Δεκαπενταύγουστος… Οι δρόμοι της Αθήνας άδειοι, στο Σύνταγμα τουρίστες πίνουν κάτι δροσιστικό, προσπαθούν να προστατευθούν από τον καυτό ήλιο. Και οι εργαζόμενοι στα περίπτερα, τα fast food και τα γύρω καταστήματα όρθιοι στις θέσεις τους, πρόθυμοι να εξυπηρετήσουν τον κόσμο. Ανάμεσα στους περαστικούς που για κάποιους λόγους κανείς δεν βιάζεται, ίσως για να απολαύσει το ελληνικό καλοκαίρι χωρίς πολυκοσμία στην Αθήνα, ίσως γιατί φοβάται ότι οι μέρες που έρχονται θα είναι δύσκολες, ο υπουργός Οικονομικών.

Ο Γιάννης Στουρνάρας άφησε το γραφείο του στον 6ο όροφο του κτιρίου της οδού Νίκης και κατέβηκε στην πλατεία να περπατήσει, να συνομιλήσει με όλους αυτούς που περιμένουν να μάθουν τα μέτρα που έρχονται, να ακούσουν αν η χώρα θα σωθεί και να ρωτήσουν αν θα γυρίσουμε στη δραχμή…

Να κρατηθούμε στο ευρώ
Τι μπορεί άραγε να πει όταν ο ίδιος τις τελευταίες ημέρες σχεδιάζει το νέο μνημόνιο, το νέο μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα που έχει ορίζοντα το 2016, αλλά θα καθορίσει τις τύχες της χώρας και του καθενός ξεχωριστά για τις επόμενες δεκαετίες, ίσως για ολόκληρη τη ζωή του…
«Εμείς πρέπει να μείνουμε ζωντανοί, να κρατηθούμε κάτω από την ομπρέλα του ευρώ, γιατί μόνο αυτή η επιλογή μπορεί να μας προστατεύσει από φτώχεια που δεν έχουμε ζήσει».
Αυτή είναι η απάντησή του σε όλους όσοι εύκολα πολιτεύονται. Κρίνουν και απορρίπτουν τη σειρά των νέων μέτρων λιτότητας που έρχονται για να αφαιρέσουν εισοδήματα από μισθούς, συντάξεις και κυρίως κοινωνικά επιδόματα.
Εκεί πλέον έφτασε το «μαχαίρι», μετά την αποτυχία των προηγούμενων προσπαθειών.
«Οσοι διαφωνούν δεν είναι πιο αριστεροί από εμένα» – εκμυστηρεύεται – «ας σκεφθούν πώς και από πού μπορούν να βρεθούν 11,5 δισ. ευρώ για να κοπούν σε δυο χρόνια»…
Ο υπουργός Οικονομικών έχει πάρει τις αποφάσεις του. Για να μην υπάρξουν μεγάλες επιβαρύνσεις σε κάποιους και σε άλλους καμία, τα μέτρα είναι απλωμένα, διάχυτα σε όλους τους τομείς του Δημοσίου. Ολοκληρώνει τις προτάσεις που θα παραδώσει την ερχόμενη εβδομάδα στον πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά (και αυτός με τη σειρά του στους πολιτικούς αρχηγούς που στηρίζουν την κυβέρνηση) για να είναι έτοιμος στις συναντήσεις που θα έχει στην Αθήνα με τον πρόεδρο του Eurogroup Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ και εν συνεχεία στο Βερολίνο με την καγκελάριο Ανγκελα Μέρκελ.

