Μόνο οργή και ειρωνεία προκαλεί πια το σύνθημα «τα πράγματα πάνε καλύτερα». Με αυτό θα ξεκινούσε, ακολουθώντας τις συμβουλές των ίματζ μέικερ, ο Σοσιαλιστής Φρανσουά Ολάντ τη μάχη για νέα υποψηφιότητα στις προεδρικές του 2017. Αλλά το επικοινωνιακό σλόγκαν πνίγηκε μέσα στους καπνούς από τα καμένα λάστιχα στους δρόμους. Στις κινητοποιήσεις των συνδικάτων, στις φωνές των διαδηλωτών, στις συγκρούσεις με την αστυνομία και στις απεργίες που συγκλονίζουν τη Γαλλία.
Με εκατομμύρια κόσμο να διαμαρτύρεται για τον μισητό «loi travail», που φέρνει τα πάνω κάτω ξηλώνοντας εργασιακή νομοθεσία μισού αιώνα, και την κοινωνία σε αναβρασμό, δεν απειλείται μόνο η πολιτική επιβίωση του Ολάντ, αλλά και η εικόνα της ίδιας της Γαλλίας.
Η χώρα ετοιμάζεται να υποδεχθεί 2 εκατ. επισκέπτες για το ποδοσφαιρικό Euro 2016 τον Ιούνιο, εν μέσω κλιμακούμενης κρίσης. Απεργίες και φόβοι για ελλείψεις καυσίμων, ενδεχόμενη παράλυση των μεταφορών, μόνιμη τρομοκρατική απειλή, με μέτρα έκτακτης ανάγκης σε ισχύ μετά τις πολύνεκρες επιθέσεις των τζιχαντιστών, με τους 130 νεκρούς στο Παρίσι τον Νοέμβριο. Προσθέστε την πολιτική ένταση και τη βία μεταξύ διαδηλωτών και αστυνομίας και τα πράγματα όχι απλώς δεν είναι καλά, αλλά πηγαίνουν από το κακό στο χειρότερο.
Με δημοτικότητα στα τάρταρα του ταπεινωτικού 13%, ο Ολάντ είναι ήδη ο λιγότερο δημοφιλής ηγέτης στη σύγχρονη γαλλική Ιστορία. Και βρίσκεται στο στόχαστρο ενός άγριου μπρα ντε φερ με εργαζομένους, φοιτητές και συνδικάτα που θέλουν να τον «τιμωρήσουν στον δρόμο» για τις εργασιακές μεταρρυθμίσεις. Που τις πέρασε προσβάλλοντας και τις δημοκρατικές ευαισθησίες των Γάλλων, χωρίς ψηφοφορία στη Βουλή, με απλές υπογραφές των μελών του Υπουργικού Συμβουλίου. Ετσι έγινε ο τελευταίος σε μια σειρά πολιτικών που δοκιμάζονται από την πανάρχαια γαλλική παράδοση των διαδηλώσεων στους δρόμους.
Υποτίθεται ότι στόχος αυτής της μεταρρύθμισης είναι η πάταξη της ανεργίας. Σταθερά άνω του 10% (ποσοστό διπλάσιο από αυτό της Γερμανίας και της Βρετανίας) ήταν το «στοίχημα» για τον Ολάντ –και η τελευταία ζαριά του. Ολα δείχνουν ότι κινδυνεύει να χάσει. Τα συνδικάτα θέλουν να κλιμακώσουν τον αγώνα οπωσδήποτε ως τα μέσα Ιουνίου, και ο πολιορκημένος πρόεδρος θα πασχίζει να «ελέγξει τη ζημιά».
Η κυβέρνηση επιχείρησε να παρουσιάσει τις μεταρρυθμίσεις σαν κρίσιμη χαλάρωση των περίφημα άκαμπτων, υπερ-προστατευτικών εργασιακών νόμων στη Γαλλία, που κάνουν τη χώρα λιγότερο ανταγωνιστική εν μέσω οικονομικής κρίσης. Μίλησε για εκσυγχρονισμό, μείωση γραφειοκρατίας και αλλαγές που θα διευκολύνουν τους εργοδότες να κάνουν περισσότερες προσλήψεις. Επικοινωνιακό ναυάγιο. Μετά από δύο μήνες διαδηλώσεων, το σκληρό αριστερό συνδικάτο CGT προσπαθεί τώρα να διακόψει την προμήθεια καυσίμων. Οδηγοί κάνουν ουρές στα πρατήρια για βενζίνη, ενώ απειλείται και η ηλεκτροδότηση με μπλακάουτ από την άλλη εβδομάδα.
Ο Ολάντ είναι παγιδευμένος ό,τι και αν κάνει από εδώ και πέρα. Αν διαλέξει τη σκληρή καταστολή, όπως έκανε ο Σαρκοζί, και χρησιμοποιεί την αστυνομία για να κρατήσει ανοικτά τα διυλιστήρια, θα τινάξει στον αέρα την αριστερή βάση του, ικανοποιώντας τους δεξιούς, που όμως δεν θα τον ψηφίσουν ούτως ή άλλως του χρόνου –αν κατεβεί υποψήφιος. Αν πάρει πίσω διατάξεις του νόμου τώρα, θα εξευτελιστεί, έχοντας ήδη χάσει κρίσιμη μάζα παραδοσιακών ψηφοφόρων του PS.
