Τελεσίγραφο σε όλους όσοι έβγαλαν τα λεφτά τους στο εξωτερικό να τα φέρουν πίσω και να μην περιμένουν «αμνήστευση» των πράξεών τους απευθύνει ο υπουργός Οικονομικών Γιάννης Στουρνάρας. Σημειώνει ότι ελέγχονται ήδη όσοι έβγαλαν χρήματα έξω από το 2009 και μετά, καθώς και τα ονόματα που βρίσκονται στη λίστα Λαγκάρντ. Ο τεχνοκράτης υπουργός θεωρεί ότι «ο κίνδυνος της κατάρρευσης και της επιστροφής στη δραχμή διαλύεται», επιρρίπτει ευθύνες για την πρωτοφανή κρίση στην ατολμία των πολιτικών να προωθήσουν τις αλλαγές που απαιτούσε η είσοδος στο ευρώ και σημειώνει ότι η παρούσα κυβέρνηση πρέπει να εξαντλήσει την τετραετία. Ο κ. Στουρνάρας αναγνωρίζει ότι το 2013 θα είναι δύσκολο αφού «δεν υπάρχουν μαγικές λύσεις» ούτε περιθώρια για να υψωθεί ανάχωμα στην ανεργία μέσω του δημόσιου τομέα και επισημαίνει ότι «η οικονομία μας είναι ακόμη και αυτή τη στιγμή γεμάτη περιχαρακωμένες νησίδες προνομιούχων που κρατούν τις πόρτες των επαγγελμάτων τους κλειστές στους νεοτέρους». Για πρώτη φορά αφήνει ανοιχτή την «πόρτα της πολιτικής» αλλά τονίζει ότι «δεν είναι εξ ορισμού σωστό πως οι τεχνοκράτες μπορούν να κυβερνούν καλύτερα από τους πολιτικούς».
Βρισκόμαστε μπροστά σε μία ακόμη δύσκολη χρονιά. Από ποιους παράγοντες θα εξαρτηθεί η πορεία του 2013;
«Θα σας απαντήσω ευθέως: από την αποφασιστικότητα του Πρωθυπουργού και των άλλων δύο πολιτικών αρχηγών να επισπεύσουμε όλες εκείνες τις απαραίτητες αλλαγές στο κράτος και στην οικονομία ώστε να αλλάξουμε τη χώρα, παρά τις δυσκολίες που επιφυλάσσει η επόμενη δύσκολη χρονιά. Επίσης πιστεύω ότι μπορεί να έχει σημασία και η υπεύθυνη συμπεριφορά της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Νομίζω ότι και η αξιωματική αντιπολίτευση, αν κρίνω τουλάχιστον από τις τελευταίες κινήσεις που κάνει ο αρχηγός της προς το εξωτερικό, έχει συνειδητοποιήσει πως δεν υπάρχουν μαγικές λύσεις. Η κυβέρνηση πέτυχε μέσα από πολύ αντίξοες συνθήκες το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα, είτε αυτό αρέσει σε ορισμένους είτε όχι. Θα εισρεύσουν περισσότερα χρήματα από ό,τι περιμέναμε, ενώ παράλληλα εξασφαλίσαμε πολύ μεγάλη μείωση του χρέους. Το 2013 μπορεί να είναι για τη χώρα μας έτος αναφοράς».
Κλειδί βέβαια είναι το τραπεζικό σύστημα. Βρισκόμαστε μπροστά σε εξελίξεις;
«Στον τραπεζικό κλάδο χρειάζονται πια αποφασιστικές κινήσεις. Η κυβέρνηση και οι εταίροι μας διαθέτουν ένα σημαντικό ποσό για την ανακεφαλαιοποίησή τους με λογικούς όρους που προστατεύουν το δημόσιο συμφέρον αλλά ταυτόχρονα δίνουν την ευκαιρία στους μετόχους, έπειτα από μια απαραίτητη περίοδο προσαρμογής, να επανακτήσουν τις μετοχές τους, αν βέβαια έχουν τα κεφάλαια και τη διάθεση να το κάνουν. Προχωράμε…».
