμενη εβδομάδα από τις ΗΠΑ ότι πρέπει το ΔΝΤ να παραμείνει στο πρόγραμμα. Τελικά είναι σύμμαχος ή διάβολος το Ταμείο;
«Ούτε το ένα ούτε το άλλο. Το Ταμείο είναι ένας διεθνής οργανισμός που προάγει τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα παγκοσμίως. Εχει μια συγκεκριμένη συνταγή θεραπείας όταν μια χώρα βρίσκεται σε κρίση και ζητεί την οικονομική του στήριξη. Η συνταγή αυτή εφαρμόζεται με μικρές παραλλαγές σε όλον τον κόσμο για λόγους ίσης μεταχείρισης των κρατών-μελών του. Στην περίπτωση της Ελλάδας ζήτησε και ζητεί μεταρρυθμίσεις και δημοσιονομική προσαρμογή, αλλά, όπως γνωρίζουμε, ζητεί και ελάφρυνση του ελληνικού χρέους, καθώς και χαμηλότερα πρωτογενή πλεονάσματα στο άμεσο μέλλον».
Υπάρχει προοπτική χρηματοδότησης μελλοντικά από το Ταμείο;
«Ναι, όταν ενεργοποιηθεί το «κατ’ αρχήν» εγκριθέν πρόγραμμα του Ιουλίου του 2017. Το ποσό που προβλέπεται είναι περίπου το 1 δισ. ευρώ».

Η τρίτη αξιολόγηση έχει ξεκινήσει. Είστε αισιόδοξος για ομαλή ολοκλήρωση;
«Οι επαφές των ελληνικών Αρχών στο Ταμείο, τα ανακοινωθέντα που υπήρξαν, αλλά και τα μηνύματα που έρχονται από την Ευρώπη οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η τρίτη αξιολόγηση θα ολοκληρωθεί σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα που έχει γνωστοποιηθεί».

Αποκλείεται το ενδεχόμενο να απαιτηθούν νέα μέτρα;
«Στη ζωή δεν αποκλείεται τίποτε, αλλά είναι εκτός λογικής το να αναζητούνται επιπρόσθετα μέτρα σε μια αξιολόγηση στο επίκεντρο της οποίας υπάρχουν κυρίως θέματα ιδιωτικοποιήσεων και μεταρρυθμίσεων στο Δημόσιο».

Σας ανησυχεί η κατάσταση των ελληνικών τραπεζών; Διότι πολλοί φοβούνται ότι εάν χρειαστούν περαιτέρω κεφάλαια, θα απαιτηθούν νέα μέτρα.
«Δεν αποτελεί μυστικό ότι οι τράπεζες έχουν μεγάλο ποσοστό μη εξυπηρετούμενων δανείων στα χαρτοφυλάκιά τους. Ηδη έχουν δρομολογηθεί διαδικασίες που θα οδηγήσουν σε σταδιακή απομείωση αυτής της έκθεσης. Θυμίζω ότι, σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία, περί το ένα τέταρτο των μη εξυπηρετούμενων δανείων αφορά στρατηγικούς κακοπληρωτές. Είναι συνεπώς θέμα χρόνου να εξυγιανθούν τα χαρτοφυλάκια των τραπεζών, χωρίς να παραστεί έτσι ανάγκη προσφυγής σε άλλα μέτρα. Δείτε και τις δηλώσεις της κυρίας Νουί στις 20 Οκτωβρίου».

Με τη λήξη του προγράμματος τερματίζονται η επιτροπεία και η λιτότητα;
«Με τη λήξη του προγράμματος ανακτά η ελληνική οικονομική πολιτική τον έλεγχο των πρωτοβουλιών και επιλογών που είχε πριν από την είσοδό της σε προγράμματα διάσωσης. Βέβαια μπαίνει σε ισχύ μια «μετά το πρόγραμμα επίβλεψη» που αφορά την παρακολούθηση της πορείας της οικονομίας, τη διατήρηση των μεταρρυθμίσεων που επήλθαν και την τήρηση των ποσοτικών στόχων σχετικά με πρωτογενή πλεονάσματα που έχει νομοθετήσει η χώρα. Η Ιρλανδία, η Κύπρος και η Πορτογαλία βρίσκονται σε αυτή την κατάσταση. Η επιτροπεία όμως, όπως τη γνωρίζουμε σήμερα, τελειώνει και η χώρα, στο μέτρο που θα ανακάμψει η οικονομία, μπορεί να βρει τον δημοσιονομικό χώρο που θα της επιτρέψει να βαδίσει προς ένα νέο υπόδειγμα ανάπτυξης χωρίς λιτότητα και περαιτέρω συμπίεση του βιοτικού επιπέδου».

