Η πρόσφατη συνάντηση του γενικού γραμματέα του ΚΚΕ κ. Δ. Κουτσούµπα με τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών κ. Ιερώνυµο πραγματοποιήθηκε με πρωτοβουλία του Περισσού. Και ήταν η πρώτη φορά που αρχηγός του ΚΚΕ επισκέφθηκε την έδρα της Ελλαδικής Ορθόδοξης Εκκλησίας. Ακόμη και όταν προκαθήμενός της ήταν ο συντοπίτης και συμμαθητής του Χαρίλαου Φλωράκη Σεραφείμ (κατά κόσμον Βησσαρίων Τίκας), ο τότε ιστορικός ηγέτης του ΚΚΕ δεν διέβη το κατώφλι της Αρχιεπισκοπής.
Αυτό ωστόσο δεν τον είχε εμποδίσει να διατηρεί φιλικές σχέσεις μαζί του και μάλιστα να εκφωνήσει επικήδειο στην κηδεία του τον Απρίλιο του 1998 ξαφνιάζοντας τους παρισταμένους: «Διπλό χρέος μου υπαγορεύει τα στερνά τούτα λόγια στο σημερινό ξόδι σου. Είναι το χρέος του κοντοχωριανού και συντοπίτη, καθώς και το χρέος του συναγωνιστή» είχε πει για τον «αντάρτη αρχιεπίσκοπο», όπως ήταν η προσωνυμία του, αν και εκείνος είχε δράσει «από διαφορετικό ταμπούρι» (τον ΕΔΕΣ του Ναπολέοντα Ζέρβα), όπως είχε αναφέρει ο Χ. Φλωράκης, «αλλά ενάντια στον κοινό κατακτητή, στον κοινό εχθρό».
Το κόμμα της κομμουνιστικής Αριστεράς στη μακρόχρονη ιστορία του ουδέποτε κατέφυγε στον ακαδημαϊκό αντικληρικαλισμό. Αντιθέτως, καλλιεργούσε δεσμούς με τον λαϊκό κλήρο, σε αντίθεση με τον καθεστωτικό ανώτερο και ανώτατο κλήρο. Μάλιστα υπήρξαν στιγμές στην ιστορία που οι δεσμοί αυτοί πήραν πρωτοφανή έκταση, όπως στην περίοδο της Εθνικής Αντίστασης (1941-1945), κατά την οποία από τους περίπου 7.000 ιερείς της χώρας περισσότεροι από τους μισούς εντάχθηκαν στην Πανκληρική Ενωση, ένα μετωπικό εαμικό σχήμα.
Πολλοί δε εξ αυτών έδωσαν τη ζωή τους για το ΕΑΜ, όπως και ο παππούς του σημερινού γενικού γραμματέα του ΚΚΕ, ο οποίος ήταν ιερέας και εκτελέστηκε από τους Γερμανούς. Κάθε στρατιωτική μονάδα του ΕΛΑΣ διέθετε τον ιερέα της, με χαρακτηριστικότερη μορφή τον καθηγούμενο Γερμανό Δημάκη, τον θρυλικό παπά του Αρη Βελουχιώτη, γνωστότερο ως «Παπα-Ανυπόμονο», ενώ και κατά τον εμφύλιο πόλεμο υπήρξαν ιερείς που έδρασαν μέσα από τις γραμμές του ΔΣΕ πληρώνοντας γι’ αυτό βαρύ τίμημα –είτε εκτελέστηκαν είτε εξορίστηκαν και όσοι επέζησαν καθαιρέθηκαν.
