«Ξεκαθάρισμα» μελών στο ΚΚΕ

Ο κύβος ερρίφθη! Η ηγεσία του ΚΚΕ προχωρεί σε προγραμματικό και καταστατικό «ξεκαθάρισμα» στο επικείμενο 19ο Συνέδριο το οποίο μετατέθηκε, τελικώς, για δύο μήνες αργότερα και συγκεκριμένα για τις 11 ως 14 Απριλίου 2013. Σήμερα αναμένεται να δημοσιευθούν στον κομματικό Τύπο οι θέσεις του κόμματος με την έκθεση δράσης της Κεντρικής Επιτροπής για την περίοδο από το 18ο ως το 19ο Συνέδριο και βεβαίως με τα «νέα καθήκοντα του κόμματος ως το 20ό Συνέδριο» (του 2017). Πάντως το ιδιαίτερο ενδιαφέρον εστιάζεται στις προσαρμογές που προωθούνται στο Πρόγραμμα και στο Καταστατικό του ΚΚΕ και οι οποίες έχουν ως αιχμή τον στόχο για τη «λαϊκή» ή «εργατική εξουσία», που ο Περισσός θέτει στο επίκεντρο της πολιτικής του δράσης, αλλά και την ενίσχυση των συγκεντρωτικών στοιχείων στη λειτουργία του ειδικά σε ό,τι αφορά τις αρμοδιότητες και τη δικαιοδοσία των ηγετικών οργάνων, ενώ σε επίπεδο κομματικής βάσης επανεισάγεται – έπειτα από 60 χρόνια – η διαδικασία της «ανακαταγραφής» μελών.

H «ανακαταγραφή» του 1951-1953 καταγράφηκε στην πολυκύμαντη ιστορία του ΚΚΕ –το οποίο συμπλήρωσε ήδη 94 χρόνια πολιτικού βίου –ως μια βασανιστική διαδικασία η οποία επιβλήθηκε στα χιλιάδες μέλη και στελέχη του KKE –ηττημένους μαχητές του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας (ΔΣΕ) που βρέθηκαν μετά την ήττα του εμφυλίου πολέμου το 1949 στην πολιτική προσφυγιά στις σοσιαλιστικές χώρες της Ανατολικής Ευρώπης.

Ελαβε χώρα δε σε μια περίοδο κατά την οποία τα τραύματα από την ένοπλη σύγκρουση και την άδοξη, για το ΚΚΕ, έκβασή της ήταν ακόμα ζεστά για τα τουλάχιστον 16.000 οργανωμένα μέλη του KKE (στο σύνολο των 55.000 και πλέον πολιτικών προσφύγων) που βρέθηκαν ξεριζωμένοι, μακριά από τον τόπο και τις οικογένειές τους.

Στο πλαίσιο αυτό η «ανακαταγραφή» που προκήρυξε ο κραταιός ακόμα ηγέτης του κόμματος Νίκος Ζαχαριάδης (αποκαθηλώθηκε λίγα χρόνια αργότερα, το 1956) σε μια προσπάθεια να ξεκαθαρίσει το νέο εσωκομματικό τοπίο που διαμορφωνόταν, έφερε στην επιφάνεια προσωπικές πικρίες και ανταγωνισμούς και εξώθησε στα ύψη την πρακτορολογία. Επρόκειτο επί της ουσίας για μια επαναξιολόγηση κάθε στελέχους ή μέλους του κόμματος από μηδενική βάση, εν όψει και της ανασύνταξης των δυνάμεων που επιχειρούσε ο Ζαχαριάδης καθώς τελούσε «με το όπλο παρά πόδα».

Οι συνθήκες βεβαίως είναι εντελώς διαφορετικές και κάθε σύγκριση με τη δραματική εκείνη περίοδο θα ήταν αυθαίρετη.

Ωστόσο, σύμφωνα με τις πληροφορίες, ο Περισσός έχει αποφασίσει να αξιοποιήσει την εμπειρία αυτή και έτσι προωθεί την ιδέα της ανακαταγραφής όλων των κομματικών δυνάμεων, η οποία θα δρομολογείται με απόφαση του συνεδρίου και η Κεντρική Επιτροπή θα καθορίζει τους όρους και τις προθεσμίες διεξαγωγής της. Αυτή είναι μια από τις καταστατικές αλλαγές που αναμένεται να προτείνει η απερχόμενη ηγεσία προς το 19ο Συνέδριο.

