Η νύχτα του Καίσαρα και των «γαλάζιων» Βρούτων

«Ηταν σχέδιο», «Ηταν συνωμοσία», «Ακόμη και όρκο έδωσαν», «Τον πούλησαν και άνθρωποι δικοί του». Αυτές ήταν μερικές από τις φράσεις που ακούστηκαν για να περιγράψουν την ομαδική ανταρσία των 21 βουλευτών οι οποίοι κινήθηκαν παράλληλα, χωρίς να είναι σε συνεννόηση με τον κ. Π. Καμμένο που διαγράφηκε και αυτός τυπικά από το κόμμα και πιθανότατα την Πέμπτη θα ανακοινώσει τη νέα αντιμνημονιακή κίνηση. Σε αυτή θα βρεθούν και αρκετοί από τους βουλευτές που καταψήφισαν το νέο μνημόνιο.

«Αυτά που έγιναν μας πάνε πίσω στη ρωμαϊκή περίοδο» φέρεται να είπε την επομένη του εσωκομματικού «αντάρτικου» ο κ. Σαμαράς μιλώντας στους προέδρους των νομαρχιακών επιτροπών. Η αναφορά του προέδρου της ΝΔ παρέπεμπε ευθέως στην ιδεολογική συνωμοσία του 44 π.Χ. και στην ιστορική φράση του Ιούλιου Καίσαρα «και εσύ τέκνον Βρούτε», προτού δολοφονηθεί από τον θετό γιο του, τον ρωμαίο συγκλητικό Μάρκο Ιούνιο Βρούτο Καίπιο και τον Γάιο Κάσσιο, στο Πεδίον του Αρεως, μέσα στο Βουλευτήριο.

Στη Βουλή γράφτηκε, όσο και να υποβαθμίζεται από την ηγεσία της ΝΔ, μια πολιτική τραγωδία, ενώ πληθαίνουν οι φήμες και τα σενάρια για νέες κινήσεις. Μάλιστα κάποιοι υποτιμητικά μιλάνε για τη δημιουργία «κόμματος της δραχμής» που θα έχει τη στήριξη επιχειρηματιών.

Οι… «συνωμότες», σύμφωνα με τον ακραίο χαρακτηρισμό ηγετικών στελεχών της ΝΔ, μιλάνε για «αθλιότητες» που προέρχονται από «ποντικούς», υπονοώντας τον «βρώμικο πόλεμο» που γίνεται από στελέχη του κόμματος και μέσα από το Internet με διαρροές όπως: «Αν πετάς τη λάσπη απ’ τον υπόνομο γυρίζει πίσω και εάν θες να πεις κάτι βγαίνεις στο ξέφωτο».

Ο κ. Σαμαράς είχε φροντίσει να στείλει μήνυμα την παραμονή της ψηφοφορίας ότι δεν θέλει τζάμπα μάγκες και έθεσε θέμα κομματικής πειθαρχίας. Ηταν τόσο σίγουροι στην ΚΟ για την κατάσταση μεταξύ των βουλευτών που διαβεβαίωναν την ηγεσία ότι ο αριθμός των διαφωνούντων δεν θα ξεπερνούσε τους πέντε.

Το ηφαίστειο στην ΚΟ όμως σιγόκαιγε εδώ και ημέρες. Η αλλαγή στάσης του κ. Σαμαρά και η απόφασή του να στηρίξει το νέο μνημόνιο, σε συνδυασμό με τα αρνητικά μηνύματα που έφθαναν κατά κύματα από την κομματική βάση, ενδυνάμωναν το εσωκομματικό «όχι».

Ακόμη και η πρόεδρος της Δημοκρατικής Συμμαχίας κυρία Ντόρα Μπακογιάννη φρόντισε να αξιοποιήσει τη νέα πορεία της ΝΔ. «Καλωσορίζω τους μνημονιακούς» έλεγε με χαμόγελο, θέλοντας να εκμεταλλευθεί την αναστάτωση, ενώ την ίδια στιγμή στο κόμμα του κ. Γ. Καρατζαφέρη ακούγονταν μπαλοθιές από την πληροφορία ότι θα είχε τρανταχτές διαρροές. Οι κκ. Βορίδης και Γεωργιάδης τα έλεγαν με τον κ. Αθ. Πλεύρη επί αρκετή ώρα την προπαραμονή της ψηφοφορίας σε στέκι στο Κολωνάκι και αποφάσισαν να καταψηφίσουν, όπως και έγινε.

