Εντός δεκαπέντε ημερών από την ημέρα κατάθεσης της πρότασης για παραπομπή του κ. Γ. Παπακωνσταντίνου στην επιτροπή προκαταρκτικής εξέτασης -γνωστότερη ως προανακριτική- θα κληθεί η Ολομέλεια της Βουλής να αποφανθεί σχετικά. Η Ολομέλεια έχει διακόψει τις εργασίες της λόγω εορτών και η επανέναρξή τους έχει προσδιοριστεί για την Δευτέρα 7 Ιανουαρίου 2013. Έτσι, εάν η προαναγγελθείσα πρόταση των τριών συγκυβερνώντων κομμάτων κατατεθεί την προσεχή Δευτέρα 31 Δεκεμβρίου 2012, τότε θα πρέπει να συζητηθεί την πρώτη εβδομάδα επανέναρξης των εργασιών της Βουλής, αν όχι την πρώτη ημέρα, καθώς ακολουθεί βαρύ νομοθετικό φορτίο (ν/σ για τις συγχωνεύσεις φορέων του Δημοσίου και Φορολογικό).
Η πρόταση -ή προτάσεις- άσκησης δίωξης για τον κ. Παπακωνσταντίνου πρέπει να υποβάλλεται από τριάντα τουλάχιστον βουλευτές και η Βουλή, σύμφωνα με το Σύνταγμα, με απόφασή της που λαμβάνεται με την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών (151) μετά από μυστική ψηφοφορία, συγκροτεί ειδική κοινοβουλευτική επιτροπή για τη διενέργεια προκαταρκτικής εξέτασης, διαφορετικά, η πρόταση απορρίπτεται ως προδήλως αβάσιμη. Κατά την σχετική συζήτηση μπορεί να παραβρεθεί και ο πρώην υπουργός, ο οποίος έχει δικαίωμα να λάβει το λόγο ή μπορεί να στείλει έγγραφο υπόμνημα. Αν τα πρόσωπα που θα παραπέμπονται είναι πάνω από ένα, στην περίπτωση που η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ περιλαμβάνει και άλλους πέραν του κ. Παπακωνσταντίνου, τότε θα στηθεί μια κάλπη για κάθε έναν ξεχωριστά.
Εφ’ όσον η Βουλή αποφασίσει την συγκρότηση προανακριτικής επιτροπής, τότε θα οριστούν τα μέλη της και θα προσδιοριστεί η προθεσμία υποβολής του πορίσματος και του σχετικού αποδεικτικού υλικού. Η επιτροπή έχει όλες τις αρμοδιότητες του εισαγγελέα πλημμελειοδικών όταν αυτός διενεργεί προκαταρκτική εξέταση.
Το πόρισμα που θα συνταχθεί από την προανακριτική επιτροπή στην βάση της διερεύνησης τυχόν ποινικών αδικημάτων που τελέστηκαν από τον πρώην υπουργό Οικονομικών κατά την άσκηση των καθηκόντων του, εισάγεται στην Ολομέλεια της Βουλής η οποία και αποφασίζει για την άσκηση ή μη δίωξης. Η σχετική απόφαση λαμβάνεται επίσης με την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών (151) και η μυστική ψηφοφορία που διεξάγεται αφορά κάθε καταγγελλόμενη πράξη χωριστά.
Περί παραγραφής
Το Σύνταγμα προβλέπει ρητά ότι η Βουλή μπορεί να ασκήσει δίωξη μέχρι το πέρας της δεύτερης τακτικής συνόδου της βουλευτικής περιόδου που αρχίζει μετά την τέλεση του αδικήματος, ενώ η Βουλή μπορεί οποτεδήποτε να ανακαλέσει την απόφασή της ή να αναστείλει την δίωξη, την προδικασία ή την κύρια διαδικασία. Η βουλευτική περίοδος είναι ανάμεσα σε δυο εκλογές και περιλαμβάνει τέσσερις κοινοβουλευτικές συνόδους. Αν και οι συνταγματολόγοι διχάζονται, ωστόσο είναι ισχυρά τα επιχειρήματα σύμφωνα με τα οποία αν και μεσολάβησε η Βουλή «της μιας ημέρας», ανάμεσα στις δυο εκλογικές αναμετρήσεις του Μαίου και Ιουλίου 2012, δεν υφίσταται θέμα παρέλευσης της προαναφερθείσας αποσβεστικής προθεσμίας, καθώς δεν υπήρξε Βουλή που να διήρκεσε τουλάχιστον δυο τακτικές συνόδους. Υπενθυμίζεται, εξάλλου, ότι προ της αναθεώρησης του 2001, προβλεπόταν για την παρέλευση της αποσβεστικής προθεσμίας η ολοκλήρωση μιας τακτικής συνόδου, κάτι που άλλαξε ώστε να υπάρχει επέκταση και διεύρυνση της σχετικής αποσβεστικής προθεσμίας προς αποφυγή παραγραφής τυχόν αδικημάτων πολιτικών προσώπων. Έτσι, σύμφωνα με την άποψη αυτή, εφόσον δεν συμπληρώθηκαν τουλάχιστον δυο τακτικές σύνοδοι στην διάρκεια της Βουλής που προέκυψε από τις εκλογές του περασμένου Μαίου, καθώς διαλύθηκε αμέσως μετά την ορκωμοσία της, υπάρχει η δυνατότητα της παρούσας Βουλής να κινήσει τη διαδικασία του νόμου περί ευθύνης υπουργών και ως εκ τούτου τα όποια αδικήματα δεν παραγράφονται.
