Δάνεια με επιτόκια κάτω του κόστους – το πόρισμα της ΤτΕ για την Αττικής

Δάνεια κάτω του κόστους χορηγούσε με ζημιά, σε «ημέτερους», η Τράπεζα Αττικής. Σύμφωνα με το πόρισμα της Τράπεζας της Ελλάδος 3 στα 5 δάνεια δίνονταν με επιτόκιο κατώτερου του ελάχιστου δυνατού που όριζε η τραπεζική πρακτική προκειμένου η τράπεζα να μην έχει απώλειες από τη χορήγησή του.

Οι πελάτες-«φίλοι»

Σύμφωνα με τους ελεγκτές της Τράπεζας της Ελλάδος, η Αττικής έδινε τα δάνεια αυτά με επιτόκιο μικρότερο από 4,17% που ήταν το κόστος της (breakeven point). Μάλιστα, όπως αναφέρεται, όχι μόνο δεν υπολογιζόταν το κόστος για την τράπεζα και το ρίσκο που αναλάμβανε, αλλά συνέβαινε και το εξής παράδοξο: πελάτες με χαμηλή πιστοληπτική αξιολόγηση (F, G, H, NT) έπαιρναν δάνεια με χαμηλότερο επιτόκιο από άλλους που είχαν υψηλότερη πιστοληπτική ικανότητα (ΒΒ, D). Συνολικά το 61% επιχειρηματικού δανειακού χαρτοφυλακίου της τράπεζας είχε χαμηλότερο επιτόκιο από την πιστοληπτική του ικανότητα.

Ανάμεσά τους και δάνεια που χορηγήθηκαν σε εταιρείες συμφερόντων του Χρήστου Καλογρίτσα, όπως η Τοξότης ΑΕ, η οποία διαθέτει πιστοληπτική δυνατότητα κατηγορίας G, πολύ υψηλού ρίσκου. Σύμφωνα με το πόρισμα, το καλοκαίρι του 2014 ανοίγει ανοικτό αλληλόχρεο λογαριασμό στην Αττικής με όριο αναλήψεων (δανεισμού) 10 εκατ. ευρώ, το οποίο στις 28 Απριλίου 2015 τροποποιείται στα 50 εκατ. ευρώ. Στη συνέχεια, στις 14 Μαΐου 2015 αυξάνεται στα 100 εκατ. ευρώ χωρίς να γίνεται καμία αναφορά αιτιολόγησης στα σχετικά έγγραφα της τράπεζας. Μία ημέρα νωρίτερα, στις 13 Μαΐου του 2015, δίνεται στην εταιρεία δάνειο αυτή τη φορά 20 εκατ. ευρώ και επτά μήνες μετά, στις 8 Δεκεμβρίου 2015, της χορηγείται νέο ομολογιακό ύψους 19,5 εκατ. ευρώ, 10ετούς διάρκειας, με διετή περίοδο χάριτος προκειμένου να αναχρηματοδοτηθεί το πρώτο.

Σύμφωνα με τον νέο διευθύνοντα σύμβουλο της Τράπεζας Αττικής Θεόδωρο Πανταλάκη, ο κ. Καλογρίτσας «απολάμβανε από την τράπεζα πολύ μεγάλα πιστωτικά όρια, τα οποία και θα περιοριστούν». Αν και ο κ. Πανταλάκης σε συνέντευξη Τύπου αρνήθηκε να αποκαλύψει το ύψος των δανείων που έχει χορηγήσει η Αττικής στον επιχειρηματία, είπε ότι θα ζητηθεί άμεσα η αποπληρωμή σημαντικού μέρους των δανείων του. Πληροφορίες αναφέρουν ότι το όριο στον αλληλόχρεο λογαριασμό του κ. Καλογρίτσα είναι 110 εκατ. ευρώ και από αυτά έχει χρησιμοποιήσει 107 εκατ. ευρώ. Για να δάνεια αυτά, που εξυπηρετούνται, η τράπεζα έχει λάβει πάσης φύσεως εγγυήσεις.

Η εταιρεία Τοξότης του κ. Καλογρίτσα συμμετείχε και στην αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της Αττικής το 2015. Για να ολοκληρωθεί η αύξηση και να παραμείνει ο έλεγχος της τράπεζας στο Ταμείο των Μηχανικών, ΤΣΜΕΔΕ, η Αττικής, σύμφωνα με το πόρισμα, χορήγησε δάνεια άνω των δύο εκατ. ευρώ σε 16 εταιρείες τεχνικές και άλλες. Το συνολικό ποσό είναι ύψους 57 εκατ. ευρώ. Τα κεφάλαια αυτά δεν έγιναν αποδεκτά από την Τράπεζα της Ελλάδος γιατί θεωρείται ότι η Αττικής κάλυψε το κομμάτι αυτό της αύξησης κεφαλαίου με αυτοχρηματοδότηση. Η Τοξότης συμμετείχε στην αύξηση στις 31 Δεκεμβρίου 2015 με 12 εκατ. ευρώ.

Χαριστικοί όροι

Οι κατ’ εξακολούθηση χαμηλότοκες και με χαριστικούς όρους δανειοδοτήσεις που εντόπισε ο έλεγχος της Τράπεζας της Ελλάδος ήταν εφικτές εξαιτίας του διάτρητου μηχανογραφικού συστήματος της Αττικής. «Η τράπεζα δεν διαθέτει εκσυγχρονισμένο σύστημα μηχανογράφησης που να υποστηρίζει όλες τις τραπεζικές λειτουργίες. Πολλές εργασίες γίνονται με την εισαγωγή δεδομένων χειροκίνητα, χρησιμοποιώντας φόρμουλες του προγράμματος Excel, με αποτέλεσμα την παρουσία λαθών. Παράδειγμα η αδυναμία του υφιστάμενου συστήματος να υπολογίσει το επιτόκιο Euribor, με αποτέλεσμα να εισάγεται χειροκίνητα στο Excel άλλο επιτόκιο και να αφαιρείται η διαφορά προκειμένου να επιτευχθεί το τελικό επιθυμητό επιτόκιο» αναφέρεται στο πόρισμα. Σε άλλη περίπτωση, σημειώνεται ότι «από λάθος χειροκίνητης καταχώρισης δεν καταγράφηκαν ΝPEs (μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα) επιχειρήσεων, ύψους 72 εκατ. ευρώ, με αποτέλεσμα η τράπεζα να μην εγγράψει τις απαραίτητες προβλέψεις»!

Επίσης, οι όροι των συμβάσεων που υπέγραφαν οι πελάτες της τράπεζας άλλαζαν κατά το δοκούν. Ο έλεγχος ανέδειξε περιπτώσεις όπου οι αρμόδιοι χορήγησης των δανείων είχαν προσθέσει ή αφαιρέσει τμήματα του περιεχομένου των συμβάσεων, χωρίς τη σύμφωνη γνώμη του Νομικού Τμήματος, ενώ σε άλλη περίπτωση εντολή που είχε δοθεί για την προσθήκη επιπλέον όρων δεν πραγματοποιήθηκε στο τελικό κείμενο της σύμβασης.