Την καθιέρωση αναλογικότερου εκλογικού συστήματος από το ισχύον –αλλά όχι απλή και άδολη αναλογική, μια και παραμένει το 3% ως όριο εισόδου στη Βουλή–, με κατάργηση της ενίσχυσης («μπόνους») του πρώτου κόμματος και δικαίωμα ψήφου στους 17άρηδες προτείνει επισήμως η κυβέρνηση. Το σχέδιο νόμου με τίτλο «Αναλογική Εκπροσώπηση των Πολιτικών Κομμάτων, Διεύρυνση του Δικαιώματος Εκλέγειν και άλλες Διατάξεις περί Εκλογής Βουλευτών», που αποτελείται από τέσσερα άρθρα, δόθηκε σε δημόσια διαβούλευση το μεσημέρι της Παρασκευής από τον υπουργό Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης κ. Παναγιώτη Κουρουμπλή.
H αιτιολογική έκθεση
Η καθιέρωση εκλογικού συστήματος απλής αναλογικής για το σύνολο των εδρών του κοινοβουλίου χωρίς διακριτική μεταχείριση των μεγαλύτερων και δυνάμει κυβερνητικών κομμάτων έναντι των μικρότερων κρίνεται από την κυβέρνηση επιτακτική με στόχο την αποκατάσταση της αντιπροσωπευτικότητας του κοινοβουλίου και της εμπιστοσύνης των πολιτών σε αυτό.
Έτσι, καταργείται το «μπόνους» των 50 εδρών και προσαρμόζονται ανάλογα οι προβλέψεις του ισχύοντος εκλογικού συστήματος, κατά τρόπον ώστε το σύνολο των 300 εδρών του κοινοβουλίου να κατανέμεται πλέον με βάση το σύστημα της απλής αναλογικής στα κόμματα που εκπροσωπούνται στη Βουλή βάσει των ψήφων που λαμβάνουν.
Πού πάνε οι αδιάθετες έδρες
Ορίζεται ότι τυχόν αδιάθετες έδρες διεδρικών και τριεδρικών εκλογικών περιφερειών διατίθενται, κατά σειρά και ανά μία, στον εκλογικό σχηματισμό που εμφανίζει σε καθεμία από αυτές τα μεγαλύτερα αχρησιμοποίητα υπόλοιπα ψήφων.
Εάν σε κάποιο εκλογικό σχηματισμό διατεθούν συνολικά περισσότερες έδρες από όσες δικαιούται, σύμφωνα με τις προτεινόμενες ρυθμίσεις, οι πλεονάζουσες αφαιρούνται, ανά μία, από τις τριεδρικές περιφέρειες. Αν υπάρξει ανάγκη αφαιρούνται από τις διεδρικές στις οποίες ο συνδυασμός αυτός κατέλαβε έδρα, εμφανίζοντας τα μικρότερα αχρησιμοποίητα υπόλοιπα ψήφων.
Παράλληλα, όμως, επέρχεται αλλαγή ως προς τη διάταξη των εκλογικών περιφερειών που εξακολουθούν να έχουν αδιάθετες έδρες. Σε αυτή την περίπτωση οι εκλογικές περιφέρειες διατάσσονται κατά φθίνoυσα σειρά, με βάση τα εναπομείναντα αχρησιμοποίητα υπόλοιπα ψήφων του εκλογικού σχηματισμού με τον μικρότερο αριθμό εγκύρων ψηφοδελτίων στην επικράτεια που δικαιούται έδρα. Στον εκλογικό αυτό σχηματισμό παραχωρείται ανά μία έδρα από καθεμία από αυτές τις εκλογικές περιφέρειες και ως τη συμπλήρωση του αριθμού των εδρών που αυτός δικαιούται.
Ψήφος στα 17
Επίσης, ορίζεται ως όριο της εκλογικής ενηλικότητας το 17ο έτος. Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση, το νέο όριο εκλογικής ηλικίας έχει στόχο τη διεύρυνση του εκλογικού σώματος μέσω της συμμετοχής περισσότερων πολιτών στις δημοκρατικές διαδικασίες για την ανάδειξη των πολιτειακών οργάνων. Κατά την κυβέρνηση, η απονομή του δικαιώματος ψήφου στους νέους των 17 ετών ενισχύει τα δημοκρατικά τους αντανακλαστικά, γεγονός που αποκτά ιδιαίτερη σημασία σε μία περίοδο κρίσης αντιπροσώπευσης και απαξίωσης της πολιτικής.