Χαρακτηριστική ήταν η περίπτωση του ιερέα της 670ής Μονάδας του ΔΣΕ που πάντρεψε στο βουνό τον τότε ηγέτη του ΚΚΕ Νίκο Ζαχαριάδη με τη Ρούλα Κουκούλου (στις 17 Φεβρουαρίου 1948) στην κατεχόμενη από τους αντάρτες Κοινότητα Αγίου Αχιλλείου Φλωρίνης και ο οποίος αργότερα σκοτώθηκε σε μάχη. Από τον ανώτερο κλήρο μόνο τρεις περιπτώσεις υπήρξαν που εντάχθηκαν στο εαμικό κίνημα: ήταν ο Μητροπολίτης Σερβίων και Κοζάνης Ιωακείμ Αποστολίδης, ο οποίος μάλιστα ήταν αντιπρόεδρος του Εθνικού Συμβουλίου της Προσωρινής Κυβέρνησης του βουνού (ΠΕΕΑ), ο Μητροπολίτης Χίου Ιωακείμ Στρουμπής, καθώς και ο Μητροπολίτης Ηλείας Αντώνιος Πολίτης, από τους οποίους βεβαίως αφαιρέθηκαν κατόπιν οι μητροπόλεις.
Ετσι μετά την απελευθέρωση ο Ζαχαριάδης δεν θα διστάσει να γράψει σχετικά με την Ορθοδοξία ότι στην ιστορία της «ιδεολογικά»-πνευματικά ανταποκρίνεται σε μια νοοτροπία λαϊκή, σ’ έναν εσωτερικό ψυχικό δεσμό που ο ευρωπαίος κοσμοπολίτης ονομάζει «ανατολίτικο πνεύμα» και ο ξεπεσμένος και έκφυλος Λεβαντίνος περιφρονεί, μα που συγκεντρώνει και εκφράζει εσωτερική λαϊκή ενότητα και εκδηλώνει ανώτερα ιδεώδη και χαρίσματα».
Τα μισαλλόδοξα πάθη και η εμφύλια διαμάχη διέρρηξαν και τη σχέση που είχε το ΚΚΕ με τον λαϊκό κλήρο, ενώ ποτέ δεν υπήρξε προσέγγιση με την ανώτατη εκκλησιαστική ιεραρχία ακόμη και την εποχή του Φλωράκη και της προσωπικής φιλικής σχέσης που διατηρούσε με τον Σεραφείμ, τον οποίο ο ιστορικός ηγέτης του ΚΚΕ εκτιμούσε για την «ντομπροσύνη του και την παλικαριά του», αλλά και γιατί «οι χωρίς προκαταλήψεις σχέσεις του απέναντι σε εκείνους που είχαν διαφορετική θρησκευτική, φιλοσοφική ή πολιτική θεώρηση συνέβαλαν στο χτύπημα της μισαλλοδοξίας και στο άνοιγμα του δρόμου της εθνικής συμφιλίωσης». Πάντως ο Χ. Φλωράκης είχε επισκεφθεί το Αγιον Ορος και οι εντυπώσεις που άφησε στους μοναχούς ήταν τέτοιες ώστε μετά τον θάνατό του στη Μονή Σιμωνόπετρας του έκαναν τρισάγιο.
Μια προσπάθεια προσέγγισης με το ΚΚΕ υπήρξε την περίοδο του μακαριστού Χριστόδουλου αλλά με δική του πρωτοβουλία. Μάλιστα δεν είχε διστάσει να πάει ο ίδιος το 2004 στον Περισσό και να επισκεφθεί την τότε γενική γραμματέα κυρία Αλέκα Παπαρήγα, η οποία φρόντισε να τηρήσει αποστάσεις ασφαλείας και να θέσει τις διακριτές ιδεολογικές διαχωριστικές γραμμές ανάμεσα στο κόμμα της και στην Εκκλησία.
Η επίσκεψη του κ. Κουτσούμπα στον αρχιεπίσκοπο κ. Ιερώνυμο επιχειρεί να ανοίξει μια νέα σελίδα στις σχέσεις του ΚΚΕ με την ηγεσία της Εκκλησίας της Ελλάδος στην παρούσα φάση της βαθιάς οικονομικής και κοινωνικής κρίσης, κατά την οποία η Εκκλησία παίζει ενεργό ρόλο στη στήριξη των κοινωνικά ασθενέστερων ομάδων στις οποίες απευθύνεται και το κόμμα της κομμουνιστικής Αριστεράς. Γι’ αυτό και κάποιοι ερμήνευσαν την κίνηση του Περισσού ως «άνοιγμα προς τον κόσμο που δοκιμάζεται σκληρά υπό το βάρος της κρίσης διατηρώντας ανέπαφα τα θρησκευτικά του πιστεύω».
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