Πώς θα αντιμετωπίσετε όσους έβγαλαν τα χρήματά τους στο εξωτερικό;
«Τώρα που οι συνθήκες έχουν ομαλοποιηθεί θα πρέπει όσοι απέσυραν τις καταθέσεις τους από τις ελληνικές τράπεζες να τις επιστρέψουν. Αυτό δεν θα είναι μόνο προς όφελος του εθνικού συμφέροντος αλλά θα ωφελήσει και τους ίδιους. Επιπλέον πρέπει όλοι να γνωρίζουν ότι η κυβέρνηση έχει περισσότερα εργαλεία στα χέρια της για την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής, ιδιαίτερα ανθρώπων υψηλού εισοδηματικού βεληνεκούς. Aυτή είναι και η κατεύθυνση του ΔΝΤ. Από το 2013 θα έχουμε περιουσιολόγιο για όλους. Πρέπει να επισημανθεί ότι αυτή τη στιγμή ελέγχεται η φορολογική ειλικρίνεια όσων πολιτών έστειλαν με εμβάσματά τους τα μεγάλα χρηματικά ποσά στο εξωτερικό από το 2009. Σε αυτό το εγχείρημα θα πρέπει να πετύχουμε για λόγους όχι μόνο κοινωνικής δικαιοσύνης αλλά και εύρεσης διαφυγόντων εσόδων ώστε να μην πληρώνουν την κρίση οι ίδιοι και οι ίδιοι».
Για την επιστροφή τους θα δώσετε φορολογικά ή άλλα κίνητρα;
«Είμαι αντίθετος σε οποιασδήποτε μορφής φορολογική αμνηστία».
Αμέσως μετά την έγκριση της βοήθειας των 52,4 δισ. ευρώ είπατε «τώρα αρχίζουν τα δύσκολα»…
«Και το επαναλαμβάνω. Το γεγονός ότι εξοβελίσαμε τον κίνδυνο της επιστροφής στη δραχμή δεν σημαίνει ότι τελείωσε η εθνική μας προσπάθεια. Τώρα ξεκινάει ο αγώνας μας να θέσουμε σε λειτουργία ένα νέο παραγωγικό μοντέλο που θα στηρίζεται στην καινοτομία, στην εξωστρέφεια και στην επιχειρηματικότητα και θα εξασφαλίσει αύξηση της απασχόλησης όχι μέσω εμβαλωματικών λύσεων που απλώς κρύβουν το πρόβλημα της ανεργίας αλλά μέσω τομών που θα χτίσουν μια εύρωστη οικονομία. Αρα έχουμε πολλή δουλειά να κάνουμε».
Οι επιπτώσεις των μέτρων είναι βαριές για την κοινωνία;
«Καθημερινά βιώνω τα προβλήματα και την απογοήτευση πολλών συνανθρώπων μας με τους οποίους έρχομαι σε επαφή. Ουδείς μπορεί να μείνει αλώβητος από αυτό που έγινε στη χώρα μας και σίγουρα αυτοί που πλήττονται περισσότερο από την κρίση είναι οι πιο αδύναμοι εισοδηματικά. Είναι αλήθεια ότι η προσπάθεια δημοσιονομικής εξυγίανσης έχει επιτείνει τις συνέπειες της κρίσης. Ωστόσο τα δύσκολα αυτά μέτρα δεν είναι η πηγή των προβλημάτων μας. Το σπάταλο και αντιπαραγωγικό μοντέλο διακυβέρνησης του παρελθόντος προκάλεσε τα δεινά που βιώνουμε σήμερα».
Σημείωσα μια πρόσφατη δήλωσή σας: «Κανείς δεν μπορεί να ζήσει με 500 ευρώ τον μήνα».