Το ποσοστό εισόδου ενός εκλογικού σχηματισμού στη Βουλή εξακολουθεί να είναι 3% επί των εγκύρων ψηφοδελτίων της Επικράτειας.
Οι διατάξεις του σχεδίου νόμου είναι ανοιχτές σε βελτιώσεις, ενώ προτάσεις θα κατατεθούν και ηλεκτρονικά μέσω του opengov.gr όπου έχει αναρτηθεί προς δημόσια διαβούλευση , η οποία θα διαρκέσει μέχρι την Δευτέρα 4 Ιουλίου 2016 και ώρα 8.00 το βράδυ.
Το σχόλιο της ΝΔ
«Την ημέρα που σε εκατομμύρια Έλληνες πετσοκόβονται μισθοί και συντάξεις από την ανίκανη και ιδεοληπτική κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, αυτή δίνει στη δημοσιότητα τις παρεμβάσεις της για τη διαμόρφωση ενός εκλογικού νόμου-οπερέτα».
Αυτό αναφέρει η ΝΔ, ξεκαθαρίζοντας τη στάση της στο ζήτημα.
Και συνεχίζει:
«Βαθιά απομονωμένη από την συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων αναζητεί συνενόχους στην επιχείρηση πολιτικής σωτηρίας της. Δεν θα τα καταφέρει. Πολύ σύντομα θα είναι ένας κακός εφιάλτης που οι Έλληνες θα θέλουν να ξεχάσουν για πάντα.»
Για να ισχύσει ο νέος εκλογικός νόμος από τις αμέσως επόμενες εκλογές θα πρέπει να ψηφιστεί από τα 2/3 του συνόλου της Βουλής, δηλαδή να λάβει τουλάχιστον 200 θετικές ψήφους.
Σε περίπτωση απλής πλειοψηφίας (από 151 έως 199 ψήφους) τότε η ισχύς του μετατίθεται από τις μεθεπόμενες εκλογές.
Η ανακοίνωση του Ποταμιού
«Η άτολμη συντηρητική κυβέρνηση κλείνει για άλλη μια φορά το δρόμο προς τις κάλπες στους 400.000 Έλληνες που εγκατέλειψαν τη χώρα στα χρόνια της κρίσης αλλά κι όλους τους ομογενείς μας που ζουν στα πέρατα του κόσμου αλλά πονάνε την πατρίδα τους. Είναι ντροπή να αρνούμαστε το δικαίωμα αυτών των ανθρώπων στην ψήφο» αναφέρει σε ανακοίνωσή του Το Ποτάμι.
«Η κυβερνητική πρόταση, όπως κατατέθηκε στη διαβούλευση, συνιστά θεσμικό έγκλημα και η πλήρης κατάργηση του μπόνους θα οδηγήσει τον τόπο σε ακυβερνησία και πολιτική παραλυσία.
Το Ποτάμι έχει καταθέσει ολοκληρωμένη πρόταση που προβλέπει ένα αναλογικό λογικό μπόνους στο πρώτο κόμμα (1 έδρα για κάθε 2% που λαμβάνει). Καλούμε όλη τη δημοκρατική αντιπολίτευση να μη συναινέσει στον τυχοδιωκτισμό των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ. Η χώρα χρειάζεται κυβερνήσεις που να βασίζονται σε ειλικρινείς συνεργασίες και όχι ευκαιριακές συμπράξεις για τον διαμερισμό της εξουσίας. Και αυτό είναι το πολιτικό μήνυμα που πρέπει να σταλεί στους 17άρηδες που θέλουμε να συμμετάσχουν στις εκλογές».
Η απάντηση του ΣΥΡΙΖΑ
Η σημερινή πρόταση για τον νέο εκλογικό νόμο αποτελεί έναν σταθμό στην πορεία του εκδημοκρατισμού των θεσμών και της ενδυνάμωσης της λαϊκής βούλησης.
Η καθιέρωση της απλής αναλογικής, ένα πάγιο αίτημα του ΣΥΡΙΖΑ και κάθε αριστερής, προοδευτικής δύναμης, για το οποίο δεν σταμάτησε ποτέ να παλεύει, βάζει ένα τέλος στην στρεβλή και αντιδημοκρατική αποτύπωση της λαϊκής έκφρασης, και απαντά στην αποπολιτικοποίηση με την ενίσχυση της δύναμης της ψήφου των πολιτών και τη δυνατότητα για συγκρότηση μιας πραγματικά αντιπροσωπευτικής Βουλής, μέσω της αντιστοίχησης της κοινοβουλευτικής εκπροσώπησης κάθε πολιτικού κόμματος με την πραγματική εκλογική του δύναμη.