Ωρα για επώδυνες αποφάσεις
Είναι προφανές ότι η αντίστροφη μέτρηση για την κυβέρνηση και για τις επώδυνες αποφάσεις που καλείται να πάρει πλησιάζει στο σημείο μηδέν.
Τα μέτρα που έχουν σχεδιαστεί «πονάνε» αφού οδηγούν για μια ακόμη φορά σε περικοπές μισθών και συντάξεων, αντίθετα με όσα υποστήριζαν προεκλογικά οι αρχηγοί… Θα πλήξουν κυρίως τους δημοσίους υπαλλήλους αφού σε αυτά περιλαμβάνεται νέα μείωση των αποδοχών τους (σε μικρό ποσοστό, αλλά μείωση) και η εφαρμογή της εργασιακής εφεδρείας για χιλιάδες από αυτούς με «έξυπνες λύσεις», όπως η ανάθεση της συλλογής των σκουπιδιών σε όλους τους δήμους της χώρας σε ιδιώτες, της καθαριότητας και της τροφοδοσίας των νοσοκομείων σε επιχειρήσεις τροφοδοσίας οι οποίες μπορεί να κάνουν προσλήψεις από το προσωπικό που θα μείνει χωρίς δουλειά.
Το μεγάλο όμως βάρος πέφτει στις περικοπές του κοινωνικού κράτους. Στην προσαρμογή των συντάξεων, του εφάπαξ και των επιδομάτων πρόνοιας στις σημερινές συνθήκες και δυνατότητες του Δημοσίου και των Ταμείων.
«Εχουμε το ακριβότερο κοινωνικό κράτος στην ευρωζώνη, δεν μπορούμε να το συντηρούμε άλλο με δανεικά» λέει σκεπτικός ο υπουργός Οικονομικών ο οποίος κρατά στα χέρια του την εισήγηση του υπουργού Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης Γιάννη Βρούτση με σενάρια για την περικοπή 4,5 δισ. ευρώ από τον κοινωνικό προϋπολογισμό.
Η ωμή αλήθεια
«Δεν θέλω να είμαι αυτός που θα κρεμάσουν στο Σύνταγμα»
Το κλίμα στο οποίο κινείται ο υπουργός Οικονομικών, αυτό που οι πολιτικοί αποφεύγουν να πουν ευθέως, μετέδωσαν οι αναλυτές της Alpha Bank Μιχάλης Μασουράκης και Δημήτρης Μαρούλης, δεδομένου ότι και οι ίδιοι ξεκίνησαν τη σταδιοδρομία τους από το υπουργείο Οικονομίας και γνωρίζουν καλά πρόσωπα και πολιτικές. Οπως υπογραμμίζουν στην τελευταία τους έκθεση:
«Στη νέα περίοδο που διανύουμε, χωρίς δυνατότητα δανεισμού από το εξωτερικό, το μέγεθος του δημόσιου τομέα και ειδικότερα οι πληρωμές μισθών και συντάξεων προσδιορίζονται αναγκαστικά από το ύψος των φορολογικών και άλλων εσόδων που πράγματι εισπράττονται ενώ και οι πληρωμές συντάξεων στον ιδιωτικό τομέα προσδιορίζονται σε μεγάλο βαθμό από το ύψος των εισφορών που εισπράττονται από τα ασφαλιστικά ταμεία.
Από τα 48 δισ. ευρώ που αναμένεται να ανέλθουν οι πρωτογενείς δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού το 2012, τα 36,1 δισ. ευρώ θα πάνε σε μισθούς, συντάξεις του Δημοσίου που ανέρχονται σε 20,5 δισ. ευρώ ετησίως και 15,6 δισ. σε επιχορηγήσεις για ασφάλιση και περίθαλψη.
Από τα υπόλοιπα 12 δισ. ευρώ, άνω του 60% προορίζονται και πάλι για πληρωμές για μισθούς υπαλλήλων, των ΟΤΑ, των ΔΕΚΟ κ.λπ.
Η αδυναμία είσπραξης των εσόδων του προϋπολογισμού επιβάλλει τις περικοπές στους μισθούς και τις συντάξεις και του Δημοσίου.
Δεδομένου ότι οι επιχορηγήσεις στα Ταμεία δεν είναι δυνατόν να αυξηθούν, ιδιαίτερα όταν τα καθαρά έσοδα υστερούν σημαντικά (παρά τη μεγάλη αύξηση της επιβάρυνσης των συνεπών φορολογουμένων), είναι επόμενο ότι κάθε νέα πτώση των εισφορών στα ασφαλιστικά ταμεία θα συνεπάγεται και νέα περικοπή των συντάξεων του ιδιωτικού τομέα».
Μέσα σε αυτή τη σκληρή, ωμή αλήθεια των οικονομολόγων ο Γιάννης Στουρνάρας εξοικειωμένος με τους αριθμούς, δίνει μια άλλη διάσταση, μιλά γι’ αυτό που θέλει να αποτρέψει για τη χώρα και να αποφύγει για τον ίδιο:
«Ας μη γελιόμαστε. Αν δεν πάρουμε τα μέτρα τα οποία η τρόικα ζητούσε να ξεπερνούν τα 13,5 δισ. ευρώ όταν ήρθε στην Αθήνα τον Ιούλιο, τότε απειλείται η παραμονή μας στο ευρώ. Και είπα στους αρχηγούς που γνωρίζουν την κατάσταση. Εγώ δεν θέλω να είμαι αυτός που θα κρεμάσουν στο Σύνταγμα».
Με απλά λόγια, ο ίδιος είναι σε θέση να περιγράψει τι θα συμβεί στη χώρα αν η προσπάθεια αυτή που είναι «βουνό» για όλους αποτύχει.
Τότε, λέει με σιγουριά, σε τρία βήματα θα εξωθηθούμε στην επιστροφή στη δραχμή. Και αυτό μπορεί να συμβεί απλά ως εξής:
1. Να μας κόψουν οριστικά τη δόση και να διακοπεί η χρηματοδότηση των τραπεζών.
2. Αυτό θα οδηγήσει σε οικονομική ασφυξία τα νοικοκυριά, τις επιχειρήσεις και το Δημόσιο.
3. Οταν το Δημόσιο δεν θα έχει να πληρώσει μισθούς και συντάξεις, η κυβέρνηση δεν θα έχει άλλη λύση παρά να τυπώσει νόμισμα.
Τόσο απλά, όπως ακριβώς περιέγραψαν την κατάσταση δύο φορές ως τώρα ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο στον Πρωθυπουργό και ο επικεφαλής της τρόικας Πόουλ Τόμσεν στους πολιτικούς αρχηγούς.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