«Μην περιμένετε από εμένα να σας υποσχεθώ ότι σε έναν χρόνο από τώρα θα διπλασιαστούν οι απολαβές ενός νέου εργαζομένου ή θα αποκατασταθούν οι μισθοί κάποιων υπαλλήλων στα επίπεδα που ήταν πριν από τρία χρόνια επειδή η κυβέρνηση έχει κάποιο μαγικό ραβδί. Αυτό που μπορώ να σας πω είναι τα βήματα που έγιναν και πρέπει να γίνουν για να δώσουμε προοπτική στους χαμηλόμισθους και στους ανέργους. Το πρώτο ήταν η αποκατάσταση της αξιοπιστίας της χώρας προς την παγκόσμια κοινότητα, η οποία έπαψε να μας αντιμετωπίζει ως μέλος της ευρωζώνης προς αποχώρηση. Το δεύτερο είναι να αλλάξουμε και να τακτοποιήσουμε τα πάντα εντός του οίκου μας. Αυτό έχει ήδη ξεκινήσει να γίνεται και θα επιταχυνθεί. Το κράτος προσπαθεί μετά την εξασφάλιση της δόσης να εξοφλήσει τις υποχρεώσεις του. Επιπλέον προχωράμε στην ανακεφαλαιοποίηση και συνεπώς στη σταθεροποίηση του τραπεζικού συστήματος ώστε αυτό να μπορέσει σταδιακά να διαδραματίσει τον ρόλο που του αναλογεί. Επιταχύναμε τη διαδικασία των αποκρατικοποιήσεων ώστε να προσελκύσουμε ξένες επενδύσεις. Το 2013 θα είναι το έτος των μεγάλων αλλαγών. Αν τις πετύχουμε, τότε η νέα γενιά του τόπου μας, που σήμερα αδίκως σηκώνει το φορτίο των λαθών του παρελθόντος, θα εξασφαλίσει ένα πραγματικά καλύτερο μέλλον».
Ολοι οι πολίτες τρέμουν την ανεργία. Η οικονομία θα βρεθεί σε ύφεση για έκτο χρόνο…
«Η ανεργία είναι πραγματικά ο μεγαλύτερός μας αντίπαλος. Δυστυχώς σήμερα δεν έχουμε διαθέσιμα όλα τα εργαλεία που οφείλει να έχει ένα κράτος για την αντιμετώπισή της. Αν είχαμε αποφύγει τα λάθη του παρελθόντος, το κράτος τώρα θα ενεργούσε πολύ πιο αποτελεσματικά στην προάσπιση της απασχόλησης. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι καταθέτουμε τα όπλα. Το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνουμε είναι να ανακόψουμε αυτό το κύμα. Παλαιότερα πιθανότατα μια κυβέρνηση θα προωθούσε ένα εκτεταμένο πρόγραμμα πρόσληψης συμβασιούχων στο Δημόσιο και θα μειώναμε αισθητά το ποσοστό κρύβοντας το πρόβλημα της χαμηλής παραγωγικότητας κάτω από το χαλί. Αυτό δεν θα το κάνει η παρούσα κυβέρνηση. Εμείς ευνοούμε τις θέσεις εργασίας στην πραγματική οικονομία. Θέσεις εργασίας που θα δημιουργήσουν η αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας, όπως το Ελληνικό, η αύξηση των εξαγωγών και η επανεκκίνηση των μεγάλων έργων».
Η ανεργία των νέων βρίσκεται στο 55%.
«Δεν είναι τυχαίο. Η οικονομία είναι ακόμη και αυτή τη στιγμή γεμάτη περιχαρακωμένες νησίδες προνομιούχων που κρατούν τις πόρτες των επαγγελμάτων τους κλειστές στους νεοτέρους. Από μια άποψη, θα μπορούσε κάποιος να ισχυριστεί ότι στη χώρα μας τα κλειστά επαγγέλματα ήταν περισσότερα από τα ανοικτά. Μια τέτοια οικονομία εξασφαλίζει εξ ορισμού πολύ υψηλότερα επίπεδα ανεργίας για τους νέους της από ό,τι για τις υπόλοιπες ηλικιακές ομάδες. Δεδομένης της ύφεσης, τα πολύ υψηλά επίπεδα ανεργίας μεταφράζονται σε τρομακτικά επίπεδα ανεργίας των νέων μας. Γι’ αυτόν τον λόγο δεν επιδιώκουμε απλώς την αύξηση της απασχόλησης αλλά και την αποκαθήλωση όλων εκείνων των περιορισμών που ωθούν τους νέους στο περιθώριο».