Τις τελευταίες ημέρες είχαν πυκνώσει οι συναντήσεις των αντιμνημονιακών βουλευτών και στελεχών σε ταβέρνες, ξενοδοχεία και καφέ. Ενδεικτικά το βράδυ του Σαββάτου οι κκ. Κ. Μαρκόπουλος και Εμμ. Κεφαλογιάννης, ως εκείνη τη στιγμή κοινοβουλευτικοί εκπρόσωποι της ΝΔ, τα έλεγαν επί αρκετή ώρα στο ξενοδοχείο «Caravel».

Ο κ. Π. Ψωμιάδης – ανακοινώνει στις 29 Φεβρουαρίου την ίδρυση νέας πολιτικής κίνησης με τον τίτλο Πατριωτικό Δίκτυο Αφύπνισης (ΠΑΤΡΙ.Δ.Α.) – είχε φροντίσει να στείλει επιστολή στον κ. Σαμαρά ζητώντας του να πει «όχι», ενώ οι συνδικαλιστές ζητούσαν μέσω SMS που έστελναν στα κινητά των βουλευτών την καταψήφιση του μνημονίου.

Ο κ. Σαμαράς ήταν όμως αμετάπειστος και δεν έκανε πίσω. «Προέχει το εθνικό και όχι το κομματικό συμφέρον» έλεγε, ενώ είχε και την παρασκηνιακή στήριξη του τέως πρωθυπουργού κ. Κ. Καραμανλή για να αποτραπεί η γενικευμένη ανταρσία.

Η ηγεσία της ΝΔ έκανε προσπάθειες να αλλάξει το κλίμα. Ο διευθυντής του γραφείου του προέδρου του κόμματος κ. Κ. Μπούρας τηλεφώνησε στον κ. Μαρκόπουλο: «Κώστα, θέλω να με βοηθήσεις με τους βουλευτές» του είπε για να εισπράξει την άρνησή του με την εξής φράση: «Εχετε Γραμματέα ΚΟ. Δεν είναι δική μου δουλειά να μάχομαι με τους βουλευτές».

Ως το μεσημέρι της Κυριακής είχε διαμορφωθεί κλίμα για υπονόμευση του κ. Σαμαρά από ομάδα «καραμανλικών», καθώς βουλευτές που συνομιλούν με τον κ. Καραμανλή επέμειναν στο «όχι». Αν και υπήρχαν δημοσιεύματα σε ορισμένες κυριακάτικες εφημερίδες πως ο κ. Καραμανλής στηρίζει τον πρόεδρο της ΝΔ, χρειάστηκε να γίνει διαρροή ότι ο τέως πρωθυπουργός θεωρεί μονόδρομο την ψήφιση του μνημονίου και μετά να οδηγηθούμε σε εκλογές αλλά και «άδειασμα» του βουλευτή κ. Γ. Βλάχου που καταψήφισε.

«Δεν υπάρχει άλλος δρόμος εκεί όπου έχουν φθάσει τα πράγματα από το να ψηφίσουμε «ναι» σε όλα και μετά να πάμε σε εκλογές». Αυτή την άποψη εξέφρασε ο κ. Καραμανλής σε βουλευτές της ΝΔ που τον επισκέφθηκαν προτού αρχίσει η κρίσιμη ψηφοφορία.

Ηταν μια συνάντηση «καραμανλικών» βουλευτών στο γραφείο του κ. Καραμανλή στον δεύτερο όροφο της Βουλής, η οποία εξελίχθηκε σε πολιτική συζήτηση για τις επιπτώσεις μιας ενδεχόμενης καταψήφισης της συμφωνίας και στην οποία έλαβε μέρος και ο κ. Σαμαράς. Οι κκ. Ευ. Αντώναρος, Ευρ. Στυλιανίδης, Αρ. Σπηλιωτόπουλος, Μιλτ. Βαρβιτσιώτης, Κ. Μπούρας, Κ. Αρβανιτόπουλος, Ι. Παπαθανασίου, Ν. Δένδιας, Πρ. Παυλόπουλος, Δ. Σιούφας, Π. Αλιβιζάτος κ.ά. ήθελαν να μάθουν τις εκτιμήσεις του.

Ο κ. Καραμανλής – όπως κάποιοι επιμένουν χωρίς να μπορούν να στηρίξουν ωστόσο επαρκώς την άποψή τους – στην αρχή είχε εικόνα για διαφοροποιήσεις, δεν πίστευε όμως ότι θα υπήρχε γενικευμένη «ανταρσία». «Η ΝΔ είναι η μόνη δύναμη που μπορεί να εγγυηθεί τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό της χώρας, την παραμονή στο ευρώ και τη διαχείριση του πολιτικού συστήματος» έλεγε.

