Στα βαθιά νερά (της εφαρμογής) του Μνημονίου επιστρέφει ο πρωθυπουργός Αλ. Τσίπρας μετά την εκλογική του νίκη της 20ής Σεπτεμβρίου και το πολυήμερο ταξίδι του στις ΗΠΑ. Η τήρηση όλων των δεσμεύσεων που έχει αναλάβει η κυβέρνηση με την υπογραφή της συμφωνίας της 12ης-13ης Ιουλίου διαμορφώνει ένα ασφυκτικό πλαίσιο δράσης, το οποίο δεν αφήνει περιθώρια για παρεκκλίσεις, καθυστερήσεις, αμφισβητήσεις ή κωλυσιεργίες.
50 δράσεις σε 40 ημέρες

Στην ουσία, με την ανάγνωση και ψήφιση των προγραμματικών δηλώσεων κατά το τριήμερο που ξεκινά από τη Δευτέρα ξεκινά μια περίοδος 40 ημερών κατά τη διάρκεια της οποίας η κυβέρνηση οφείλει, σύμφωνα με την εικόνα που έχει διαμορφωθεί, να θεσμοθετήσει και να δρομολογήσει περίπου 50 προαπαιτούμενες δράσεις –από τις συνολικά 200 που περιλαμβάνονται στο τρίτο Μνημόνιο.
Το χρονοδιάγραμμα αυτό σημαίνει ότι μέσα στον Οκτώβριο θα πρέπει να «τρέξουν» τα περισσότερα υπουργεία με ρυθμούς ιλιγγιώδεις, ώστε το αργότερο ως τις 15 Νοεμβρίου να έχει ολοκληρωθεί η πρώτη φάση της αξιολόγησης και να δοθεί το πράσινο φως για την εκταμίευση της δόσης των 3 δισ. Σημειωτέον ότι τα χρήματα αυτά προορίζονται για την εξόφληση υποχρεώσεων του Δημοσίου προς ιδιώτες και υπό αυτή την έννοια κρίνονται ιδιαίτερα σημαντικά για την επιβίωση της αγοράς.
Υπό τις συνθήκες αυτές, συνομιλητές του Πρωθυπουργού μεταφέρουν την εικόνα ότι ο Αλ. Τσίπρας είναι αποφασισμένος να προχωρήσει χωρίς περιστροφές στην εφαρμογή της συμφωνίας. Σύμφωνα δε με πληροφορίες, έχει τεθεί και συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα καθώς ανώτατη κυβερνητική πηγή ανέφερε στις ΗΠΑ όπου βρέθηκε την προηγούμενη εβδομάδα ότι «στόχος είναι τις επόμενες τρεις εβδομάδες να «καθαρίσουμε» με τις υποχρεώσεις για την αξιολόγηση».
Προγραμματικές… στο Εurogroup

Το κρίσιμο πρώτο ραντεβού, στο οποίο αναμένεται ότι θα επισφραγιστεί το στενό περιθώριο κινήσεων της κυβέρνησης, είναι το Εurogoup της ερχόμενης Δευτέρας, το οποίο σε ένα περίεργο παιχνίδι της τύχης συμπίπτει με την ανάγνωση των προγραμματικών δηλώσεων.
Σύμφωνα με τις ενδείξεις και τις πληροφορίες που υπάρχουν και μεταφέρονται από κορυφαίους οικονομικούς παράγοντες, ο υπουργός Οικονομικών Ευκλ. Τσακαλώτος θα πρέπει να είναι προετοιμασμένος για μια μάλλον δύσκολη συνεδρίαση. Το βασικό ζήτημα αναμένεται να είναι η τήρηση του χρονοδιαγράμματος, με πρώτη κρίσιμη ημερομηνία τη 15η Οκτωβρίου για τη νομοθέτηση των απαιτουμένων και ιδίως του νόμου για το νέο Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, της κρίσιμης παραμέτρου για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών.
Η διάθεση του Πρωθυπουργού φαίνεται πάντως πως μέχρι στιγμής δεν συμπίπτει με τις πρακτικές που ακολουθούν οι επικεφαλής των υπουργείων ή τουλάχιστον κάποιοι από αυτούς. Μπορεί μεν να αναφέρεται από κάποιους ότι το πρωθυπουργοκεντρικό μοντέλο, σε συνδυασμό με την πολιτική ισχύ του ιδίου του κ. Τσίπρα μετά τις εκλογές, θα «επιβάλει» την τήρηση των δεσμεύσεων, όμως την ίδια στιγμή υψηλόβαθμα στελέχη του τραπεζικού τομέα σχολιάζουν με μια δόση ανησυχίας τις δημόσιες παρεμβάσεις κυβερνητικών στελεχών, με τις οποίες για μία ακόμη φορά καλλιεργούνται προσδοκίες για ελαφρύνσεις των βαρών σε μερίδα πολιτών: «Δεν υπάρχουν ισοδύναμα, αυτή η συζήτηση πρέπει να σταματήσει. Αν δεν τηρηθεί η συμφωνία ως έχει υπάρχουν κίνδυνοι, και οι μεγαλύτεροι αφορούν την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Στο βάθος αυτής της συζήτησης υπάρχει η απειλή του κουρέματος καταθέσεων (bail in)» λένε. Τα μηνύματα προς την ελληνική κυβέρνηση έχουν πάντως ήδη αποσταλεί και είναι σαφή.


