Στη δημιουργία πρωτόγνωρου μετώπου στην Ελλάδα με την προσδοκία διεκδίκησης διά της νομικής οδού «όσων μας χρωστούν οι Γερμανοί» από τον Πόλεμο, καθώς και στην αντίδραση, με προφανή διάθεση απαξίωσης των ελληνικών συμφερόντων, του γερμανού υπουργού Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε οδήγησε η αποκάλυψη του «Βήματος» για την απόρρητη έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους που αφορά τις γερμανικές αποζημιώσεις. Το καινούργιο στοιχείο είναι ότι στην απόρρητη έκθεση αναφέρεται ρητά ότι η Γερμανία πήρε από την Ελλάδα 13,5 εκατομμύρια χρυσές λίρες με τη δέσμευση ότι «θα τα επιστρέψει μετά το τέλος του πολέμου». Το ποσό αυτό δεν επιστράφηκε ποτέ ενώ στα 79 χρόνια που έχουν περάσει οι τόκοι έχουν εκτοξεύσει την οφειλή στα 60 – 70 δισ. ευρώ!

Το ρεπορτάζ του «Βήματος» για την ύπαρξη της έκθεσης των 80 σελίδων η οποία παραδόθηκε από τον αναπληρωτή υπουργό Οικονομικών κ. Χρήστο Σταϊκούρα στον υπουργό Εξωτερικών κ. Δημήτρη Αβραμόπουλο, ο οποίος και την προώθησε στο Νομικό Συμβούλιο του Κράτους, δημιούργησε ένα μεγάλο διεθνές ζήτημα.

Το πρώτο μέσο που αναμετέδωσε την είδηση ήταν η ηλεκτρονική έκδοση του γερμανικού περιοδικού «Der Spiegel», εμπλουτίζοντας μάλιστα το ρεπορτάζ με στοιχεία από το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών, για να ακολουθήσουν τα βρετανικά μέσα, με ιδιαίτερη έμφαση από τη συντηρητική «Τhe Daily Telegraph», η οποία αφιέρωσε στην ιστοσελίδα της εκτενές ρεπορτάζ.
Σύμφωνα με το γερμανικό περιοδικό, το χρέος της Γερμανίας προς την Ελλάδα φτάνει τα 162 δισ. ευρώ: 108 δισ. ευρώ για την ανοικοδόμηση κατεστραμμένων υποδομών και 54 δισ. ευρώ (σ.σ. τόσο το υπολογίζουν οι γερμανοί) για το κατοχικό δάνειο που αναγκάστηκε να δώσει η ελληνική κυβέρνηση την περίοδο 1942 – 1944.
Μετά το «Der Spiegel», που αναδημοσίευσε το άρθρο, την Τρίτη και η «Τhe Daily Telegraph» δημοσίευσε στην ηλεκτρονική της έκδοση κείμενο του Αμπροζ Εβανς-Πρίτσαρντ με τίτλο «Μεγάλες πολεμικές απαιτήσεις από την Ελλάδα κατά της Γερμανίας εκρήγνυνται σαν ωρολογιακή βόμβα», στο οποίο γίνεται εκτενής αναφορά στις πληροφορίες που έφερε στο φως «Το Βήμα» για το πόρισμα της επιτροπής εμπειρογνωμόνων που εξετάζει κατ’ εντολή του υπουργείου Οικονομικών πιθανή αξίωση καταβολής αποζημιώσεων από τη Γερμανία. Το άρθρο φιγουράρει μάλιστα ανάμεσα στα δέκα πιο αναγνωσμένα κείμενα της εφημερίδας, ενώ έχει προκαλέσει και το ενδιαφέρον του κοινού, αφού κατέχει την πρώτη θέση των περισσότερο σχολιασμένων δημοσιευμάτων με πάνω από 1.200 σχόλια αναγνωστών, τα περισσότερα επικριτικά για τους Γερμανούς, αλλά και πολλά καυστικά σχόλια για τις ελληνικές διεκδικήσεις.
Το άρθρο της «The Daily Telegraph» σχολιάζει τη χρονική στιγμή κατά την οποία η ελληνική Πολιτεία επέλεξε να ρίξει φως στο συγκεκριμένο θέμα, ενώ αναφέρει χαρακτηριστικά ότι «η έκθεση θα εκληφθεί από τους γερμανούς αξιωματούχους ως μια μορφή ηθικού εκβιασμού, καθώς συνεχίζονται οι σκληρές διαπραγματεύσεις για το πρόγραμμα που εφαρμόζεται στην Ελλάδα από την τρόικα».
Οι διαστάσεις του θέματος προκάλεσαν την αντίδραση Σόιμπλε, ο οποίος «προειδοποίησε» μέσω της εφημερίδας «Neue Osnabrücker Zeitung» τους Ελληνες να μην οδηγούνται σε εσφαλμένη κατεύθυνση με όχημα δήθεν νόμιμες αξιώσεις για καταβολή αποζημιώσεων από τη Γερμανία.

