Η αιματηρή επίθεση σε γνωστό νυχτερινό κέντρο της Κωνσταντινούπολης το βράδυ της Πρωτοχρονιάς, με τους 39 νεκρούς (ως την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές), αποδεικνύει ότι «η στρατηγική της έντασης» που ακολουθεί ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είναι ατελέσφορη. Η Τουρκία έχει εισέλθει πλέον σε τροχιά εκφυλιστικής αστάθειας και αυτό δεν προμηνύεται καλές εξελίξεις για την περιοχή μας και φυσικά για την Ελλάδα.
Η χώρα μας δεν έχει μάλλον να φοβάται από την εξαγωγή κρίσης στο Αιγαίο ή τη μη επίλυση του Κυριακού. Το μείζον ζήτημα είναι η μετατροπή της Τουρκίας σε «μαύρη τρύπα», όπου η ένταση, οι τρομοκρατικές επιθέσεις, η «ανίερη συμμαχία» ισλαμιστών – εθνικιστών, ένας αυταρχικός κι απρόβλεπτος ηγέτης και μία κρατική δομή ουσιαστικά υπό διάλυση έπειτα από την απόπειρα πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου 2016 θα συνθέσουν ένα εκρηκτικό «κοκτέιλ αστάθειας». Μπορεί κανείς να φανταστεί τι θα συμβεί αν η Συμφωνία ΕΕ – Τουρκίας για το Προσφυγικό καταρρεύσει ή αν η «διεθνής των τρομοκρατών» αποφασίσει να χρησιμοποιήσει την Τουρκία είτε ως στόχο είτε ως «διαμετακομιστικό κέντρο»;
Ο τούρκος Πρόεδρος είναι εγκλωβισμένος, όσο κι αν θέλει να αποδείξει το αντίθετο. Ο εγκλωβισμός του προκύπτει από το γεγονός ότι τα προηγούμενα χρόνια «άνοιξε το μπουκάλι με το τζίνι» του ακραίου ισλαμισμού σε πολλές περιπτώσεις και πλέον δεν μπορεί να το ξαναβάλει μέσα. Η ακραία φιλοδοξία του να ηγηθεί του σουνιτικού Ισλάμ έχει γυρίσει μπούμερανγκ.
Στο Συριακό, ο κ. Ερντογάν τροφοδότησε, συστηματικά, στοιχεία της συριακής αντιπολίτευσης που μάχονταν τον Μπασάρ αλ – Άσαντ και όχι μόνο τα μετριοπαθή εξ’ αυτών. Υπήρξε παρασκηνιακή συνεργασία του με άτομα που σχετίζονταν με τους Αδελφούς Μουσουλμάνους, το μοντέλο των οποίων μπορεί από ορισμένους να κατατάσσεται στο μετριοπαθές Ισλάμ, αλλά τα φαινόμενα απατούν. Είναι γνωστό ότι η δήθεν μετριοπαθής συριακή αντιπολίτευση είχε έδρα την Κωνσταντινούπολη και ότι η πρακτική της Άγκυρας είχε σφόδρα ενοχλήσει την Ουάσιγκτον. Παράλληλα, ο τούρκος Πρόεδρος έκανε τα «στραβά μάτια» στο «πήγαινε – έλα» ξένων μαχητών από την Ευρώπη στη Συρία και τούμπαλιν.
Η έξαρση του ισλαμικού εξτρεμισμού στη Συρία οδήγησε στην εμφάνιση του Ισλαμικού Κράτους και τη Δύση σε μία προσπάθεια ανάσχεσής του. Στο σημείο αυτό, ανεφύη το Κουρδικό ως «αγκάθι στα πλευρά» της Τουρκίας, αυτή τη φορά στη συριακή και περιφερειακή του διάσταση. Η Άγκυρα ξεκίνησε εκστρατεία εκκένωσης των νοτιοανατολικών περιοχών της χώρας ώστε να πλήξει το ΡΚΚ, αλλά μετά την απόφαση των Αμερικανών να στηρίξουν τους Κούρδους της Συρίας απέναντι στους τζιχαντιστές του Ισλαμικού Κράτους, έπρεπε να αναζητήσει λύση και στο νέο πρόβλημα.
Η λύση αυτή βρέθηκε στην επαναπροσέγγιση με τη Ρωσία (και ίσως δευτερευόντως με το Ιράν). Το ρεαλιστικό «volte face» του Ερντογάν όμως δεν έλυσε τον γρίφο. Ο τούρκος Πρόεδρος αποφάσισε να εγκαταλείψει την πολιτική ανατροπής του Άσαντ που στήριξε επί μία πενταετία και να αποδεχθεί την παραμονή του, αφού αυτός ήταν ο όρος του Βλαντίμιρ Πούτιν. Ο Ερντογάν ελπίζει ότι με τη βοήθεια των Ρώσων θα ελέγξει τις τάσεις αυτονομίας και ανεξαρτητοποίησης των Κούρδων εντός μίας ενιαίας Συρίας. Το ερώτημα βέβαια είναι πόσο μπορεί κάποιος να στηρίξει τις ελπίδες του στην παραδοσιακή λυκοφιλία Μόσχας – Άγκυρας. Ελάχιστοι αμφισβητούν ότι ο «άνθρωπος του Κρεμλίνου» έχει το πάνω χέρι σε αυτή τη διελκυστίνδα συμφερόντων.
Ωστόσο, η μάχη του Χαλεπίου και η διάλυση των δυνάμεων της αντιπολίτευσης που η ίδια η Άγκυρα στήριξε θα λειτουργήσει τώρα εναντίον της. Θα τροφοδοτήσει επιθέσεις εξτρεμιστών ισλαμιστών στο έδαφός της, όπου ήδη το Ισλαμικό Κράτος στρατολογεί σωρηδόν – σύμφωνα με εκτιμήσεις ξένων υπηρεσιών ασφαλείας. Η δολοφονία του ρώσου πρεσβευτή στην Άγκυρα εντάσσεται στα απόνερα της αλλαγής πολιτικής του Ερντογάν. Ο άλλοτε φιλόδοξος να ηγηθεί του ισλαμικού κόσμου Ερντογάν θεωρείται ήδη «προδότης» και το Ισλαμικό Κράτος θα τον χτυπήσει ανελέητα. Αν προσθέσει κανείς στο μίγμα τη σύγκρουσή του με τους Κούρδους, αντιλαμβάνεται εύκολα το μέγεθος της πρόκλησης.