Ειδικό Δικαστήριο
Αρμόδιο για την εκδίκαση των σχετικών υποθέσεων σε πρώτο και τελευταίο βαθμό είναι ως ανώτατο δικαστήριο το Ειδικό Δικαστήριο που συγκροτείται για κάθε υπόθεση από έξι μέλη του Συμβουλίου της Επικρατείας και επτά μέλη του Αρείου Πάγου. Τα τακτικά και αναπληρωματικά μέλη του Ειδικού Δικαστηρίου κληρώνονται, μετά την άσκηση δίωξης, από τον Πρόεδρο της Βουλής σε δημόσια συνεδρίαση της Βουλής (η ψηφοφορία γίνεται με …σφαιρίδια) μεταξύ των μελών των δύο ανώτατων αυτών δικαστηρίων, που έχουν διορισθεί ή προαχθεί στο βαθμό που κατέχουν πριν από την υποβολή πρότασης για άσκηση δίωξης. Του Ειδικού Δικαστηρίου προεδρεύει ο ανώτερος σε βαθμό από τα μέλη του Αρείου Πάγου που κληρώθηκαν και μεταξύ ομοιόβαθμων ο αρχαιότερος.
Δικαστικό Συμβούλιο
Στο πλαίσιο του Ειδικού Δικαστηρίου λειτουργεί το Δικαστικό Συμβούλιο που συγκροτείται για κάθε υπόθεση από δύο μέλη του Συμβουλίου της Επικρατείας και τρία μέλη του Αρείου Πάγου. Τα μέλη του Δικαστικού Συμβουλίου δεν μπορεί να είναι και μέλη του Ειδικού Δικαστηρίου. Με απόφαση του Δικαστικού Συμβουλίου ορίζεται ένα από τα μέλη του που ανήκει στον Άρειο Πάγο ως ανακριτής, ενώ η προδικασία λήγει με την έκδοση βουλεύματος. Το Δικαστικό Συμβούλιο είναι αυτό που θα αποφανθεί επί της βασιμότητας των κατηγοριών και τυχόν παραγραφή των αποδιδόμενων αδικημάτων πριν φτάσει η υπόθεση στο Ειδικό Δικαστήριο, όπως έγινε στην περίπτωση των πρώην υπουργών της ΝΔ κκ. Αλ. Κοντού και Ευ. Μπασιάκου (υπόθεση Μονής Βατοπαιδίου).
Καθήκοντα εισαγγελέα στο Ειδικό Δικαστήριο και στο Δικαστικό Συμβούλιο ασκεί μέλος της Εισαγγελίας του Αρείου Πάγου που κληρώνεται μαζί με τον αναπληρωτή του.
Δίωξη συμμετόχων
Σε περίπτωση παραπομπής προσώπου που είναι ή διετέλεσε μέλος της κυβέρνησης ή υφυπουργός, ενώπιον του Ειδικού Δικαστηρίου συμπαραπέμπονται και οι τυχόν συμμέτοχοι, όπως ο νόμος ορίζει.
Τέλος, αν για οποιονδήποτε άλλο λόγο, στον οποίο περιλαμβάνεται και η παραγραφή, δεν περατωθεί η διαδικασία που αφορά δίωξη κατά προσώπου που είναι ή διετέλεσε μέλος της κυβέρνησης ή υφυπουργός, η Βουλή μπορεί, ύστερα από αίτηση του ίδιου ή των κληρονόμων του, να συστήσει ειδική επιτροπή στην οποία μπορούν να μετέχουν και ανώτατοι δικαστικοί λειτουργοί για τον έλεγχο της κατηγορίας.
