Πιο κοντά στον δρόμο που χάραξε η Ελλάδα οδεύει η Πορτογαλία, εκτιμούν όλο και περισσότεροι οικονομικοί αναλυτές. Το ινστιτούτο KfW, ένα από τα πιο έγκυρα κέντρα οικονομικών μελετών της Γερμανίας, αναφέρει στην τελευταία έκθεσή του ότι η Πορτογαλία θα αναγκαστεί να προχωρήσει σε συμφωνία με τους πιστωτές της για μείωση του χρέους της κατά 50%. Σε διαφορετική περίπτωση για να μπορέσει να εξυπηρετήσει το χρέος η Πορτογαλία θα πρέπει να καταγράφει πρωτογενές πλεόνασμα 5% και ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης 2% για αρκετά χρόνια, κάτι που δεν μοιάζει προς το παρόν εφικτό. Ανάλογες είναι οι εκτιμήσεις και της αμερικανικής τράπεζας JP Morgan, η οποία εκτιμά ότι εκτός από τη μερική διαγραφή χρέους η Λισαβόνα θα χρειαστεί δεύτερο δάνειο ύψους 50 δισ. ευρώ.
Ελληνικό αντίγραφο
Η γαλλική εφημερίδα «Le Monde» σημειώνει σε ανάλυσή της πως «παρά το γεγονός ότι η πορτογαλική κυβέρνηση υπήρξε πιο σοβαρή στην εφαρμογή των δύο σχεδίων λιτότητας σε σχέση με την Ελλάδα, η κατάστασή της είναι πλέον αρκετά επισφαλής». Μπορεί η κυβέρνηση του Πέντρο Πάσος Κοέλιο να επιβραβεύεται από τα διεθνή μέσα ενημέρωσης για την «υπευθυνότητά» της, όμως το σενάριο για τη χώρα του μοιάζει να είναι πιστό αντίγραφο εκείνου της Ελλάδας.
Οι πορτογάλοι δημόσιοι υπάλληλοι έχουν χάσει από την περασμένη χρονιά τον 13ο και τον 14ο μισθό τους, οι περισσότεροι συνταξιούχοι εισπράττουν μηνιαίως λιγότερα από 500 ευρώ, ενώ πολλοί εργαζόμενοι πληρώνονται με 600 ευρώ τον μήνα. Η κατακόρυφη μείωση του πραγματικού εισοδήματος των Πορτογάλων έβαλε τη χώρα στον γνώριμο φαύλο κύκλο: η κατανάλωση υποχωρεί, η ύφεση βαθαίνει, το κράτος στερείται εσόδων, με κίνδυνο η δημοσιονομική κατάσταση να επιδεινωθεί παρά την περιστολή των δημοσίων δαπανών.
Η αναθεωρημένη πρόβλεψη της κεντρικής τράπεζας κάνει λόγο για ύφεση άνω του 3% (έναντι 2,2% της αρχικής εκτίμησης) το 2012. Ο επαπειλούμενος εκτροχιασμός από τους στόχους της τρόικας ανάγκασε τον υπουργό Οικονομικών Βίτορ Γκασπάρ να δεσμευθεί ότι δεν θα λάβει άλλα μέτρα εντός του έτους. Ωστόσο και μόνο τα ισχύοντα μέτρα αρκούν για να βγάλουν τους συνήθως «στωικούς» Πορτογάλους για ακόμη μία φορά στους δρόμους στις 11 Φεβρουαρίου.
Πονοκέφαλοι Ραχόι
Στην Ισπανία η «μαύρη τρύπα» της οικονομίας και το πιο μελανό σημείο της εφαρμοζόμενης οικονομικής πολιτικής μετά το 2008 είναι ασφαλώς η ανεργία. Ο αριθμός των ανέργων ξεπέρασε για πρώτη φορά στην Ιστορία τα 5 εκατομμύρια στο τέλος του 2011, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του Εθνικού Ινστιτούτου Στατιστικής. Ακόμη χειρότερη είναι η εικόνα με βάση τα στοιχεία της Eurostat, η οποία εκτιμά ότι οι άνεργοι ξεπερνούν ήδη τα 5,4 εκατομμύρια. Ωστόσο τα προβλήματα για την κυβέρνηση του Μαριάνο Ραχόι είναι πολλά και αλληλένδετα.
Η κατάρρευση της αγοράς κατοικίας πριν από τέσσερα χρόνια προκαλεί ακόμη τριγμούς στο χρηματοπιστωτικό σύστημα. Οι δύο μεγαλύτερες τράπεζες της χώρας, BBVA και Santander, χρειάζονται τουλάχιστον 10 δισ. ευρώ για να ορθοποδήσουν. Ταυτόχρονα το χρέος δεν μπορεί να περιοριστεί δραστικά όσο οι αυτόνομες περιφέρειες και οι δήμοι δεν μπορούν να καλύψουν τις δικές τους ανάγκες. Το χρέος δήμων και τοπικών κυβερνήσεων ξεπερνά το 15% του ΑΕΠ.
Υπό τον φόβο βαθύτερης ύφεσης από το 1,5% που προβλέπουν για το 2012 η Τράπεζα της Ισπανίας και το ΔΝΤ και την απειλή νομοθετικής ρύθμισης από την κυβέρνηση, οι συνδικαλιστικές ενώσεις προχώρησαν σε σύναψη γενικής συλλογικής σύμβασης με τους εργοδότες. Η συμφωνία προσφέρει την ελάχιστη δυνατή προστασία για τους εργαζομένους, καθώς προβλέπει σταθεροποίηση των μισθών ως το 2013 με ενδεχόμενη αύξηση 0,5% σε περίπτωση που καταγραφεί θετικός ρυθμός ανάπτυξης. Το αντάλλαγμα βέβαια δεν είναι αμελητέο: η διαχείριση του εργάσιμου χρόνου σε ημερήσια και ετήσια βάση περνάει στη διακριτική ευχέρεια του εργοδότη, καθώς η κινητικότητα του προσωπικού και η ελαστικοποίηση της εργασίας γίνονται οι δύο βασικοί «νόμοι» της απασχόλησης στην Ισπανία.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
