Το θρίλερ της παραμονής της χώρας στο ευρώ που παίχτηκε κοντά τρία χρόνια τώρα φτάνει στο τέλος του. Οι ευρωπαίοι εταίροι, έχοντας ενημερωθεί για τη συμφωνία της κυβέρνησης Σαμαρά με την τρόικα, δηλαδή το νέο μνημόνιο, είναι έτοιμοι να αναλάβουν και πάλι το ελληνικό χρέος υπό μια προϋπόθεση:
  • Από το 2013 η Ελλάδα θα ισοσκελίσει τον προϋπολογισμό της (δεν θα έχει πρωτογενές έλλειμμα) και από το 2014 ως και το 2016 που θα τρέχει το νέο πρόγραμμα θα εξασφαλίζει κατ’ έτος πρωτογενές πλεόνασμα της τάξης του 1,5% του ΑΕΠ (περί τα 3 δισ. ευρώ) για να αποπληρώνει μέρος των τόκων.
Αποκάλυψη όμως για όλους τους Ελληνες –δημοσίους υπαλλήλους, μισθωτούς, συνταξιούχους, ελεύθερους επαγγελματίες και αγρότες –αποτελεί το νέο πακέτο μέτρων καθώς αφαιρεί εισοδήματα που θα ξεπεράσουν τα 14 δισ. ευρώ σε βάθος τετραετίας ενώ αλλάζει καθημερινές συνήθειες –από το πενθήμερο στην εργασία που βαίνει προς κατάργηση ως την ώρα που θα ανοίγουν και θα κλείνουν τα σουπερμάρκετ.
«Το Βήμα» παρουσιάζει σήμερα το νέο μνημόνιο, όλα τα μέτρα που περιλαμβάνονται σε αυτό και επισυνάπτονται στο «Letter of Intent», δηλαδή στην επιστολή που θα απευθύνουν ο Πρωθυπουργός και οι αρχηγοί, ο υπουργός Οικονομικών και ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την ΕΚΤ και το ΔΝΤ ώστε να ξεπαγώσουν οι δόσεις της βοήθειας που είχε συμφωνηθεί με το δεύτερο μνημόνιο.
Πρόκειται για το 95% των μέτρων που έχουν συμφωνηθεί και όπως είπε ο εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην τρόικα Ματίας Μoρς μιλώντας στους πρεσβευτές των 26 ευρωπαϊκών χωρών στην Αθήνα:
«Είναι μέτρα σκληρά, θα μείνουν μόνιμα, αλλά νοικοκυρεύουν τα δημόσια οικονομικά της Ελλάδας».
Αυτό που μένει πλέον στους κυβερνητικούς εταίρους είναι να ανακοινώσουν και να ψηφίσουν το πακέτο των μέτρων –το τρίτο μέσα σε τρία χρόνια –και το κυριότερο, να πείσουν ότι δεν θα χρειαστεί κι άλλο…
Πριν από τις εξελίξεις στη Σύνοδο Κορυφής και τα καλά λόγια που είχαν για την Ελλάδα οι ευρωπαίοι ηγέτες γνώριζαν ότι ο υπουργός Οικονομικών Γιάννης Στουρνάρας και η τρόικα έσφιξαν τα χέρια την περασμένη Τετάρτη για την οικονομική πολιτική που θα ακολουθήσει η χώρα μας τα προσεχή τέσσερα χρόνια ως το 2016.

Τα σκληρά μέτρα
Στο νέο μνημόνιο το κύριο βάρος της προσαρμογής μετατοπίστηκε στο Δημόσιο όπου προβλέπονται:
  • Μεγάλες περικοπές στα ειδικά μισθολόγια που θα ξεκινούν από 2% και θα φτάνουν κλιμακωτά ως και 35% στους δικαστές, όπου η μέση μείωση είναι 24%. Οι μειώσεις θα ισχύσουν αναδρομικά από 1ης Αυγούστου.
  • Μεγάλες περικοπές στις ΔΕΚΟ όπου «κουρεύονται» εκ νέου όλοι οι μισθοί ώστε οι μεικτές αποδοχές των εργαζομένων να μην ξεπερνούν τα 1.900 ευρώ τον μήνα.
  • Η κατάργηση στο Δημόσιο και τους ΟΤΑ των δώρων και όλων των επιδομάτων πέραν του ενιαίου μισθολογίου που θεσπίστηκε πέρυσι.
  • Η μείωση του αριθμού των δημοσίων υπαλλήλων με την επέκταση του κανόνα «μία πρόσληψη για κάθε πέντε αποχωρήσεις» παντού σε συνδυασμό με τη διαθεσιμότητα του προσωπικού στους φορείς και τους οργανισμούς που καταργούνται ή συγχωνεύονται.
Επίσης, στα μέτρα που αποκαλύπτονται ανοίγοντας το πακέτο, περιλαμβάνονται ειδικές ρυθμίσεις για τη μείωση του προσωπικού στα σχολεία, τα ΑΕΙ και τα ΤΕΙ που δεν έχει σχέση με τη διδασκαλία ενώ καταργούνται όλοι οι περιορισμοί που υπήρχαν στις μετατάξεις εργαζομένων στο Δημόσιο.

Συνταξιούχοι στα όρια
Πιο βαριά όμως είναι τα μέτρα για τις περικοπές των συντάξεων δεδομένου ότι:
  • Καταργούνται για όλους τα δώρα.
  • Επιβάλλεται νέα εισφορά από 3% ως 12% στο άθροισμα κύριας και επικουρικής σύνταξης.
  • Αυξάνονται οι εισφορές σε όλα τα Ταμεία (συμπεριλαμβανομένου του ΟΓΑ) στα όρια των εισφορών του ΙΚΑ.
  • Αυξάνεται η συμμετοχή των ασφαλισμένων στο κόστος των φαρμάκων.

