Το «καρτέλ των δανειστών» εκβιάζει την ευρωζώνη με την άρνηση συμμετοχής στην αναδιάρθρωση του χρέους χωρίς ένα παχυλό επιτόκιο για τα νέα ομόλογα με τα οποία θα αντικατασταθούν τα παλαιά. Η εμπλοκή στην αναδιάρθρωση εγείρει κινδύνους ασύντακτης χρεοκοπίας τον Μάρτιο, την ίδια ώρα που η τρόικα ζητεί τη θυσία του 13ου και 14ου μισθού.
Εξοδο ασφαλείας από τον κυκεώνα του PSI και της νέας δανειακής σύµβασης θα αναζητήσει το Μέγαρο Μαξίµου τις επόµενες «κρίσιµες εβδοµάδες», όπως τις χαρακτήρισε ο κ. Λ. Παπαδήµος. Ο Πρωθυπουργός ασχολείται προσωπικά µε τις διαπραγµατεύσεις, ωστόσο αντιλαµβάνεται ότι ταυτόχρονα µε το οικονοµικό θα πρέπει να λυθεί και το πολιτικό πρόβληµα της χώρας. Οι ξένοι εταίροι αλλά και σηµαντικοί οικονοµικοί παράγοντες της ΕΕ εκδηλώνουν έλλειψη εµπιστοσύνης προς ολόκληρο το πολιτικό σύστηµα της Ελλάδας. Αν δεν γεφυρωθεί άµεσα το χάσµα που έχει δηµιουργηθεί, το ποσό -µαµούθ από τη νέα δανειακή σύµβαση δεν πρόκειται να εισρεύσει στα κρατικά ταµεία. Για τους λόγους αυτούς αναµένεται ο κ. Παπαδήµος να έχει νέο κύκλο επαφών µε τους τρεις πολιτικούς αρχηγούς που στηρίζουν την κυβέρνηση, πιθανόν την προσεχή εβδοµάδα. Πάλι κατά µόνας θα δει ο κ. Λ. Παπαδήµος τους αρχηγούς του ΠΑΣΟΚ, της ΝΔ και του ΛΑΟΣ και µόνο αν δηµιουργηθεί κλίµα συνεργασίας θα καλέσει και τους τρεις σε κοινή συνάντηση. Ο Πρωθυπουργός φέρεται όµως αποφασισµένος να θέσει στους αρχηγούς το πολιτικό πρόβληµα της χώρας και να αναζητήσει οριστική λύση. Τα δεδοµένα είναι λίγο-πολύ γνωστά. Αυτή τη στιγµή βρίσκονται σε κρίσιµο στάδιο οι διαπραγµατεύσεις για το PSI, καθώς υπάρχουν σηµαντικά προβλήµατα που δυσχεραίνουν την επίτευξη συµφωνίας.
Αν δεν προκύψει συµφωνία, υπάρχουν δύο ενδεχόµενα: Είτε το κούρεµα θα είναι µεγαλύτερο και άρα χάνεται ο εθελοντικός χαρακτήρας του· στην περίπτωση αυτή η χώρα θα εισέλθει σε καθεστώς επιλεκτικής χρεοκοπίας και θα χρειαστεί να γίνει διαχείριση της κατάστασης που θα προκύψει. Είτε το κενό θα καλυφθεί µε χρηµατοδότηση µεγαλύτερη από αυτή που συµφωνήθηκε την 26η-27η Οκτωβρίου.
Το θέµα αυτό ετέθη από την επικεφαλής του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ στην πρόσφατη συνάντησή της µε την Ανγκελα Μέρκελ. Αν συµβεί αυτό, το ήδη αναµενόµενο νέο µνηµόνιο θα είναι ακόµη σκληρότερο µε όρους που θα βαρύνουν υπέρµετρα στους ώµους των πολιτών, αλλά και των κοµµάτων που µετέχουν στον κυβερνητικό συνασπισµό.
Η κατάσταση όπως είναι φανερό απαιτεί την πλήρη συστράτευση και την οµοψυχία των πολιτικών κοµµάτων στο εναποµείναν διάστηµα ως τις βουλευτικές εκλογές. Από την πλευρά των εταίρων πάντως σηµειώνεται µεγάλη κινητικότητα τις τελευταίες ηµέρες. Η κυρία Μέρκελ δήλωσε µετά τη συνάντησή της µε τον ιταλό πρωθυπουργό Μάριο Μόντι ότι «προτεραιότητα της ευρωζώνης για το 2012 είναι το ελληνικό PSI και η νέα δανειακή σύµβαση της Ελλάδας». Παράλληλα ο επικεφαλής του IIF Τσαρλς Νταλάρα ήρθε την περασµένη εβδοµάδα στην Αθήνα µε δικό του αίτηµα, καθώς η προγραµµατισµένη επίσκεψή του ήταν για τις αρχές Φεβρουαρίου µετά τη συνεδρίαση του Eurogroup. Επιπλέον, έρχεται σήµερα στην Αθήνα ο υπουργός Εξωτερικών της Γερµανίας Γκίντο Βεστερβέλε, ο οποίος θα έχει συναντήσεις µε τον Πρωθυπουργό, µε τον υπουργό Εξωτερικών κ. Στ. Δήµα και µε τον πρόεδρο της ΝΔ κ. Αντ. Σαµαρά. Σύµφωνα µε πληροφορίες, ο κ. Βεστερβέλε θα εκφράσει τη στήριξη της γερµανικής κυβέρνησης στην Ελλάδα σε µια προσπάθεια να «θερµάνει» υπέρ της το κλίµα των διαπραγµατεύσεων.