Η ανακοίνωση, στα κεντρικά δελτία ειδήσεων το βράδυ της περασμένης Πέμπτης, ότι τα ποσοστά ανεργίας έχουν μειωθεί για δύο συνεχόμενα τρίμηνα, χάθηκε ανάμεσα στα πλάνα από τις διαδηλώσεις και τις απεργίες. Και μια τελευταία ειρωνεία; Τα οικονομικά σχέδια πιο δημοφιλών ηγετών στα Αριστερά και στα Δεξιά, όπως ο Μανουέλ Βαλς και ο Εμανουέλ Μακρόν του PS, και ο Αλέν Ζιπέ, που μπορεί να είναι ο υποψήφιος πρόεδρος της Δεξιάς το 2017, είναι πολύ πιο νεοφιλελεύθερα από τα μέτρα που «καίνε» σήμερα τον Ολάντ.
Τέσσερα σημεία
Τι λέει το νομοσχέδιο
Αύξηση ωρών εργασίας πέραν του 35ώρου, με μικρότερη αμοιβή για υπερωρίες. Προώθηση ατομικών και επιχειρησιακών συμβάσεων, σε βάρος των κλαδικών. Πιο εύκολες απολύσεις και μικρότερες αποζημιώσεις –αυτά είναι τα 4 «καυτά σημεία» των επιχειρούμενων εργασιακών μεταρρυθμίσεων.
1. Ιερό και όσιο για τους Σοσιαλιστές από το 2000, όταν το ψήφισε η κυβέρνηση Ζοσπέν, το 35ωρο απειλείται με διατάξεις που προβλέπουν περισσότερες ώρες δουλειάς την εβδομάδα, με πάγωμα αποδοχών. Ο νόμος επιτρέπει αλλαγές στα ωράρια και αύξηση ωρών εργασίας (ως και τις 46 ώρες το ανώτατο) ώστε να γίνουν πιο ανταγωνιστικές οι γαλλικές επιχειρήσεις και να δημιουργήσουν, τουλάχιστον στα χαρτιά, νέες θέσεις εργασίας. Οι υπερωρίες πέραν του 35ώρου θα συνεχίσουν να πληρώνονται, αλλά με 10% (αντί 25%) παραπάνω.
2. Κόκκινο πανί για τα συνδικάτα είναι οι προωθούμενες ατομικές συμβάσεις σε περίπτωση που εργοδότες και σωματεία δεν καταλήξουν σε κλαδικές συμφωνίες. Πέρυσι, για παράδειγμα, εργαζόμενοι σε αυτοκινητοβιομηχανίες ψήφισαν υπέρ της αύξησης του ωραρίου εργασίας δίχως ανάλογη αύξηση των μισθών τους με στόχο την αποφυγή απολύσεων. Η απόφασή τους όμως δεν αναγνωρίστηκε από τα συνδικάτα.
3. Με τον νέο νόμο ένας εργοδότης μπορεί να απολύει για οικονομικούς λόγους αν η εταιρεία του εμφανίζει μείωση κερδοφορίας επί τέσσερα συνεχόμενα τρίμηνα. Με τροπολογία ορίστηκε πάντως ότι το γαλλικό τμήμα μιας πολυεθνικής δεν μπορεί να επικαλεστεί οικονομικές δυσκολίες αν η μητρική εταιρεία ή ο όμιλος εμφανίζουν κέρδη.
4. Κύριος στόχος του νομοσχεδίου είναι να παράσχει στις επιχειρήσεις περισσότερη ευελιξία όσον αφορά τις απολύσεις εργαζομένων. Οι γάλλοι εργοδότες διαμαρτύρονται για τους αυστηρούς κανόνες που προστατεύουν τους εργαζομένους. Ισχυρίζονται ότι μειώνουν την ανταγωνιστικότητα και αυξάνουν την ανεργία, επειδή δεν ενθαρρύνουν νέες προσλήψεις όταν είναι τόσο δύσκολες και ακριβές οι απολύσεις, σε περίπτωση που μειωθούν τα κέρδη τους.
Για τις καταχρηστικές απολύσεις ο νόμος ορίζει «ενδεικτικές» πολύ χαμηλότερες αποζημιώσεις, τις οποίες πάντως τα δικαστήρια δεν είναι υποχρεωμένα να αποδέχονται σε όλες τις περιπτώσεις (αρχικά ήταν δεσμευτικές, αλλά η κυβέρνηση έκανε πίσω σε αυτό).
Η ΖΗΜΙΑ
Πόσο κακό μπορούν να κάνουν στην κυβέρνηση οι απεργίες; Μεγάλο. Και ο πρώην πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί αντιμετώπισε μπλόκα στα διυλιστήρια πετρελαίου για τις μεταρρυθμίσεις του συνταξιοδοτικού συστήματος το 2010. Αλλά εκείνος ήταν δεξιός. Είναι η πρώτη φορά που μια σοσιαλιστική κυβέρνηση αντιμετωπίζει πανεθνική εξέγερση των συνδικαλιστικών οργανώσεων σε περισσότερο από 30 χρόνια.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