«Πόθεν έσχες» για το επίδομα

Το νέο μέτρο είναι η καθιέρωση του «πόθεν έσχες» και η αποτύπωση της περιουσιακής κατάστασης όλων των πολιτών που παίρνουν επίδομα από το Δημόσιο ή τα Ταμεία τους. Θα ελέγχονται όλοι και εφόσον έχουν εισοδήματα π.χ. άνω των 30.000 ευρώ τον χρόνο ή μεγάλη περιουσία θα χάνουν το επίδομα.
Κάτι ανάλογο θα εφαρμοστεί και για τις συντάξεις των ανύπανδρων θυγατέρων στρατιωτικών και δημοσίων υπαλλήλων οι οποίες σε πρώτη φάση θα χάσουν τη μισή σύνταξη.
Και σύνταξη δύο χρόνια μετά
Το μέτρο όμως που θα ανατρέψει τη ζωή χιλιάδων εργαζομένων και θα κάνει πιο αβέβαιο το μέλλον των ανέργων μεγάλης ηλικίας είναι η αύξηση του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης κατά δύο χρόνια. Σύμφωνα με τα κείμενα το μέτρο θα έχει γενική εφαρμογή, χωρίς εξαιρέσεις, ακόμη και για όσους έχουν θεμελιώσει δικαίωμα. Αυτό που δεν αλλάζει είναι η συνταξιοδότηση με 40 χρόνια ασφάλισης.
Πέραν όμως τούτων αυξάνονται και τα φορολογικά βάρη με νέες αυξήσεις στα τσιγάρα, στο υγραέριο, αλλά το κυριότερο, τον φόρο στους ελεύθερους επαγγελματίες και στους αγρότες.

Οι διαρθρωτικές αλλαγές
Ξεχωριστό κεφάλαιο στο νέο μνημόνιο αποτελούν οι διαρθρωτικές αλλαγές που ξεκινούν από την απελευθέρωση της αγοράς εργασίας, τη μείωση των αποζημιώσεων απόλυσης και φθάνουν στη διεύρυνση του ωραρίου όλης της αγοράς και ειδικά των σουπερμάρκετ που θα ανοίγουν μία ώρα νωρίτερα το πρωί και θα κλείνουν μία ώρα αργότερα το βράδυ.
Ειδικά μέτρα προβλέπονται για την απελευθέρωση της αγοράς των καυσίμων για την οποία η τρόικα θεωρεί ότι «επικρατούν συνθήκες καρτέλ».

Πώς φτάσαμε εδώ

Μετά την αποτυχία του πρώτου και του δεύτερου μνημονίου κρίθηκε από την ίδια την τρόικα αναγκαία η επιμήκυνση ώστε να μην καταρρεύσει η οικονομία. Οπως λένε έγκυρες πληροφορίες, αν δεν υπήρχε η επιμήκυνση θα έπρεπε να ληφθούν για τη διετία 2013 – 2014 μέτρα 18 δισ. ευρώ για να επανέλθει το πρόγραμμα σε τροχιά. Κάτι, ασφαλώς, ακατόρθωτο.
Ετσι στο νέο μνημόνιο τα μέτρα κατανεμήθηκαν ως εξής:
  • 9,2 δισ. ευρώ το 2013,
  • 4,1 δισ. ευρώ το 2014,
  • επιπλέον 200 εκατ. ευρώ το 2015.
Ειδικά για το 2015 και το 2016 όποια προσαρμογή κριθεί αναγκαία θα γίνει με την υλοποίηση της διοικητικής μεταρρύθμισης, καθώς κρίθηκε αναγκαίος ο ελιγμός αυτός ώστε να μη δημιουργηθεί κυβερνητικό ρήγμα από την άρνηση του υπουργού Αντώνη Μανιτάκη ο οποίος μάλιστα απείλησε με παραίτηση. Για αυτή τη διετία και η τρόικα δέχθηκε ότι θα έχουν απόδοση τα μέτρα εκσυγχρονισμού του κράτους που δεν θα έχουν απόδοση τα δύο πρώτα χρόνια.
  • Το 2013 ο προϋπολογισμός θα είναι ισοσκελισμένος – Το πρωτογενές πλεόνασμα θα είναι μηδέν.
  • Το 2014 θα διαμορφωθεί στο 1,5% του ΑΕΠ. (Αν δεν είχε συμφωνηθεί η επιμήκυνση το 2014 η Ελλάδα θα έπρεπε να έχει πρωτογενές πλεόνασμα 4,5% του ΑΕΠ.)
  • Το 2015 το πρωτογενές πλεόνασμα θα είναι 3% του ΑΕΠ,
  • και το 2016 θα αυξηθεί στο 4,5% του ΑΕΠ.
Αυτό που απομένει τώρα είναι η συμφωνία για τη μείωση των τόκων και του χρέους (δηλαδή των δανείων που μας έχουν δώσει οι ευρωπαίοι εταίροι) ώστε να καταστεί «βιώσιμο», δηλαδή να μπορούμε να το εξυπηρετούμε στο μέλλον με τις δικές μας δυνάμεις.
Μια τέτοια συμφωνία είναι πολύπλοκη. Εδώ μπαίνουν και πάλι οι πολιτικοί…

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