Τι γυρεύει ένας δικηγόρος της επαρχίας στον Πολιτισμό; Ο κ. Κ. Τζαβάρας που έγινε γνωστός από το Βατοπαίδι, τη Siemens και την υπόθεση Παυλίδη ως πρόεδρος ή μέλος των εξεταστικών επιτροπών όπου έβγαινε το βράδυ στα κανάλια και προσπαθούσε απεγνωσμένα με τον πληθωρικό του λόγο να συμβιβάσει τα ασυμβίβαστα βρέθηκε σε μια θέση που δεν περίμενε. Ο διαπρύσιος, όπως θέλει να παρουσιάζεται, υπερασπιστής των κοινοβουλευτικών προνομίων, που χαρακτήρισε σε ομιλία του στη Βουλή συναδέλφους του βουλευτές «ασπόνδυλα μαλάκια», όταν τόλμησαν να πουν ότι απολαμβάνουν αθέμιτα προνόμια. Ή όταν τόλμησαν οι δημοσιογράφοι να του κάνουν παρατήρηση τους άφησε έκπληκτους λέγοντάς τους: «Εγώ δεν είμαι κοινοβουλευτικός καραγκιόζης». Και άφησε άφωνους τους υπαλλήλους του υπουργείου του όταν τους κάλεσε να ταξιδεύσουν μαζί λέγοντας ότι «στην περιπέτεια που θα ζήσουμε μαζί να εμπνεύσουμε ο ένας τον άλλον για κάτι καλύτερο και ελπιδοφόρο». Και να σκεφτείτε ότι από το υπουργείο αυτό πέρασε η Μελίνα Μερκούρη.

Τι σχέση έχει αλήθεια ο κ. Κώστας Τζαβάρας με την κουλτούρα, όπως αναρωτήθηκαν πολλοί, που ενώ ήταν σίγουρος ότι θα αναλάμβανε το υπουργείο Δημόσιας Τάξης βρέθηκε ξαφνικά από καραμπόλα αναπληρωτής υπουργός Παιδείας, Πολιτισμού και Αθλητισμού στην οδό Μπουμπουλίνας, αφού πέρασε και από το υπουργείο Δικαιοσύνης.

