Τα δύο μεγάλα κόμματα υπέστησαν σοβαρές απώλειες, το ΠαΣοΚ έμεινε με 130 βουλευτές και η ΝΔ με 62. Αλλά και ο ΛΑΟΣ, ο οποίος την Παρασκευή αποχώρησε από την κυβέρνηση, έχασε δύο βουλευτές.
Ο αριθμός των ανεξάρτητων βουλευτών ανήλθε σε 52! Η χθεσινή ψηφοφορία, η οποία συνοδεύτηκε από βίαιες διαδηλώσεις, φωτιές και καταστροφές ιστορικών κτιρίων στην Αθήνα, δείχνει ότι το πολιτικό σύστημα βρίσκεται σε διαδικασία βίαιης μετάλλαξης εισπράττοντας τον αντίκτυπο από τις ανατροπές που συμβαίνουν σε οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο.
Οι περισσότεροι βουλευτές αναγνωρίζουν ότι η πολιτική ζωή εισέρχεται σε μια καινούργια φάση. Πολλοί έχουν κουραστεί, ειδικά στο ΠαΣοΚ. «Να φύγουμε, να πάμε σπίτια μας», έλεγαν. Στους διαδρόμους και στο εντευκτήριο της Βουλής υπήρχε μεγάλη αμηχανία. «Σήμερον κρεμάται επί ξύλου…», ακούστηκε να λέει ο βουλευτής του κόμματος κ. Δ. Παπουτσής.
Μολονότι παράθυρα και πόρτες ήταν κλειστά, ο προθάλαμος στην είσοδο του Κοινοβουλίου από την πλευρά του Συντάγματος μύριζε έντονα για πολύ ώρα από τα δακρυγόνα που έπεφταν γύρω από τη Βουλή. Οι «ύποπτοι» να πουν όχι βουλευτές μπαινόβγαιναν σε διάφορα γραφεία καθώς υπήρξε μεγάλη προσπάθεια να μεταπειστούν τόσο από την πλευρά του κ. Γ. Παπανδρέου όσο και από αυτή του κ. Βενιζέλου.
Λίγοι μετακινήθηκαν από τη θέση τους. Τα πυρά όλων συγκέντρωσαν οι επτά βουλευτές υπό τον κ. Χ. Καστανίδη οι οποίοι απείχαν από την ψηφοφορία. Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης κ. Θ. Πάγκαλος δεν έκρυψε τη μεγάλη δυσφορία του μιλώντας για «αισχρή συμπεριφορά, ηθικώς απαράδεκτη». Δεν πέρασε απαρατήρητο πάντως ότι οι περισσότεροι από τους διαγραφέντες ήταν υποστηρικτές ή επιλογές του κ. Παπανδρέου (Χ. Καστανίδης, Λούκα Κατσέλη, Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου, Σπ. Κουβέλης, κ.α), ούτε ότι ο κύκλος της κυρίας Κατσέλη φλερτάρει με την ιδέα σχηματισμού νέου κόμματος.
Αν στο ΠαΣοΚ οι διαρροές ήταν αναμενόμενες, στη ΝΔ τους έπεσε ο ουρανός στο κεφάλι. Ανέμεναν περί τα 10 «όχι», το απόγευμα της Κυριακής εκτιμούσαν ότι ήταν 15 και τελικώς 21 βουλευτές ψήφισαν εκτός γραμμής, διεγράφησαν από την ΚΟ του κόμματος και αντιμετωπίζουν την οριστική διαγραφή και από τη ΝΔ. Η συμπεριφορά των «γαλάζιων» βουλευτών θα μπορούσε να θεωρηθεί παράδοξη καθώς το κόμμα τους βρίσκεται σε τροχιά εξουσίας και ορισμένοι από αυτούς είχαν βέβαιη υπουργική θητεία.
Παρά ταύτα εξέφρασαν ένα συμπαγές όχι και παρά τις θεωρίες «καραμανλικής» συνομωσίας που ακουγόταν χθες την Κυριακή , ένας από αυτούς ο κ. Χρ. Ζώης έδωσε μια απλή εξήγηση. «Δεν πιστεύω ότι το μνημόνιο θα σώσει την Ελλάδα και οι βουλευτές δεν είμαστε κοπάδι, έχουμε τις απόψεις μας. Που να γινόμουν υπουργός; Σε μια κατεστραμμένη χώρα;», απάντησε σε ερώτηση του «Βήματος».
Θα μπορούσε να είναι το μεγάλο ξεκαθάρισμα για τα δύο μεγάλα κόμματα, αν ο ακρωτηριασμός τους σε αυτές τις συνθήκες δεν είχε και τον κίνδυνο της πολιτικής αστάθειας. Αυτή τη στιγμή κανένα κόμμα δεν διαθέτει κοινοβουλευτική πλειοψηφία -θέμα δεδηλωμένης δεν τίθεται αφού αυτή έχει παραδοθεί από το ΠαΣοΚ στην κυβέρνηση Παπαδήμου- μια πρωτοφανής κατάσταση για την ελληνική Βουλή.
Το ΠαΣοΚ χάνει τη δυνατότητα σε περίπτωση έκτακτων αρνητικών εξελίξεων να σχηματίσει άλλη κυβέρνηση από την παρούσα Βουλή ενώ ο κ. Αντ. Σαμαράς μπορεί να προκαλέσει εκλογές όποτε κρίνει αναγκαίο αποχωρώντας από την κυβέρνηση. Στις προγραμματικές δηλώσεις η κυβέρνηση συνεργασίας έλαβε ψήφο εμπιστοσύνης από 255 βουλευτές. Το μνημόνιο ψηφίστηκε από 199 βουλευτές.
Ανώτατες κυβερνητικές πηγές θεωρούσαν επαρκές το αποτέλεσμα και εκτιμούσαν ότι θα γίνει αποδεκτό από τους εταίρους αφού τα 2/3 της Βουλής ψήφισαν υπέρ της νέας συμφωνίας. Το επόμενο διάστημα όμως θα πρέπει να υλοποιηθούν δεκάδες δράσεις που έχουν σχέση με τη συμφωνία, με το PSI και με άλλα μέτρα τα οποία θεωρούνται αναγκαία προκειμένου να αποφορτιστεί η κοινωνική πίεση.
Θα καταφέρει αυτή η κυβέρνηση, με τα δύο τραυματισμένα κόμματα που τη στηρίζουν, να αντέξει το βάρος της ευθύνης ή θα οδηγηθεί η χώρα σε εκλογές όσο το δυνατόν ταχύτερα υπό το βάρος του πολιτικού προβλήματος; Όλα αυτά προκαλούν εύλογα ερωτήματα και αβεβαιότητες ακόμα και για τον ενδεχόμενο ανασχηματισμό της κυβέρνησης από τον πρωθυπουργό κ. Λ. Παπαδήμο.