Σε μια γωνιά στο περιστύλιο, οι κκ. Χρ. Ζώης, υπέρμαχος του «όχι», εκ των υποκινητών όπως λέει η ηγεσία της ΝΔ της «ανταρσίας» και στενός φίλος του κ. Καμμένου, μαζί με τους κκ. Μαρκόπουλο και Βλάχο συνομιλεί με τον κ. Μ. Σαλμά (που ψήφισε «ναι» και ορίστηκε νέος κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος, όπως και άλλοι που κινήθηκαν στην κομματική γραμμή, π.χ. ο κ. Κ. Μουσουρούλης, ο έτερος κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος).

Οι φιλελεύθεροι της ΝΔ κκ. Αντώναρος, Βαρβιτσιώτης, Σπηλιωτόπουλος, Δένδιας και Κυρ. Μητσοτάκης ήταν σε διαρκή κινητικότητα. «Πρέπει πάση θυσία να ψηφισθεί το μνημόνιο» ήταν η μόνιμη επωδός τους και δεν συζητούσαν καν να μην υπάρξουν κυρώσεις.

Αυτό διαμήνυσαν στην ηγεσία και με αυτή την άποψη συμφωνούσαν και άλλα κορυφαία στελέχη, όπως οι κκ. Π. Παναγιωτόπουλος και Ευ. Μεϊμαράκης (έκανε «ψυχολογικό μασάζ» σε βουλευτές) που είδαν πολλές φορές τον κ. Σαμαρά, ενώ ο δεύτερος επιστρατεύτηκε να βοηθήσει τη ΝΔ έπειτα από δύο ημέρες ως τομεάρχης Εσωτερικών με ενεργό ρόλο και στην προεκλογική εκστρατεία του κόμματος.

Οι «αντάρτες» που δεν ανοίγονταν εύκολα, με το επιχείρημα «δεν κάναμε καμία ζύμωση μαζί και δεν μπορώ να σ’ εμπιστευτώ», επέμεναν: «Υπομονή… Δεν κάνουμε πίσω…» έλεγε ο κ. Μαρκόπουλος που επέμεινε: «Εκανα 184 αντιμνημονιακές ομιλίες. Δεν μπορώ να κάνω πίσω, θα γίνω ρόμπα». Ο έτερος ενοχλητικός για την ηγεσία, ο κ. Ζώης, επέμεινε: «Ελπίζουμε να μην έχουμε δίκιο εμείς».

Οι ενστάσεις του κ. Ζώη ήταν πολλές για το νέο μνημόνιο, ενώ βασικό σημείο αιχμής είναι η υπαγωγή των ομολόγων που θα προκύψουν από το PSI στο βρετανικό Δίκαιο. Την επιχειρηματολογία του ενίσχυσε και ο κ. Β. Μαρκεζίνης με τον οποίο συναντήθηκε στα τέλη Ιανουαρίου στο Λονδίνο.

Στο σπίτι του ακαδημαϊκού – για το πρόσωπο του οποίου πολλοί διπλωμάτες στάζουν μέλι όσον αφορά τις πατριωτικές του απόψεις – συζήτησαν επί αρκετή ώρα και συμφώνησαν σε πάρα πολλά για τα εθνικά θέματα, αλλά και για το μνημόνιο και τις παρενέργειες του βρετανικού Δικαίου σε σχέση με την απώλεια της εθνικής κυριαρχίας. Βασικό σημείο διαφωνίας ορισμένων βουλευτών της ΝΔ (όπως π.χ. της κυρίας Ελενας Κουντουρά που καταψήφισε) ήταν το θέμα του βρετανικού Δικαίου.

Με τον κ. Μαρκεζίνη, που ορισμένοι θα ήθελαν να ηγηθεί μιας αντιμνημονιακής κίνησης, συμφωνούν πολλοί στη ΝΔ και ειδικά αρκετοί εκ των διαγραφέντων που γοητεύονται από την επιχειρηματολογία του: «Οι τούμπες είναι της μόδας, αλλά καμία μόδα δεν κρατάει πολύ» έγραφε την περασμένη Κυριακή στην εφημερίδα «Το Παρόν».