Στο πνεύμα της αυστηρότερης αξιολόγησης των κομματικών δυνάμεων αναμένεται να προταθεί η αύξηση του χρόνου δοκιμασίας που προβλέπεται για τα υποψήφια μέλη σε έναν χρόνο (από 6 μήνες που ισχύει), ενώ πιο αυστηρό γίνεται και το πλαίσιο για όσους τους προτείνουν. Επίσης, προτείνεται η οργανωτική αναδιάρθρωση του κόμματος και τροποποιούνται τα επίπεδα στα οποία συγκροτείται το ΚΚΕ, μέσω της κατάργησης των νομαρχιακών επιτροπών. Ετσι, η οργανωτική δομή θα ξεκινά από την Κεντρική Επιτροπή και θα εκτείνεται σε επίπεδο περιοχών, τομέων και βάσης, ενώ αναμένεται να προβλέπεται και η δυνατότητα, κατά περίπτωση, να συγκροτούνται οργανώσεις που θα συγκεντρώνουν τομεακές και θα ονομάζονται περιφερειακές οργανώσεις.

Επίσης, σύμφωνα πάντα με τις ίδιες πληροφορίες, ανατρέπεται ο ως τώρα αυτοτελής χαρακτήρας που είχε η ΚΝΕ, η οποία θα καθοδηγείται πλέον ιδεολογικά, πολιτικά και οργανωτικά σε όλα τα επίπεδα από τα αντίστοιχα όργανα του ΚΚΕ και πρακτικά μετατρέπεται σε μια κατ’ επέκταση κομματική οργάνωση σε κάθε επίπεδο. Τον αυτοτελή, έστω τυπικά, χαρακτήρα της αναμένεται να χάσει και η λεγόμενη Επιτροπή Κομματικού Ελέγχου, ένας εξαιρετικά κρίσιμος και ευαίσθητος «κρίκος» στην κομματική δομή, η οποία δεν θα εκλέγει πλέον τον πρόεδρό της, καθώς θα τον ορίζει η Κεντρική Επιτροπή. Μεταξύ των σκέψεων της ηγεσίας φέρονται να είναι και άλλες αλλαγές όπως ότι τα κομματικά μέλη και οι οργανώσεις δεν θα ενημερώνονται πλέον για τα οικονομικά του κόμματος κ.ά.

Ενα από τα ακανθώδη θεωρητικά ζητήματα με καθοριστική ιδεολογική και πολιτική σημασία για το ΚΚΕ είναι η προσέγγιση και ανάλυση του ελληνικού καπιταλισμού, ο οποίος παγίως στις αναλύσεις του κόμματος θεωρούνταν «εξαρτημένος», ενώ εσχάτως έχει υιοθετηθεί μια νέα άποψη περί «αλληλεξάρτησης». Στο πνεύμα αυτό αναμένεται με ενδιαφέρον η θέση της ηγεσίας, η οποία φέρεται να κάνει λόγο για αναβάθμιση του ελληνικού καπιταλισμού στην ιμπεριαλιστική πυραμίδα και να περιγράφει την Ελλάδα ως χώρα με ιμπεριαλιστικά χαρακτηριστικά και μάλιστα με κύριο κριτήριο το κατά κεφαλήν ΑΕΠ, παρά το γεγονός ότι έχει καταβαραθρωθεί λόγω της βαθιάς οικονομικής κρίσης.

Για την προσέγγιση αυτή, μάλιστα, ο Περισσός έχει δεχθεί τα πυρά των επικριτών του οι οποίοι τον έχουν κατηγορήσει ότι «έχει πετάξει στον κάλαθο των αχρήστων την πάγια θέση περί εξαρτημένης Ελλάδας» και «έχει υιοθετήσει πλέον τη θεωρία της αλληλεξάρτησης που διατυπώθηκε στο παρελθόν από τον ελληνικό τροτσκισμό και πάσης φύσεως μικροαστικά σχήματα». Ετσι, κατά την άποψή τους, «με βάση αυτό το σχήμα η Ελλάδα δεν είναι εξαρτημένη, αλλά ιμπεριαλιστική χώρα».