Οι «πραιτωριανοί» του Μεγάρου Μαξίμου

Ο Νίκος Παππάς πήρε πάνω του όλο το βάρος του διαγωνισμού για τις τηλεοπτικές άδειες αλλά δεν ήταν μόνος του στο Μέγαρο Μαξίμου. Είχε δίπλα του δύο νέους νομικούς, τον διευθυντή του γραφείου Πρωθυπουργού Δημήτρη Τζανακόπουλο και τον γενικό γραμματέα του Υπουργικού Συμβουλίου Μιχάλη Καλογήρου, με τους οποίους μοιραζόταν τις ανησυχίες για την αεροπειρατεία του τηλεοπτικού τοπίου και τον κυνισμό του διαγωνισμού για τις τηλεοπτικές άδειες. Οι δύο πραιτωριανοί με τις περίεργες αντιλήψεις για τη Δικαιοσύνη και το κράτος στήριξαν σε κρίσιμες στιγμές τον κ. Παππά και τον νόμο του. Ο κ. Καλογήρου τον Αύγουστο του 2015, απέναντι στην Αριστερή Πλατφόρμα του Παναγιώτη Λαφαζάνη, και αμείφθηκε με τη σημερινή του θέση. Ο κ. Τζανακόπουλος πριν από περίπου δέκα ημέρες, όταν το ΣτΕ άνοιξε τον δρόμο για να εξεταστεί επί της ουσίας η συνταγματικότητα ή μη του νόμου για τις τηλεοπτικές άδειες, και τώρα το όνομά του παίζει δυνατά για υπουργοποίηση στα σενάρια του ανασχηματισμού. Τι αξία μπορεί να έχει το «αστικό Σύνταγμα» μπροστά στις φιλοδοξίες των αριστερών αμφισβητιών που άλλαξαν με εκπληκτική ευκολία τα φθαρμένα μπλουτζίν της επανάστασης για τα καλοραμμένα κοστούμια της εξουσίας;

Ο αψίκορος διευθυντής

Ο 34χρονος Τζανακόπουλος είναι απόφοιτος της Νομικής Σχολής Αθηνών, κάτοχος μεταπτυχιακού από το Λονδίνο και υποψήφιος διδάκτορας στη Φιλοσοφία του Δικαίου. Ο πατέρας του ήταν υπάλληλος της Εθνικής Τράπεζας και η μητέρα του, η οποία πέθανε νωρίς, ήταν δικαστής στα διοικητικά δικαστήρια. Οσοι τον γνωρίζουν από τα νεανικά του χρόνια περιγράφουν έναν χαρακτήρα αψίκορο, αμετακίνητο στις απόψεις του, από τους σκληρούς της Νεολαίας του ΣΥΡΙΖΑ, της οποίας υπήρξε γραμματέας διαδεχόμενος τον Αλέξη Τσίπρα μετά από δική του υπόδειξη. Αργότερα έγινε νομικός σύμβουλός του όταν ήταν αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης.

Συνδεδεμένος με τα κινήματα, από το 2000 μέχρι το 2004 ήταν μέλος του Δικτύου Αυτόνομων Ριζοσπαστικών Αριστερών Σχημάτων, συμμετείχε στις διαδικασίες ίδρυσης του Ελληνικού Κοινωνικού Φόρουμ και του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Φόρουμ το 2002 στη Φλωρεντία, καθώς και στη διοργάνωση του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Φόρουμ στην Αθήνα το 2006.

Στα «Δεκεμβριανά» του 2008 υποστήριξε τη σκληρή γραμμή των γενικευμένων συγκρούσεων και ήρθε σε αντιπαράθεση με συντρόφους του. Στη μνήμη πολλών έχει μείνει το θερμό επεισόδιο που σημειώθηκε με τον Θόδωρο Μαργαρίτη, ο οποίος σε κομματική συνεδρίαση του άσκησε κριτική στη στάση που κράτησε το κόμμα στις ταραχές. Τα πράγματα θα είχαν εκτροχιαστεί αν δεν έμπαινε στη μέση ο Νίκος Παππάς για να ηρεμήσει τα πνεύματα. Λέγεται ότι είχε επαφή με πυρήνες των Εξαρχείων και ότι ήταν εκείνος που συντόνιζε τις εκδηλώσεις στήριξης από βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ και αλληλέγγυους, στους συλληφθέντες, έξω από αστυνομικά τμήματα.

Είναι έξυπνος, διαβασμένος, γνωρίζει σε βάθος τον μαρξισμό, και διατηρώντας την κινηματική κουλτούρα –παρότι την έχει επενδύσει με ακριβά κοστούμια και ασορτί γραβάτες –είναι από τα λίγα στελέχη του Μεγάρου Μαξίμου που έχει ανοιχτό δίαυλο επικοινωνίας με τους «53» και τις πιο αριστερές ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ.