Κύριε υπουργέ, εσείς, κεντροαριστερός, πώς καταφέρατε να συνεργαζόσαστε τόσο αρμονικά με τον αρχηγό της συντηρητικής παράταξης Αντώνη Σαμαρά; Πώς είναι η σχέση σας;
«Νομίζω ότι δεν θα μπορούσε να είναι καλύτερη. Εχουμε καθημερινή επαφή. Ετσι έχω την ευκαιρία να δω την αποτελεσματικότητα με την οποία χειρίζεται τα οικονομικά θέματα αλλά και την ικανότητά του να συντονίζει ανθρώπους και θεσμούς κάτω από πολύ δυσμενείς συνθήκες. Θα ήθελα να αναφερθώ και στην ανθρώπινη πλευρά του χαρακτήρα του. Είναι απλός (όλοι έχουν πρόσβαση σε αυτόν), με μεγάλη αίσθηση χιούμορ (κάτι στο οποίο δίνω τεράστια σημασία) και με εξαιρετική παιδεία. Ενας άνθρωπος αρκετά διαφορετικός από αυτό που νόμιζα προτού τον γνωρίσω προσωπικά».
Γνωρίσατε έναν «άλλον» Σαμαρά…
«Δεν ξέρω τι εννοείται «άλλον». Εγώ είδα έναν πρωθυπουργό που λειτούργησε με επιδεξιότητα στις επαφές του με τους ξένους ηγέτες. Είναι πάντα προετοιμασμένος. Κάνουμε πάντα πολύωρη προετοιμασία προτού συναντήσουμε οποιονδήποτε και αυτό νομίζω ότι είναι το μυστικό της ως τώρα αρμονικής και επιτυχημένης συνεργασίας μας».
Πιστεύετε ότι μια κυβέρνηση τεχνοκρατών, χωρίς τις αναστολές για το «πολιτικό κόστος», θα ήταν πιο αποτελεσματική;
«Δεν είναι εξ ορισμού σωστό ότι οι τεχνοκράτες μπορούν να κυβερνούν καλύτερα από τους πολιτικούς. Οι χώρες που αυτή τη στιγμή συγκαταλέγονται στις πλέον ανεπτυγμένες κυβερνήθηκαν από πολιτικούς που απλώς έλαβαν σοβαρά υπόψη τους την άποψη αξιόπιστων τεχνοκρατών. Αλλωστε, εκτιμώ ότι μια κυβέρνηση μόνο τεχνοκρατών δεν έχει την απαραίτητη δημοκρατική νομιμοποίηση».
Πώς προσδιορίζετε τη σχέση σας με την πολιτική; Μπορεί να σας δούμε υποψήφιο στις εκλογές;
«Δεν νομίζω ότι αυτή τη στιγμή που μιλάμε απασχολεί ποιοι θα είναι υποψήφιοι στις επόμενες εκλογές. Αυτό για το οποίο αγωνιούν είναι το μέλλον των ίδιων και των παιδιών τους».
Πόσο χρόνο πιστεύετε ότι θα χρειαστεί αυτή η κυβέρνηση για να ολοκληρώσει το έργο της;
«Αυτή η κυβέρνηση πρέπει οπωσδήποτε να εξαντλήσει την τετραετία!».