Πριν από δυόμισι εβδομάδες αρθρογράφησε στο περιοδικό «Επίκαιρα» και αρκετοί στη ΝΔ, ακόμη και μεταξύ των διαγραφέντων, συμφώνησαν. Σε αυτό σημείωσε μεταξύ άλλων: «»Τι μπορεί να συμβεί εάν γίνουν εκλογές;» αναρωτιούνται οι αδικημένοι, οι ταλαιπωρημένοι, οι υποφέροντες. Και κάποιοι τους φοβίζουν: «Προσέξτε, θα επιστρέψουμε στη δραχμή!». Πράγματι, η πολυσυζητημένη αυτή επιστροφή θα αποτελούσε μια εξέλιξη γεμάτη κινδύνους και δυσκολίες. Ποιος όμως έχει θελήσει να παρουσιάσει στον λαό μια διεξοδική συγκριτική μελέτη για το πόσο διαφορετική ή ανεπιθύμητη θα ήταν μια τέτοια κίνηση σε σχέση με τη σχεδιαζόμενη υποδούλωσή μας για τα επόμενα δέκα, δεκαπέντε χρόνια, μόνο και μόνο για να μείνουμε στο ευρώ;».

Αρκετοί στη ΝΔ αλλά και στις τάξεις των διαγραφέντων συμφωνούν μαζί του και το δηλώνουν, γελάνε όμως με όσα λέγονται ότι θα ηγηθεί αντιμνημονιακής κίνησης, όπως συζητείται.

«Η Μεταπολίτευση κηδεύτηκε…» έλεγε ο κ. Καμμένος και στην αντίθετη όχθη οι κκ. Μητσοτάκης και Σπηλιωτόπουλος ήταν επιθετικοί για τους διαφωνούντες και ο δεύτερος τόνιζε στους συνομιλητές του: «Και το 1453 αρνηθήκαμε τη βοήθεια από την παπική Δύση και μετά φωνάξαμε «Η Πόλις εάλω». Κάποιοι βλάπτουν την παράταξη».

Ο διχασμός στην ΚΟ ήταν εμφανής παρά τις προσπάθειες των κκ. Τασούλα και Μπούρα, του Γραμματέα του κόμματος κ. Ανδρ. Λυκουρέντζου, του επικεφαλής του νομικού γραφείου του κ. Σαμαρά κ. Π. Μπαλτάκου κ.ά. Ορισμένοι μεταπείστηκαν στο «παραπέντε». Ο ίδιος ο κ. Σαμαράς έκανε την ύστατη προσπάθεια ακόμη και με την ομιλία του στην ΚΟ: «Δεν έβαλα κομματική πειθαρχία για να χωρίσουν οι δρόμοι μας. Δεν το θέλω. Αν κάποιοι επιμείνουν το εννοώ. Θα χωρίσουν οι δρόμοι μας».

Η ψηφοφορία έπληξε το αρχηγικό imperium. O κ. Σαμαράς έφυγε νευρικός από την αίθουσα της Ολομέλειας. «Φοβερό! Τον «άδειασαν» οι δικοί του και τον στήριξαν όσοι ήταν μαζί μου» έλεγε στο «Βήμα» η κυρία Μπακογιάννη.

Οι διαγραφές ήταν έτοιμες. Το τυπικό της επιστολής έλειπε. Οι δρόμοι χώριζαν, ανεξάρτητα από το γεγονός ότι η ΝΔ έμεινε σε 12 νομούς χωρίς εκπροσώπηση, ακόμη και στη γενέτειρα του Κωνσταντίνου Καραμανλή, στις Σέρρες.

«Η ζωή συνεχίζεται. Δύσκολη, αλλά αναγκαία απόφαση» σχολίαζε ο κ. Σαμαράς την κρίσιμη βραδιά, θέλοντας να αποφορτίσει την ατμόσφαιρα και να ξεχάσει την πιο μεγάλη κρίση από την ημέρα που έγινε πρόεδρος της ΝΔ. Την επομένη επέμεινε στην απόφασή του με τη φράση: «Τι σόι πρωθυπουργός θα γίνω εάν δεν τους διέγραφα;». Πιο αποκαλυπτικός όμως ήταν σε συνομιλητή του, στον οποίο έδειξε αποφασισμένος να μην κάνει πίσω: «Ακόμη και 40 να ήταν θα τους διέγραφα» φέρεται να είπε.

Προεδρική σύσκεψη

Μπαϊράκια στην περιφέρεια

Η επόμενη ημέρα στη ΝΔ