Η στροφή στον ρεαλισμό

Η αρθρογραφία του ήταν εξίσου σκληρή με τη στάση του στις διαδηλώσεις. Ανησυχούσε ότι αυτό που θα παραλάβει η κυβέρνηση της Αριστεράς είναι «το αστικό κράτος» και σημείωνε ότι «το στοίχημα για την Αριστερά είναι να καταφέρει ένα ισχυρό πλήγμα σε αυτόν τον τύπο κράτους, στις ίδιες τις καθημερινές πρακτικές του, πολιτικές και διοικητικές, και στους διαχωρισμούς που τις συντηρούν». Χαρακτήριζε τις μνημονιακές πολιτικές «απόλυτη θεσμική παρακμή» και «απαξίωση ακόμα και αυτού του αστικού Συντάγματος, που, εν πάση περιπτώσει, ορίζει ένα πλαίσιο μέσα στο οποίο οφείλει να διεξάγεται η πολιτική σύγκρουση στις αναπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες».

Με αφορμή την υπόθεση Μπαλτάκου – ΧΑ έγραφε ότι «αυτό που προκύπτει, και όχι μόνο από τα συμφραζόμενα, είναι ότι αν τεθεί ζήτημα Δημοκρατίας και αμφισβήτησης του πρωθυπουργού, θα κινδυνέψει όχι ο ίδιος, αλλά η χώρα στο σύνολό της. Εχουμε εδώ μια ταύτιση του προσώπου του πρωθυπουργού με τη χώρα και τα συμφέροντά της». Οταν πριν από λίγες ημέρες ο κ. Παππάς δήλωσε ότι αν ακυρωθεί από το ΣτΕ ο νόμος του για τις τηλεοπτικές άδειες θα κινδυνεύσει η Δημοκρατία, ο κ. Τζανακόπουλος έχασε τη μιλιά του. Επειτα από τη «σκληρή διαπραγμάτευση» της 12ης Ιουλίου 2015, στην οποία συμμετείχε, έκανε πρόθυμα τη στροφή στον ρεαλισμό και αποδέχθηκε ακόμη και τις κλούβες των «δυνάμεων καταστολής», που τόσο μισούσε στα φοιτητικά του χρόνια, να κλείνουν την Ηρώδου Αττικού.

Απορίες προκάλεσε η στήριξη που του πρόσφερε ο Πρωθυπουργός προκειμένου να ενταχθεί στο Πολιτικό Συμβούλιο. Η αναβάθμιση αυτή συνδέθηκε με πλήθος σεναρίων για το μέλλον του κ. Τζανακόπουλου εν όψει ανασχηματισμού. Ιδίως επειδή επέλεξε να δώσει την πρώτη τηλεοπτική του συνέντευξη –στη συνέχεια ακολούθησαν κι άλλες –για να στηρίξει τον κ. Παππά όταν φάνηκε ότι ο σχεδιασμός της κυβέρνησης θα κατέπιπτε στο Συμβούλιο της Επικρατείας. «Είναι απαραίτητο βήμα η τροπολογία για να συνεχιστεί η προσπάθεια ρύθμισης του τηλεοπτικού τοπίου» δήλωσε στον ΑΝΤ1, αφήνοντας να εννοηθεί ότι η βούληση της κυβέρνησης ήταν η άμεση επαναφορά της τροπολογίας Παππά.

Γραμματέας με βιογραφικό

Τον Σεπτέμβριο του 2015, ο κ. Τσίπρας σε συννενόηση με τον κ. Παππά, αναβάθμισε τον Μιχάλη Καλογήρου από νομικό σύμβουλο του υπουργού Επικρατείας, με σύντομη θητεία στην υπηρεσιακή κυβέρνηση της Βασιλικής Θάνου, σε γενικό γραμματέα του Υπουργικού Συμβουλίου. Ο προκάτοχός του Σπύρος Σαγιάς παραιτήθηκε επισημαίνοντας την αντισυνταγματικότητα του νομοσχεδίου Παππά. Ο νέος γ.γ., ένας 41χρονος δικηγόρος ποινικών υποθέσεων με σπουδές στην Ιταλία, γνωστός στον αντεξουσιαστικό χώρο καθώς ανέλαβε την υπεράσπιση του Αγγελέτου Κανά και του Κώστα Σακκά, τη μακρά προφυλάκιση του οποίου συνέδεσε με πιθανές ιδεολογικού χαρακτήρα τάσεις στη Δικαιοσύνη, λέγοντας σε συνέντευξη Τύπου ότι «η Δικαιοσύνη επιτρέπει στον εαυτό της να προβαίνει σε τέτοιου είδους [παράνομες] πράξεις, ίσως γιατί η εικαζόμενη βούληση της εκτελεστικής εξουσίας της το επιβάλλει». Η άποψη αυτή αποκαλύπτει περισσότερα για τον κ. Καλογήρου παρά για τη Δικαιοσύνη. Λέγεται ότι αυτός που τον έφερε στο Μέγαρο Μαξίμου δεν ήταν ο υπουργός Επικρατείας αλλά ο κ. Τζανακόπουλος.