«Θεωρώ ότι τέτοιες δηλώσεις είναι ανεύθυνες. Πολύ πιο σημαντικό από το να οδηγούνται οι άνθρωποι στην Ελλάδα σε εσφαλμένη κατεύθυνση θα ήταν να τους εξηγήσει και να τους διαφωτίσει κάποιος για τον δρόμο προς τις μεταρρυθμίσεις. Η Ελλάδα έχει επιτύχει πολλά ως τώρα, αλλά έχει ακόμη πολύ δρόμο να διανύσει. Και από αυτόν τον δρόμο δεν πρέπει να αποπροσανατολίζεται. Σε ό,τι αφορά τις αξιώσεις για καταβολή αποζημιώσεων δεν βλέπω καμιά ελπίδα, γιατί το ζήτημα αυτό έχει ξεκαθαριστεί από καιρό»
είπε ο γερμανός υπουργός Οικονομικών.
Αμεση ήταν η αντίδραση του κ. Αβραμόπουλου, ο οποίος την Τετάρτη ενημέρωσε τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Κάρολο Παπούλια. Ο υπουργός Εξωτερικών δήλωσε τα εξής: «Κανένας συσχετισμός δεν υπάρχει, ούτε μπορεί να υπάρξει, ανάμεσα στις μεταρρυθμίσεις που γίνονται στην Ελλάδα και στο ζήτημα των γερμανικών αποζημιώσεων. Οι γερμανικές αποζημιώσεις είναι θέμα που έχει αναδειχθεί εδώ και πολλά χρόνια από την Ελληνική Πολιτεία».
Και δείχνοντας την οδό που πρόκειται να ακολουθήσει η ελληνική κυβέρνηση πρόσθεσε: «Το εάν έχει λήξει ή όχι η υπόθεση αυτή το καθορίζει η διεθνής δικαιοσύνη, καθώς από τη φύση του το θέμα αυτό άπτεται του διεθνούς δικαίου και των διεθνών δικαιοδοτικών οργάνων. Η Ελλάδα δεν «αποπροσανατολίζεται»».

Με το μέτωπο κατά Σόιμπλε συμπαρατάχθηκε και το ΠαΣοΚ, το οποίο διά της εκπροσώπου του κυρίας Φώφης Γεννηματά δήλωσε: «Το θέμα των γερμανικών αποζημιώσεων ήταν και είναι πάντα ανοιχτό για την Ελλάδα. Η χώρα μας δεν πρόκειται να απεμπολήσει τα δικαιώματά της. Δεν χρειαζόμαστε κανενός τις υποδείξεις. Η Ελλάδα δεν προσδοκά να σωθεί μέσα από τις αποζημιώσεις. Είναι όμως ζήτημα τιμής, ήθους, αξιοπρέπειας και κυρίως ένδειξης σεβασμού απέναντι στους προγόνους μας που έχασαν τη ζωή τους από τους ναζί. Η ελληνική κυβέρνηση συγκεντρώνει στοιχεία, εργάζεται συστηματικά και θα ασκήσει τα δικαιώματά της όποτε το κρίνει αυτή».
Το ΠαΣοΚ θυμίζει ότι το ζήτημα των γερμανικών πολεμικών αποζημιώσεων έλαβε νομική υπόσταση με τη διακοίνωση του αειμνήστου τότε αναπληρωτή υπουργού Εξωτερικών Γεώργιου Αλέξανδρου Μαγκάκη στον τότε γερμανό υφυπουργό Εξωτερικών και με τις αγωγές που άσκησε ο αείμνηστος Ιωάννης Σταμούλης, πρώην ευρωβουλευτής του ΠαΣοΚ, ενώ απόφαση της τελευταίας κυβέρνησης ήταν η παρέμβαση της Ελλάδας υπέρ της Ιταλίας και κατά της Γερμανίας στη δίκη ενώπιον του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης.