Παρ’ όλα αυτά ο ίδιος δηλώνει ότι η φιλελεύθερη πολιτική του κουλτούρα διαθέτει και αριστερές ρίζες. Αναφέρει ότι ήταν μαθητής στο Παρίσι του κινεζόφιλου φιλοσόφου Αλέν Μπαντιού. Για να τονίσει την ευρύτητα της πολιτικής του σκέψης υπενθυμίζει ότι «δεν υπάρχει πιο αριστερός από τον Μπαντιού». Ούτε πιο αριστερός από τον φιλόσοφο Ζαν Μποντριγιάρ του οποίου επίσης ήταν μαθητής στο γνωστό Πανεπιστήμιο 10 στο Παρίσι. Ως επικεφαλής πλέον του Πολιτισμού ο κ. Τζαβάρας δηλώνει λάτρης του Μπαχ, αλλά και του Βαμβακάρη, χωρίς να διευκρινίζει αν προτιμά μια τοκάτα παιγμένη σε μπαγλαμά ή τη Φραγκοσυριανή σε εκκλησιαστικό όργανο. Ως μαθητής του Αλέν Μπαντιού γνωρίζει πολύ καλά, ως νέος υπουργός, σε μια τριτοκομματική κυβέρνηση, τη ρήση του ότι «δεν έχει κανένα νόημα να πεθάνεις, πρέπει να ξέρεις να εξαφανισθείς…».
Ο νέος αναπληρωτής υπουργός Πολιτισμού σκοπεύει να εγκαταστήσει υπέρυθρες ακτίνες για τη φύλαξη των αρχαιολογικών χώρων. Παρόμοιες μ’ αυτές που χρησιμοποιούν στην Πολεμική Αεροπορία για τη φύλαξη των αεροδρομίων ή τις ίδιες που χρησιμοποιήθηκαν στην ταινία «Η Συμμορία των 11» με τον Τζορτζ Κλούνεϊ. Οχι όμως όποιες-όποιες υπέρυθρες ακτίνες αλλά αυτές τις νέες προηγμένης τεχνολογίας και χαμηλού κόστους που μπορούν να ξεχωρίζουν, όπως λέει, τους ανθρώπους από τα ζώα. Και αυτό το θεωρεί σημαντικό. Πρόκειται για μια μελέτη που έκαναν οι προηγούμενοι υπουργοί μετά τις απανωτές κλοπές που σημειώθηκαν σε αρχαιολογικούς χώρους και μουσεία, την οποία εμφανίζεται να θέλει να εφαρμόσει πάραυτα.
Δεν πρόλαβε καλά-καλά να εγκατασταθεί στην Μπουμπουλίνας και άρχισαν να καταφθάνουν αιτήματα για διορισμό και… τούρτες. Δεκάδες αιτήματα, από διευθυντές ορχήστρας ως διευθυντές μουσείων και συντηρητές έργων τέχνης, μουσικολόγους, κομματάρχες κ.ά. που ζητούν μία συνάντηση μαζί του ή οι πιο οργανωμένοι ζητούν μια θεσούλα ή μια σύμβαση έργου για τώρα το καλοκαίρι. Αλλά κατέφθασαν και τούρτες από το ξενοδοχείο όπου διέμενε ως βουλευτής Περιφέρειας για να τον ευχαριστήσουν για τη διαμονή του εκεί τόσα χρόνια, όπως και malt ουίσκι από τους (πιο πρακτικούς) νεοδημοκράτες του υπουργείου Πολιτισμού. Αφήστε τα συγχαρητήρια τηλεγραφήματα από βουλευτές, πρώην βουλευτές ακόμη και από αρχηγό Γενικού Επιτελείου!
Χωρίς λεφτά όμως πώς θα κάνει υψηλή πολιτική και ενεργό πολιτισμό και μάλιστα μεσούσης της κρίσεως; Ο αναπληρωτής υπουργός βρήκε αμέσως τη λύση. Θα κάνει την πολιτική της λεγόμενης… άυλης κληρονομιάς. Μ’ αυτήν δεν χρειάζονται ούτε χρήματα ούτε κονδύλια. Χρειάζεται όμως τρόπος. Και ιδού πώς ξετυλίγει το πρόγραμμά του: «Η διεθνής σύμβαση του άυλου πολιτισμού μας δίνει τη δυνατότητα, εκτός από το μνημειακό κομμάτι της πολιτιστικής κληρονομιάς να υπάρχει και η άυλη κληρονομιά που είναι η ζωντανή πολιτιστική κληρονομιά που δεν μπαίνει σε μουσεία, κυκλοφορεί στην κοινωνία και έχει να κάνει με την παράδοση, τις πρακτικές, τις ιδέες, τους μύθους και βεβαίως τη γλώσσα».
Κατά τον κ. Τζαβάρα μέσα από αυτή την άυλη πολιτιστική κληρονομιά, στις συνθήκες οικονομικής κρίσης που περνά η χώρα μας, μπορούμε να βρούμε τρόπους για να δημιουργήσουμε ένα ισχυρό και αποτελεσματικό αντίδοτο στη μιζέρια και στην εξαθλίωση. Κυρίαρχη μορφή άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς είναι η ελληνική γλώσσα. Δεν είναι, όπως αναφέρει, μέσο επικοινωνίας αλλά το όχημα μέσω του οποίου ταξιδεύουν μέσα στους αιώνες αξίες, ιδέες, τρόποι εκφοράς του λόγου. Ολα αυτά, εξηγεί, για να γίνει προφανώς πιο κατανοητός, «ενισχύουν την ελληνική ταυτότητα και διατηρούν την εθνική συνείδηση σ’ όλη την οικουμένη• και ότι μέσω της ελληνικής γλώσσας δημιουργούνται και διατηρούνται μέχρι και σήμερα δημιουργήματα ενός αξεπέραστου πολιτισμού». Και πώς θα γίνουν πράξη όλα αυτά;
Ο κ. Τζαβάρας, προτού ακόμα ενημερωθεί, έχει έτοιμο σχέδιο στο συρτάρι του. Πρόκειται, όπως λέει, να ενεργοποιήσει την εθνική επιτροπή για την άυλη κληρονομιά και θα συγκροτήσει έναν εθνικό κατάλογο με τα άυλα πολιτιστικά αγαθά προκειμένου να τα διατηρήσουμε. Ποια είναι αυτά; Είναι ανάμεσα στα άλλα το Ολυμπιακό Ιδεώδες, το Δελφικό Ιδεώδες, η Ελληνική Μυθολογία, οι έδρες κλασικών σπουδών, τα συνέδρια κτλ.: «Να αρχίσουμε δηλαδή μια πολιτιστική αντεπίθεση σ’ όσους στη σημερινή εποχή αμφισβητούν την αξία να είσαι Ελληνας. Αλλωστε σας λέω ότι ο ελληνικός πολιτισμός είναι το πιο ισχυρό αντίδοτο στην κρίση».
Οι επερχόμενες αλλαγές
«Τα μουσεία θα πρέπει να μένουν ανοιχτά»