Στο βιογραφικό του περιλαμβάνονται συνεργασίες με δικηγορικά γραφεία, όπως του Φώτη Κουβέλη και του εκλιπόντος Γιάννη Σταμούλη και του Σωτήρη Φέλιου.

Ο κ. Καλογήρου κρίθηκε ικανός για να σηκώσει το βάρος της νομικής τεκμηρίωσης του νόμου για τις τηλεοπτικές άδειες, καθώς νωρίτερα του είχαν ανατεθεί η εκπόνηση του νομοσχεδίου για την επαναλειτουργία της ΕΡΤ και οι διαπραγματεύσεις με τους συνδικαλιστικούς εκπροσώπους των εργαζομένων της Δημόσιας Τηλεόρασης.

Ο ίδιος φρόντισε να ισχυροποιήσει την υποψηφιότητά του μέσω ενός άρθρου που δημοσίευσε πέρυσι τον Αύγουστο με τίτλο «Ο νόμος για τις τηλεοπτικές άδειες κι άλλες ιστορίες…», για να υπερασπιστεί τον νόμο Παππά. «Αφού πέρασαν 25 χρόνια που οι τηλεοπτικοί σταθμοί απολάμβαναν τη γνωστή ασυλία, λειτουργώντας με το πρωτότυπο καθεστώς των προσωρινών αδειών, και αφού έρχεται ένα νομοσχέδιο, νομικά θωρακισμένο και ουσιαστικά πλήρες, το μόνο που φαίνεται να απασχολεί ορισμένους συντρόφους και μη, είναι το πώς θα αμφισβητήσουν ή ακόμη και πώς θα διαστρεβλώσουν (και) την πρωτοβουλία αυτή. Δυστυχώς, ακούσια έστω, η επιχειρηματολογία αυτή έρχεται να συμπαραταχθεί με τη στάση της ΕΙΤΗΣΕΕ. Για να μην παρεξηγηθούμε. Ο νόμος αυτός λύνει αυτά που σύμφωνα με το δίκαιο, ευρωπαϊκό και ελληνικό, επιτρέπεται να λύσει. Αν κάποιοι περιμένουν να δουν να αυτοπυρπολούνται οι ιδιοκτήτες των τηλεοπτικών σταθμών στο Σύνταγμα ή οι παρουσιαστές των βραδινών δελτίων ειδήσεων να μας εκλιπαρούν για άφεση, σίγουρα θα απογοητευτούν» επισημαίνει.

Σύγκρουση και με τη Ζωή

Στρεφόταν κατά της τότε Προέδρου της Βουλής Ζωής Κωνσταντοπούλου, η οποία έλεγε ότι θα πρέπει να αποφανθεί το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους για την παράταση της θητείας των μελών του ΕΣΡ και του ενδεχομένου «να εφαρμοστεί ο νέος νόμος με ο ΕΣΡ ως έχει». Οι εκλογές είχαν ήδη προκηρυχθεί και ο κ. Καλογήρου επιχειρηματολογούσε απέναντι στην ομάδα Λαφαζάνη και σε όποιον άλλον αντιμαχόταν το νομοσχέδιο για τις τηλεοπτικές άδειες: «Σε κάθε περίπτωση, το σχέδιο είναι εκεί, έτοιμο, το αναμένει η ελληνική κοινωνία και μπορεί να είναι το πρώτο νομοσχέδιο της επόμενης Βουλής. Αλλος ένας λόγος για να στηρίξει η κοινωνία τον ΣΥΡΙΖΑ, άλλη μια απόδειξη ότι παρά την επαχθή συμφωνία έχουμε λόγο να συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε. Ο αριστερός οφείλει να είναι ανιδιοτελής και να φαντάζεται το παρακάτω».

Πώς είναι δυνατόν να είναι κάποιος ανιδιοτελής εφαρμόζοντας μέτρα κοινωνικής μεροληψίας και τι σημαίνει «οι παρεμβάσεις επιβάλλονται» μόνο ο κ. Καλογήρου ξέρει. Ισως να είναι ακόμη μία πτυχή της αντιφατικότητας που περιβάλλει το νομοθέτημα για τα κανάλια, όταν κυβερνητικοί παράγοντες δήλωναν ότι ο νόμος Παππά προστάτευε τις θέσεις εργασίας στους τηλεοπτικούς σταθμούς την ώρα που άφηνε ανέργους περίπου 2.000 εργαζομένους. Ή ότι εξυπηρετούσε την πολυφωνία ο τεχνητός περιορισμός των αδειών σε τέσσερις.