Βερολίνο, Ανταπόκριση

Τα πράγματα ήταν μέχρι πρότινος διαφορετικά. Η Γερμανία ήταν η μοναδική χώρα στην κεντρική και βόρεια Ευρώπη χωρίς αξιόλογο ακροδεξιό κόμμα. Γι αυτό φρόντιζαν οι Χριστιανοδημοκράτες, που δεν επέτρεπαν να ορθοποδήσει οργάνωση που να είναι δεξιότερη από αυτούς – εντάσσοντας στις γραμμές τους ακόμα και ναζιστές. «Πιο δεξιά από μας είναι μόνο ο τοίχος» συνήθιζε να λέει ο πρώην αρχηγός των βαυαρών Χριστιανοκοινωνιστών Φραντς Γιόζεφ Στράους που και ο ίδιος δεν απείχε πολύ από την Ακροδεξιά (μεταξύ άλλων είχε υποστηρίξει τη δεκαετία του 70 τη χούντα των συνταγματαρχών στην Ελλάδα και τη δικτατορία του Πινοσέ στη Χιλή).

Από χθες, η κατάσταση είναι διαφορετική. Η χώρα έχει ξαφνικά ένα ισχυρό ακροδεξιό κόμμα, την Εναλλακτική για τη Γερμανία AfD. Η στιγμή της γέννησής της συμπίπτει με τις εκλογές σε τρία γερμανικά κρατίδια, τη Σαξονία-Άνχαλτ, τη Βάδη-Βυρτεμβέργη και τη Ρηνανία-Παλατινάτο, όπου συγκέντρωσε αντίστοιχα 24%, 15% και 12% των ψήφων και έγινε έτσι, με μικρή απόσταση από τους Σοσιαλδημοκράτες, η τρίτη ισχυρότερη πολιτική δύναμη της χώρας.

Οι αναλυτές πηγαίνουν ωστόσο παραπέρα. Το αποτέλεσμα, λένε, δεν αντανακλά τη δύναμη της Εναλλακτικής μόνο στα τρία κρατίδια, αλλά και σε όλη την ομοσπονδία, στην οποία το ποσοστό της πρέπει να κυμαίνεται γύρω στο 15%.

Έτσι ή αλλιώς: Το αποτέλεσμα αυτό σημαίνει μια ανατροπή στο κομματικό σύστημα της μεγαλύτερης σε πληθυσμό χώρας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πολιτικά αυτό σημαίνει απότομη στροφή προς τα δεξιά. Αντίστοιχα είναι και τα σχόλια των γερμανικών μέσων ενημέρωσης, που κινούνται ανάμεσα σε «κεραυνοί πάνω από το Βερολίνο» έως «τρίζει η καρέκλα της Άνγκελα Μέρκελ».

Στροφή προς τα δεξιά σημαίνει ήττα της κάθε είδους Αριστεράς σε βαθμό κονιορτοποίησης. Το κόμμα Linke (Αριστερά) υπέστη πανωλεθρία και στα τρία κρατίδια, οι Σοσιαλδημοκράτες στη Σαξονία-Άνχαλτ και τη Βάδη-Βυρτεμβέργη (πέτυχαν ωστόσο σημαντική νίκη στη Ρηνανία-Παλατινάτο), οι Πράσινοι στη Σαξονία Άνχαλτ και τη Ρηνανία Παλατινάτο (θριάμβευσαν όμως στη Βάδη-Βυρτεμβέργη). Για τη συνολική τους εικόνα ταιριάζει η φράση: συντρίμμια και θρύψαλα. Και γι αυτό αποτελεί μικρή παρηγοριά το γεγονός, ότι οι ψηφοφόροι της Εναλλακτικής, όπως έγραψε το περιοδικό «Der Spiegel» δεν είναι «πεπεισμένοι» αντιδημοκράτες, αλλά «απογοητευμένοι» δημοκράτες.

«Η Εναλλακτική είναι πιο επικίνδυνη από το νεοναζιστικό κόμμα NPD» επεσήμανε η «Süddeutsche Zeitung». Κι αυτό επειδή η πρώτη έχει, σε αντίθεση με το δεύτερο, επιρροή και στα αστικά και μικροαστικά στρώματα – στο λεγόμενο κέντρο της κοινωνίας.

Στην πραγματικότητα βέβαια, η Εναλλακτική έχει – ανάλογα με το κοινό, στο οποίο απευθύνεται – δυο πρόσωπα: Το ένα, στη Δυτική Γερμανία, είναι ακραιφνώς συντηρητικό-εθνικιστικό, κατά το πρότυπο των εθνικιστικών κομμάτων στην τελευταία φάση της γερμανικής αυτοκρατορίας και ύστερα την εποχή της δημοκρατίας της Βαϊμάρης. Το άλλο, στην Ανατολική Γερμανία, ρέπει προς το νεοναζισμό. Αυτό δεν εμποδίζει βέβαια τη σύμμιξη των δυο προσώπων – στο πάρτι που έκανε τη νύχτα της Κυριακής η Εναλλακτική στο Μάιντς για τον εορτασμό της εκλογικής τους νίκης, ορισμένοι επισκέπτες τραγουδούσαν ναζιστικά τραγούδια.