Δανεικά κι αγύριστα
13,5 εκατομμύρια χρυσές λίρες…

Για την Ελλάδα αλλά και για τους ξένους μελετητές είναι προφανές ότι μεγαλύτερη σημασία και από τις γερμανικές επανορθώσεις και ισχυρότερη νομική βάση έχει η οφειλή της Γερμανίας από το «αναγκαστικό» δάνειο που υποχρεώθηκε να δώσει η Ελλάδα στα στρατεύματα κατοχής. Πρόκειται για 13,5 εκατομμύρια χρυσές λίρες που χαρακτηρίστηκαν «άτοκες πιστώσεις» με τη ρητή δέσμευση ότι θα επιστραφούν μετά το τέλος του πολέμου. Σήμερα, 79 χρόνια μετά, το ποσό που δεν έχει επιστραφεί, μαζί με τους τόκους, ανέρχεται σε 60 – 70 δισ. ευρώ.
Τα ντοκουμέντα τα οποία αποτελούν ξεχωριστό κεφάλαιο για τα δικαιώματα της χώρας φυλάσσονται στην Τράπεζα της Ελλάδος, αφού για δεκαετίες, άγνωστο από πότε, βρίσκονταν στην κατοικία του εκλιπόντος Ξενοφώντα Ζολώτα.
Μετά τον θάνατο του ακαδημαϊκού, που διατέλεσε διοικητής της κεντρικής τράπεζας, οι οικείοι του ενημέρωσαν την Τράπεζα της Ελλάδος για την ύπαρξη τους. Δύο φάκελοι με χιλιάδες έγγραφα παραλήφθηκαν από στέλεχος της Τράπεζας, τον ιστορικό κ. Θανάση Λυκογιάννη, ο οποίος τους τοποθέτησε στο ιστορικό αρχείο της κεντρικής τράπεζας. Εκτοτε βρίσκονται στη διάθεση της διοίκησης και ασφαλώς της κυβέρνησης.
Στην Ελλάδα αναζωπυρώθηκαν οι ελπίδες όλων όσοι πιέζουν εδώ και χρόνια το πολιτικό σύστημα να εγείρει τις αξιώσεις της χώρας κατά των Γερμανών. Ανάμεσά τους το Φόρουμ Hellenic Professors and PhDs (Ελληνες Καθηγητές Πανεπιστημίου και Διδάκτορες) το οποίο έχει συγκεντρώσει στην ιστοσελίδα του (www.greece.org/blogs/wwii/) περισσότερες από 190.000 υπογραφές.
Οπως σημειώνει ο καθηγητής Κώστας Τζάνος, δρ Πυρηνικής Τεχνολογίας, που εκπροσωπεί το φόρουμ, το αίτημα προς τη γερμανική κυβέρνηση είναι «να πληρώσει το αναγκαστικό κατοχικό δάνειο και τις πολεμικές επανορθώσεις που έχουν επιδικασθεί στην Ελλάδα».
Και θυμίζει: «Μετά το τέλος του πολέμου, η Συνδιάσκεψη των Παρισίων επιδίκασε στην Ελλάδα 7,1 δισ. δολάρια για πολεμικές επανορθώσεις έναντι της ελληνικής απαίτησης 14 δισ. δολαρίων. Η Ιταλία πλήρωσε στην Ελλάδα το μερίδιό της από το κατοχικό δάνειο. Η Ιταλία και η Βουλγαρία πλήρωσαν πολεμικές επανορθώσεις στην Ελλάδα και η Γερμανία πλήρωσε πολεμικές επανορθώσεις στην Πολωνία το 1956 και στη Γιουγκοσλαβία το 1971. Η Ελλάδα απαίτησε από τη Γερμανία την πληρωμή του κατοχικού δανείου το 1945, 1946, 1947, 1964, 1965, 1966, 1974, 1987 και το 1995. Παρά ταύτα, η Γερμανία αρνείται συστηματικά να πληρώσει τις υποχρεώσεις της».

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