Ο κ. Τζαβάρας στους συνομιλητές του λέει συχνά πως δεν ήρθε στην οδό Μπουμπουλίνας για να λύσει όλα τα χρόνια προβλήματα του πολιτισμού, ότι δεν είναι πολιτικός με την… επαγγελματική έννοια της λέξης. Εκείνο όμως που φαίνεται αποφασισμένος να κάνει είναι να κρατήσει πάση θυσία τα μουσεία και τους αρχαιολογικούς χώρους ανοιχτά και απευθύνει μάλιστα και ειδική έκκληση προς τούτο: «Είναι αδιανόητο να έρχονται από την άκρη του κόσμου για να επισκεφθούν την Ακρόπολη, να δουν τον Ηνίοχο, του Ερμή του Πραξιτέλους και να γυρίζουν στις πατρίδες τους άπρακτοι, απογοητευμένοι γιατί ο διακαής πόθος τους δεν ικανοποιήθηκε εξαιτίας της περίεργης λειτουργίας κάποιου μουσείου ή αρχαιολογικού χώρου».

Ο κ. Τζαβάρας θέλει ωστόσο να λύσει το στεγαστικό πρόβλημα του υπουργείου, αφού θεωρεί αδιανόητο να υπάρχουν υπηρεσίες διασπαρμένες σε 17 κτίρια και να πληρώνει το Δημόσιο 3,5 εκατ. ευρώ τον χρόνο ενοίκιο: «Με τα μισθώματα ενός έτους θα μπορούμε να διαμορφώσουμε χώρο που να επιτρέπει στους 10.000 υπαλλήλους του υπουργείου να λειτουργούν σε συνθήκες στοιχειώδους ευπρέπειας».
Ο κ. Κ. Καραμανλής, όπως λέει, τον έβαλε στην πολιτική. Ο ίδιος δεν έχει κομματική προϋπηρεσία. Εως ότου γνωρίσει τον κ. Καραμανλή ψήφιζε, αποκαλύπτει, όλα τα κόμματα. Γνώρισε τον πρώην πρωθυπουργό σε μια εκδήλωση του Δικηγορικού Συλλόγου Ηλείας (στην οποία ήταν πρόεδρος). Τον κ. Αντ. Σαμαρά τον γνώρισε στα έδρανα της Βουλής και όταν τον τοποθέτησε στο υπουργείο Πολιτισμού είπε: «Θεωρώ ότι είναι μεγάλη τιμή για εμένα που μου εμπιστεύτηκε αυτό το υπουργείο, που και ο ίδιος έχει περάσει και έχει αφήσει ίχνη, όπως είναι το Μουσείο της Ακρόπολης».
Το ερώτημα όμως για τον ένοικο της οδού Μπουμπουλίνας είναι γιατί δεν υπάρχει ισχυρή κουλτούρα που να εκπροσωπείται από τη Δεξιά και γι’ αυτό, κατά τον κ. Τζαβάρα, φταίει η Αριστερά: «Η πληθωρική παρουσία της στην κοινωνική ζωή αποθάρρυνε τις φιλελεύθερες ομάδες διανοουμένων να συγκροτήσουν μία οργανωμένη παρουσία στον Πολιτισμό. Αλλωστε είναι γνωστή η ρήση του Διονύση Σαββόπουλου ότι «εάν δεν δήλωνες αριστερός ή προοδευτικός, ούτε γκόμενα δεν μπορούσες να βρεις στη Μεταπολίτευση»».

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