Υπάρχουν ενδείξεις ότι με τις επώδυνες αλλαγές που έγιναν θα έρθουν επενδύσεις;
«Ναι. Και αυτό είναι ένα από τα σημάδια που μου επιτρέπουν να είμαι συγκρατημένα αισιόδοξος. Από ό,τι με πληροφορούν από το ΤΑΙΠΕΔ, το ενδιαφέρον για το πρόγραμμα των αποκρατικοποιήσεων δεν είναι μόνο ευρωπαϊκής αλλά παγκόσμιας προέλευσης».
Οι φόροι και τα βάρη
«Θα ελεγχθούν όλοι όσοι είναι στη λίστα Λαγκάρντ»
«Θα ελεγχθούν όλοι όσοι είναι στη λίστα Λαγκάρντ»
Εσείς τι θα κάνετε με τη «λίστα Λαγκάρντ»;
«Η λίστα έχει δοθεί στο ΣΔΟΕ και στους οικονομικούς εισαγγελείς, οι οποίοι τη μελετούν και ενημέρωσαν ήδη τη Βουλή. Εχω δώσει σαφείς οδηγίες να γίνουν εξαντλητικοί έλεγχοι από το ΣΔΟΕ για όλους τους φορολογουμένους που φέρονται να είναι καταθέτες μεγάλων ποσών στο εξωτερικό βάσει των στοιχείων που έχουν περιέλθει στις ελληνικές φορολογικές αρχές από φορολογικές αρχές του εξωτερικού».
Παρά τις αλλαγές στις κλίμακες των φόρων, αυτοί που πληρώνουν εξακολουθούν να είναι μισθωτοί και συνταξιούχοι. Πάντοτε οι ίδιοι…
«Γι’ αυτό ακριβώς τον λόγο με το υπό συζήτηση φορολογικό νομοσχέδιο επιδιώκουμε την αύξηση της φορολογικής βάσης αλλά και τη μετατόπιση των υφιστάμενων φορολογικών βαρών στις επαγγελματικές ομάδες που ως σήμερα μετακύλιζαν τα βάρη τους στους υπόλοιπους. Η προσπάθεια εξεύρεσης €2 δισ. από τη φορολογία εισοδήματος γίνεται με όσο το δυνατόν δικαιότερο τρόπο. Η συνολική αναμενόμενη αύξηση των εσόδων (κατά περίπου 17%) την ερχόμενη τριετία συνεπάγεται αυξημένο φορολογικό βάρος που θα φέρουν οι εταιρείες που θα πληρώσουν 39% περισσότερους φόρους, οι επιτηδευματίες και ελεύθεροι επαγγελματίες, των οποίων το φορολογικό βάρος θα αυξηθεί 28%, ενώ αντίθετα μισθωτοί και συνταξιούχοι θα επιβαρυνθούν μόνο κατά 8%. Μισθωτοί με εισόδημα κάτω των 25.000 ευρώ θα ωφεληθούν».
Γιατί ως σήμερα κανένας δεν αντιμετώπισε αποτελεσματικά τη φοροδιαφυγή;
«Τα μεγέθη της φοροδιαφυγής αναμφισβήτητα τα τελευταία χρόνια με την ανοχή της Πολιτείας διογκώθηκαν σε τέτοιον βαθμό ώστε, σε συνδυασμό με τη σπατάλη, να αποτελούν κίνδυνο για τη σταθερότητα της ίδιας της ελληνικής κοινωνίας. Δεν πιστεύω ότι δεν υπήρχε η πολιτική βούληση στο παρελθόν να καταπολεμηθεί η φοροδιαφυγή. Απλά προσέκρουε σε έναν ατελέσφορο και πολλές φορές διεφθαρμένο φορολογικό μηχανισμό και σε μια σχεδόν καθολική απροθυμία συνεισφοράς στο κοινό ταμείο. Αυτή η πραγματικότητα δεν είναι πλέον βιώσιμη. Ή θα συρρικνώσουμε τη φοροδιαφυγή ή σταδιακά ως κοινωνία θα αναγκαστούμε να μειώσουμε τα δημόσια αγαθά τα οποία απολαμβάνουμε».
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