Η νίκη των Ακροδεξιών οφείλεται στα ξενοφοβικά τους συνθήματα, που παραπλάνησαν πολλούς φοβισμένους από τη συνεχή διεθνή αναπουμπούλα ψηφοφόρους. Τα μόνα αντίδοτα σε αυτό είναι, πρώτον, η καταπολέμηση των αιτιών της προσφυγιάς, δηλαδή των πολέμων και της εξαθλίωσης στη Συρία και αλλού, δεύτερον ο διαφωτισμός για τους λόγους που προκαλούν τον όλεθρο και τρίτον, η έμπρακτη αλληλεγγύη με τους πρόσφυγες. Αντί γι αυτά, το ευρωπαϊκό κατεστημένο πρόσφερε ψευδεπίγραφα υποκατάστατα που κορυφώνονται στην «ευρωπαϊκή λύση» στο προσφυγικό της Άνγκελα Μέρκελ: αρχικά στον εγκλωβισμό εκατομμυρίων προσφύγων στην Τουρκία και κατόπιν την μεταφορά τους σε ομοιοπαθητικές δόσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Πρόκειται για λύση που δεν πείθει κανένα – ούτε τους γερμανούς ψηφοφόρους, ούτε κυρίως τους πρόσφυγες, που βλέπουν πως γίνονται «μπαλάκι» στις προεκλογικές καμπάνιες των κομμάτων στη Γερμανία και στις σχέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την Τουρκία.

Σε σύγκριση με τους υπόλοιπους ευρωπαίους ηγέτες, η κ.Μέρκελ φαντάζει βέβαια ως μεγάλη «ευρωπαία» και «ουμανίστρια» στο βαθμό που δεν αποδέχεται το κλείσιμο των ευρωπαϊκών συνόρων. Αυτό δεν οφείλεται όμως απλώς στην καλή της «ψυχή» (που τη δείχνει μόνο επιλεκτικά και όλο και λιγότερο), αλλά στην υπεράσπιση των συμφερόντων των κυρίαρχων τάξεων στη Γερμανία, που θέλουν να αναδείξουν τη χώρα σε «παγκόσμιο παίκτη». Αυτό ήταν και παραμένει η πεμπτουσία της στρατηγικής της. Κάτι τέτοιο μπορεί να γίνει όμως μόνο στο βαθμό που η Ευρωπαϊκή Ένωση παραμένει «χωρίς σύνορα» – ενιαία, αδιαίρετη και διαμπερής. Μόνο έτσι μπορεί να παραμένει η Γερμανία ο κυρίαρχος παράγοντάς της. Με κλειστά σύνορα αυτό αποκλείεται!

Με τον χθεσινό θρίαμβο της Εναλλακτικής, η Ακροδεξιά κέρδισε σίγουρα και σε όλη την Ευρώπη. Αυτό δεν σημαίνει όμως αλλαγή στρατηγικής για την κ.Μέρκελ. Η παραίτηση από αυτό θα οδηγούσε στον μακροπρόθεσμο υποβιβασμό της Γερμανίας σε περιφερειακό παράγοντα. Το πιθανότερο είναι η αλλαγή τακτικής – για παράδειγμα, η πλήρης ανάθεση της «βρώμικης δουλειάς» εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης έναντι των προσφύγων στην ελληνική κυβέρνηση.

Έτσι θα μπορεί να κάνει τη σκληρή έναντι των προσφύγων χωρίς να συμπράττει στο κλείσιμο των συνόρων. Ο Αλέξης Τσίπρας δείχνει διατεθειμένος (με την αμέριστη συμπαράσταση της Νέας Δημοκρατίας, του ΠαΣοΚ και του Ποταμιού) να συνθηκολογήσει για να υπογράψει το προεδρικό διάταγμα που θα παραμερίσει το τελευταίο εμπόδιο για την αναγνώριση της Τουρκίας ως «ασφαλούς χώρας» – κάτι που θα επιτρέψει την «επαναπροώθηση» των συλλαμβανόμενων στα ελληνικά χωρικά ύδατα προσφύγων στην Τουρκία (ενάντια στο γράμμα και το πνεύμα του διεθνούς δικαίου). Θα πρόκειται για τη δεύτερη συνθηκολόγηση του μετά την πρώτη, τον Ιούλιο του 2015, για το οικονομικό. Η καγκελάριος θέλει να κρατήσει σε αυτό το θέμα τα χέρια της «καθαρά», μη αναγνωρίζοντας η ίδια την Τουρκία ως ασφαλή χώρα (για νομικούς ως λέει λόγους). Έτσι μεταφέρει τις συνέπειες της δεξιάς στροφής στη χώρα της και την Ευρώπη στην Ελλάδα – μετατρέποντας μια αριστερή κυβέρνηση στο δεξιό εκτελεστικό της όργανο.