Το παρασκήνιο της απόσυρσης της Gazprom

Η απόφαση της Gazprom να μην καταθέσει καν δεσμευτική προσφορά στο ΤΑΙΠΕΔ για την αποκρατικοποίηση της ΔΕΠΑ ήταν ισχυρότατο πλήγμα για την αξιοπιστία της κυβέρνησης. Σε αυτήν αλλά και στην αποκρατικοποίηση του ΔΕΣΦΑ στήριζε η ελληνική πλευρά όλες τις ελπίδες της να πιάσει τους στόχους του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων. Ο στόχος αυτός πλέον απομακρύνεται επικίνδυνα. Ουσιαστικά όμως η τύχη του διαγωνισμού είχε προδιαγραφεί πριν από περίπου 10-15 ημέρες στις Βρυξέλλες.

Οι ολοένα και χειροτερεύουσες σχέσεις Βρυξελλών – Μόσχας αποτέλεσαν τον καθοριστικό παράγοντα που οδήγησε την Gazprom να μην κάνει καν τον κόπο να ενημερώσει την Αθήνα για την αλλαγή των προθέσεών της. Το μήνυμα εστάλη πρόσωπο με πρόσωπο από τον πρόεδρο της Επιτροπής Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο και τον επίτροπο με αρμοδιότητα την Ενέργεια Γκίντερ Ετινγκερ στο νούμερο 2 της Gazprom Αλεξάντερ Μεντβέντεφ.

Ο κ. Μεντβέντεφ ζήτησε από τους δύο άνδρες να μη συνδεθεί η προσφορά της ρωσικής εταιρείας με την έρευνα που διεξάγει η Επιτροπή για την κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης της Gazprom σε οκτώ ευρωπαϊκές χώρες. Η έρευνα αυτή ξεκίνησε στις αρχές του 2012 και δεν προβλέπεται να ολοκληρωθεί πριν από τα τέλη του 2014. Η απάντηση των κκ. Μπαρόζο και Ετινγκερ όμως ήταν κατηγορηματική. «Ξεχάστε το!» φέρονται να του απάντησαν.

Φαίνεται όμως ότι δεν ήταν μόνο αυτό. Οπως «Το Βήμα» πληροφορείται, στην έδρα της Κομισιόν φέρεται να βρέθηκε, περίπου το ίδιο διάστημα, για ιδιωτική επίσκεψη, ο αμερικανός πρεσβευτής στην Αθήνα Ντάνιελ Μπένετ Σμιθ. Οι ίδιες πληροφορίες, αναφέρουν ότι στο διάστημα της παραμονής του στη βελγική πρωτεύουσα ο έμπειρος διπλωμάτης φέρεται να είχε κατ’ ιδίαν συναντήσεις τόσο με τον κ. Μπαρόζο όσο και με τον κ. Ετινγκερ. Εξαιτίας της χρονικής συγκυρίας της επίσκεψης, σε αυτές τις συζητήσεις λογικά πρέπει να έπεσαν στο τραπέζι τόσο το ζήτημα των ΔΕΠΑ-ΔΕΣΦΑ όσο και αυτό του αγωγού ΤΑΡ. Ωστόσο πηγές από την αμερικανική πρεσβεία στην Αθήνα με τις οποίες επικοινώνησε «Το Βήμα» διέψευδαν κατηγορηματικά ότι το ταξίδι του κυρίου Σμιθ στις Βρυξέλλες έλαβε χώρα.

Είναι μέσα σε αυτό το πλαίσιο που πρέπει να ερμηνευθεί το γεγονός ότι ούτε η άλλη ρωσική εταιρεία, η Sintez, κατέθεσε προσφορά για τον ΔΕΣΦΑ, όπως οι περισσότεροι ανέμεναν. Μάλιστα, εκπρόσωποι της Sintez επισκέφθηκαν τα γραφεία του ΤΑΙΠΕΔ για να ενημερώσουν για τις προθέσεις της. Η εξέλιξη αυτή άφησε την κρατική εταιρεία φυσικού αερίου Socar ως μόνη διεκδικήτρια του ΔΕΣΦΑ με μία προσφορά που οι γνωρίζοντες εκτιμούν ότι δεν θα ξεπεράσει τα 400-450 εκατομμύρια ευρώ.

Ηδη, τις τελευταίες ημέρες, τα μηνύματα που είχαν φθάσει στην ελληνική κυβέρνηση και προσωπικά στον κ. Αντ. Σαμαρά δεν ήταν ενθαρρυντικά. Ο φάκελος ΔΕΠΑ-ΔΕΣΦΑ είχε συνδεθεί με την υλοποίηση του Διαδρατικού Αγωγού φυσικού αερίου (TAP), ο οποίος είναι μία από τις δύο επιλογές που υπάρχουν για τη μεταφορά φυσικού αερίου από το Αζερμπαϊτζάν στην ευρωπαϊκή αγορά παρακάμπτοντας τη Ρωσία.

Το μήνυμα ήταν σκληρό αλλά απολύτως σαφές: αν περάσει η ΔΕΠΑ ή και ο ΔΕΣΦΑ σε ρωσικά χέρια, τίθεται εν αμφιβόλω η υλοποίηση του ΤΑΡ, στην οποία στηρίζει πολλά η κυβέρνηση ώστε να αποδείξει ότι η Ελλάδα ανακτά την εμπιστοσύνη των ξένων επενδυτών και να ενισχύσει την οικονομική δραστηριότητα δημιουργώντας πολλές θέσεις εργασίας.

Αυτό που εντυπωσιάζει πάντως, σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες, είναι ότι ακόμη και στο μέτωπο του ΤΑΡ παρουσιάζονται σοβαρές καθυστερήσεις από ελληνικής πλευράς, ενώ πλησιάζει η ημερομηνία που η κοινοπραξία του αζερικού κοιτάσματος Σαχ Ντενίζ θα πρέπει να επιλέξει μεταξύ του ΤΑΡ και του Nabucco West.

Το ερώτημα είναι τι θα πράξει η ελληνική κυβέρνηση από εδώ και στο εξής στο μέτωπο ΔΕΠΑ-ΔΕΣΦΑ. Από ορισμένες πλευρές εκφράζεται η ελπίδα ότι θα μπορούσε να αλλάξει κάτι μέσα στις επόμενες δύο ημέρες –κάτι που φαντάζει πάρα πολύ δύσκολο. Σύμφωνα με ορισμένες πληροφορίες, υπάρχουν δύο ενδεχόμενα αυτή τη στιγμή. Το πρώτο και απλούστερο είναι να ακυρωθεί ο διαγωνισμός και να επαναπροκηρυχθεί το φθινόπωρο. Υπενθυμίζεται ότι ο διαγωνισμός αφορά το πακέτο ΔΕΠΑ-ΔΕΣΦΑ. Ενα άλλο σενάριο θα ήταν να προκηρυχθεί ξανά ο διαγωνισμός το 2014 μαζί με εκείνον των Ελληνικών Πετρελαίων (ΕΛΛΠΕ).