Η εκτίμησή σας για το ελληνικό χρέος; Είμαστε κοντά σε λύση; Εξάλλου υπάρχει η διάσταση ΔΝΤ και Ευρωπαίων, κυρίως του Βερολίνου.
«Μην ξεχνάμε ότι υπάρχουν ήδη δύο αποφάσεις του Eurogroup, τον Μάιο του 2016 και τον Ιούνιο του 2017, που έχουν προδιαγράψει αρκετά ζητήματα σε σχέση με το ελληνικό χρέος και τη βιωσιμότητά του. Υπάρχουν, και έχουν ανεπίσημα διαρρεύσει, αρκετές προτάσεις για παραπέρα ρυθμίσεις περί το χρέος που θα εξαγγελθούν μελλοντικά και θα υλοποιηθούν χρονικά μετά τη λήξη του τρέχοντος προγράμματος. Συνεπώς η εξεύρεση οριστικής λύσης προχωρεί. Η διάσταση στην οποία αναφέρεστε είναι υπαρκτή και αντικείμενό της είναι η έκταση της απομείωσης του χρέους. Το Ταμείο ζητεί από τους Ευρωπαίους τα παραμετρικά στοιχεία που θα εισαγάγει στο υπόδειγμα υπολογισμού βιωσιμότητας χρέους που εφαρμόζει και τα οποία θα του επιτρέψουν να εξαγάγει το συμπέρασμα ότι το ελληνικό χρέος είναι βιώσιμο».

Η βέλτιστη λύση για το χρέος; Αμοιβαιοποίησή του π.χ. με έκδοση ευρωομολόγων;
«Κοιτάξτε. Η έκδοση ευρωομολόγων αποκλείεται προς το παρόν. Το ίδιο και η ονομαστική απομείωση του χρέους. Θα έλεγα να μην περιμένουμε εξελίξεις σε αυτά τα μέτωπα. Τι μένει; Επέκταση ωριμάσεων, ενοποίηση του χρέους, υποχαμηλότερα του ισχύοντος επιτόκια, γενικά χρονική εξομάλυνσή του ώστε να μην υπάρχουν μεγάλες τοκοχρεολυτικές δόσεις σε διάφορα χρονικά σημεία. Μια τελευταία πρόταση που συζητείται αφορά τη σύνδεση αποπληρωμής του χρέους με τον ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας που έχει εφαρμοστεί στο παρελθόν με επιτυχία σε άλλες χώρες».
«Η Ελλάδα μπορεί “τραβήξει ξανά προς τη δόξα”»

Πολλοί στην ΕΕ δεν θεωρούν αξιόπιστο το ΔΝΤ. Υπό αυτή την έννοια προκρίνουν τη δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ταμείου. Πόσο εφικτό είναι αυτό;
«Ολα είναι εφικτά στην πολιτική. Είναι αλήθεια ότι ακόμη και ο απερχόμενος υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας Βόλφγκανγκ Σόιμπλε το ανέφερε σε παλαιότερη συνέντευξή του ως επιθυμητή ευρωπαϊκή κίνηση. Ο ΕSM είναι, ως γνωστόν, μετεξέλιξη του Greek Loan Facility και του EFSF. Η Ευρώπη βρίσκεται σε διαρκή κίνηση σε αυτά τα θέματα, κίνηση που πολλές φορές δεν γίνεται άμεσα αντιληπτή. Για να προχωρήσει και να υλοποιηθεί η απόφαση για δημιουργία Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ταμείου σημαντικό ζήτημα θα είναι η «γραμμή πυρός» που θα διαθέτει, η κεφαλαιακή του επάρκεια με άλλα λόγια, στην οποία προφανώς θα συμβάλουν τα κράτη-μέλη. Ιδωμεν».

Πόσο ορθές μπορεί να είναι οι προβλέψεις – ακούσαμε και τον Αλέξη Τσίπρα να αναφέρεται σε αυτές – για τους ρυθμούς ανάπτυξης την επόμενη περίοδο; Εύκολη η επιστροφή της Ελλάδας σε κατάσταση ομαλότητας και οικονομικής ανόδου;
«Οι προβλέψεις είναι, όπως λέει και η λέξη, εκ των προτέρων θεάσεις του μέλλοντος. Στηρίζονται σε τρέχουσες εξελίξεις, μεταβολή δεικτών και υποθέσεις περί το μέλλον. Σύμφωνα με αυτές, η Ελλάδα επιστρέφει σε κατάσταση ομαλότητας και οικονομικής ανόδου. Αυτό είναι προς το συμφέρον όλων των Ελλήνων. Η προσωπική μου πείρα ως ερευνητή της περιόδου της δεκαετίας του 1950 στην ελληνική οικονομία μού λέει ότι, καθώς αποχωρούσαν οι αμερικανοί γραφειοκράτες στα μέσα της τότε δεκαετίας, έγραφαν και έλεγαν, από τα όσα είχαν ζήσει, ότι η ελληνική οικονομία θα ανακάμψει δύσκολα ή δεν θα ανακάμψει ποτέ. Ο ελληνικός λαός τούς διέψευσε. Η ψωροκώσταινα έγινε μέλος της ΕΕ και της ΟΝΕ. Εχασε μέρος του πλούτου της τα τελευταία επτά χρόνια, αλλά είναι σε θέση, αν αφεθεί στην ησυχία της, να «τραβήξει ξανά προς τη δόξα», στηριγμένη σε ένα νέο παραγωγικό οικονομικό υπόδειγμα».

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