Σε μια περίοδο κρίσης της αντιπροσώπευσης, δεν μπορούμε παρά να χαιρετίσουμε την πρόταση για διεύρυνση του εκλογικού δικαιώματος στους νέους και τις νέες που έχουν συμπληρώσει το 17ο έτος της ηλικίας τους. Η νεολαία, που τόσο πολύ χτυπήθηκε από την κρίση, έχει αποδείξει ότι είναι ώριμη, ικανή και αποφασισμένη να πάρει την τύχη της στα χέρια της.
Όσοι προσπαθούν με έωλα επιχειρήματα και με μικροπολιτικές λογικές να απαξιώσουν αυτές τις δύο τομές, το μόνο που επιτυγχάνουν είναι να κάνουν φανερή την προσήλωσή τους σε ένα πολιτικό σύστημα για λίγους και εκλεκτούς, μια λέσχη προνομιούχων θωρακισμένη απέναντι στη λαϊκή βούληση. Να είναι σίγουροι ότι ο άνεμος της επέκτασης της δημοκρατίας θα τους σαρώσει.
Καλούμε κάθε πολιτικό κόμμα που επικαλείται την εμβάθυνση της δημοκρατίας και διατείνεται ότι εμπιστεύεται την βούληση των πολιτών, να το αποδείξει έμπρακτα, στηρίζοντας την πρόταση για τον νέο εκλογικό νόμο.
ΠαΣοΚ: Ζητεί μικρότερο μπόνους για το πρώτο κόμμα
Η πρόταση της κυβέρνησης για τον εκλογικό νόμο «δεν μπορεί να αποτελέσει τη βάση για τη διαμόρφωση μιας ευρείας κοινωνικής, πολιτικής και κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας, αλλά αντιθέτως αναγορεύει σε κρίσιμο ρυθμιστικό παράγοντα για κρίσιμα πολιτικά ζητήματα το φασιστικό μόρφωμα της Χρυσής Αυγής» αναφέρεται σε ανακοίνωση της προέδρου του ΠΑΣΟΚ Φώφης Γεννηματά, στην οποία ξεκαθαρίζεται ότι η Χ.Τρικούπη ζητεί μπόνους 25-30 εδρών για το πρώτο κόμμα ή συνασπισμό κομμάτων που θα λάβει άνω του 42% των ψήφων.
Κατά τα άλλα, η κ. Γεννηματά συμφωνεί στη διατήτηση του πλαφόν του 3% για την είσοδο στη Βουλή, στην κατάτμηση των μεγάλων περιφερειών και στην ψήφο από το 17ο έτος ηλικίας. Επίσης, ζητεί πρόβλεψη για την ψήφο των ομογενών.
Το ΠΑΣΟΚ σκοπεύει άμεσα να αναλάβει σχετικές πρωτοβουλίες, όπως σημειώνεται στην ανακοίνωση, και καλεί την κυβέρνηση «να μην επισπεύσει την κοινοβουλευτική διαδικασία ψήφισης αποσπασματικών διατάξεων που είναι φανερό ότι δεν τυγχάνουν της απαιτούμενης ευρύτερης αποδοχής».
Επίσης, καλεί τη ΝΔ «να σοβαρευτεί και να αρθεί στο ύψος του θεσμικού και πολιτειακού της ρόλου και να προσέλθει σε ένα σοβαρό πολιτικό διάλογο με τις θέσεις της που δεν μπορεί βέβαια να είναι η διατήρηση του σημερινού ληστρικού εκτός τόπου και χρόνου bonus».
Ειδικότερα για τη ΝΔ και τον Κ.Μητσοτάκη, το ΠΑΣΟΚ σημειώνει πως είναι φανερό ότι «για το μόνο που νοιάζονται είναι πώς θα καταφέρουν να γίνουν κυβέρνηση μετατρέποντας ένα εκλογικό ποσοστό μειοψηφίας σε ‘τεχνητή’ κοινοβουλευτική πλειοψηφία με τις 50 έδρες bonus του ισχύοντος εκλογικού συστήματος. Προαναγγέλλουν μάλιστα ότι αν και όταν γίνουν κυβέρνηση με το ‘δώρο’ των 50 εδρών, θα καταργήσουν τυχόν νέο εκλογικό νόμο που θα έχει ψηφιστεί. Είναι χαρακτηριστικό ότι ανάλογη ρητή δέσμευση δεν έχουν αναλάβει για κανένα από τα νομοθετικά ασφαλιστικά και φορομπηχτικά τερατουργήματα που έχει ψηφίσει αυτή η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ- ΑΝΕΛ».