Οι προκλήσεις, οι αγωγοί και η ενέργεια
«Οσο καθυστερείτε κινδυνεύετε» το μήνυμα των εταίρων
Σε μια πρώτη συνάντηση με τη «νέα» ελληνική κυβέρνηση την προηγούμενη εβδομάδα ο ολλανδός νέος επικεφαλής της task force Μάρτιν Φερβέ ήταν σαφής. Κατά τη συνάντησή του με τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Ι. Δραγασάκη και τον υπουργό Οικονομικών Ευκλ. Τσακαλώτο ο κ. Φερβέ διαμήνυσε: «Καθυστερείτε και όσο καθυστερείτε κινδυνεύετε».
Σημειωτέον ότι ο ολλανδός τεχνοκράτης δεν έχει τον επικουρικό ρόλο που είχε ο προκάτοχός του Χορστ Ράιχενμπαχ. Είναι στέλεχος με αναφορά κατ’ αρχάς στον πρόεδρο της Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ και την ίδια στιγμή στον πρόεδρο του Εurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ και αποστολή του είναι ο έλεγχος αλλά και η βοήθεια στην εφαρμογή της συμφωνίας.
Την ίδια στιγμή και στην Ουάσιγκτον –συγκεκριμένα στο ΔΝΤ –ήδη έχουν αρχίσει να προειδοποιούν για την εκταμίευση της δόσης που συνδέεται με την πρώτη αξιολόγηση. Σύμφωνα με εσωτερικό έγγραφο του οργανισμού που επικαλείται το γερμανικό περιοδικό «Der Spiegel», το διάστημα των εκλογών έχει αφήσει το μεγαλύτερο μέρος των μεταρρυθμίσεων στα χαρτιά. Στο ίδιο έγγραφο διατυπώνεται και η ανησυχητική εκτίμηση ότι η αξιολόγηση του Οκτωβρίου μπορεί και να μην έχει ολοκληρωθεί πριν από τον Δεκέμβριο.
Η αίσθηση που διαμορφώνεται κυρίως στον τραπεζικό κλάδο είναι πως μετά την υπογραφή της συμφωνίας και τις πρόσφατες εκλογές, η προδιάθεση των ξένων –κυρίως των κυβερνήσεων –δεν είναι όσο αρνητική ήταν το προηγούμενο εξάμηνο. Πλην όμως ολοένα και περισσότεροι είναι εκείνοι που αναμένουν από τον κ. Τσίπρα και το επιτελείο του να δώσει ένα σαφές δείγμα γραφής και να καθαρίσει το πεδίο. Οπως αναφέρθηκε χαρακτηριστικά σε συζήτηση με ξένο διπλωμάτη, «δεν είναι δυνατόν ο Πρωθυπουργός να καλεί επενδυτές στη χώρα και την ίδια στιγμή να διώχνει μια επένδυση όπως αυτή στις Σκουριές».
Υπό την έννοια αυτή ένας από τους τομείς στους οποίους η κυβέρνηση θα δοκιμαστεί και θα κληθεί να αποδείξει αν η αποχώρηση της Αριστερής Πλατφόρμας σημαίνει και κάτι για τη νέα πολιτική της ταυτότητα αφορά το οικονομικό περιβάλλον που θα επιδιώξει να διαμορφώσει. Κρίσιμο πεδίο ως προς αυτά είναι η ενέργεια, είτε πρόκειται για τον ηλεκτρισμό και τις προοπτικές ιδιωτικοποίησης του ΑΔΜΗΕ, είτε οι αγωγοί.
Μετά το ναυάγιο της προηγούμενης περιόδου και την οριστική ματαίωση του «ονείρου» του ρωσικού αγωγού, κατά το πρόσφατο ταξίδι του στη Νέα Υόρκη, ο Πρωθυπουργός έλαβε ένα ξεκάθαρο δείγμα των προθέσεων των ΗΠΑ. Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, ο αμερικανός ΥΠΕΞ Τζον Κέρι αναφέρθηκε ειδικώς στο θέμα ολοκλήρωσης της κατασκευής του αγωγού TAP, καθώς και του κάθετου άξονά του, του ελληνοβουλγαρικού αγωγού IGB.
Υπό αυτές τις συνθήκες, από τη νέα κυβέρνηση του Αλ. Τσίπρα αναμένονται διεθνώς σαφείς ενδείξεις για τις δικές της διαθέσεις στο πεδίο της προσέλκυσης επενδύσεων.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