Αυτή η προσπάθεια από το εξωτερικό θα πρέπει να βρει αντίκρισµα και στο εσωτερικό της χώρας. Μολονότι οι κατ’ ιδίαν συναντήσεις του κ. Παπαδήµου µε τους πολιτικούς αρχηγούς πραγµατοποιήθηκαν σε πολύ καλό κλίµα και όλοι δεσµεύτηκαν να στηρίξουν την κυβέρνηση, η καθηµερινή διαχείριση των προβληµάτων αποδεικνύει πόσο λεπτές είναι οι ισορροπίες.
Το θέµα της µείωσης του εργασιακού κόστους συναντά πολλές αντιδράσεις από βουλευτές όλων των κοµµάτων. Για το ΠΑΣΟΚ το πρόβληµα είναι διαβρωτικό, αλλά καλύπτεται από τη συζήτηση για την ανάδειξη νέου προέδρου του κόµµατος. Εµπειρα στελέχη όµως επισηµαίνουν µε εξαιρετικό προβληµατισµό ότι η βάση του κόµµατος µπορεί να «χώνεψε» τις µειώσεις στους µισθούς και στις συντάξεις αλλά η διάλυση των εργασιακών σχέσεων είναι ζήτηµα που χτυπάει τα θεµέλια του κόµµατος. Με το κενό ηγεσίας οι βουλευτές εκφράζουν ελεύθερα τις απόψεις τους χωρίς τον κίνδυνο να θεωρηθούν αντάρτες.
Επιπλέον, η εσωτερική αναστάτωση στο ΠΑΣΟΚ προκαλούσε µεγάλη αβεβαιότητα στο Μέγαρο Μαξίµου, παρ’ ότι ο κ. Παπαδήµος δήλωνε πως είναι προετοιµασµένος για όλες τις καταστάσεις και ο κ. Γ. Παπανδρέου ότι αποτελεί πρώτη προτεραιότητα του ΠΑΣΟΚ να στηρίξει το εθνικό συµφέρον και τη συµφωνία του Οκτωβρίου. Πάντως ως το «παρά πέντε» του Εθνικού Συµβουλίου η κατάσταση ήταν θολή και µπερδεµένη.
Προβλήµατα εσωτερικής συνοχής αντιµετωπίζει και η ΝΔ. Παρ’ ότι ο κ. Σαµαράς διαβεβαίωσε τον Πρωθυπουργό ότι το κόµµα του δεν θα θέσει προσκόµµατα στην προσπάθειά του να κλείσει τα ανοιχτά ζητήµατα, δεν είναι εύκολο να πείσει τους σκληρούς της παράταξης. Ετσι συχνά αναφύονται προβλήµατα από τη στάση του κόµµατος, όπως π.χ. στην απελευθέρωση του κλάδου των φορτηγών δηµόσιας χρήσης, στο σχέδιο περικοπής των επικουρικών συντάξεων και σε άλλα ζητήµατα του πολυνοµοσχεδίου του υπουργείου Οικονοµικών, στο νοµοσχέδιο για την αποσυµφόρηση των φυλακών κ.ά.
Σε άλλα θέµατα όµως όπως το φορολογικό ενδέχεται να επιτευχθεί ιστορική συµφωνία. Η συναίνεση στο Φορολογικό κρίνεται πολύ σηµαντική από το Μέγαρο Μαξίµου και από το υπουργείο Οικονοµικών και για τον λόγο αυτόν υπάρχει ανοιχτή συνεργασία µε τη ΝΔ. Σύµφωνα µε πληροφορίες, πρόθεση των κκ. Παπαδήµου και Ευ. Βενιζέλου είναι το τελικό σχέδιο να ενσωµατώνει τις προτάσεις της ΝΔ µε τρόπο ο οποίος να ενδυναµώνει το κυβερνητικό σχήµα.
Ο κ. Γ. Καρατζαφέρης, παρά την απειλή να αποχωρήσει ο ΛΑΟΣ από την κυβέρνηση αν δεν πραγµατοποιηθεί το συµβούλιο των αρχηγών µε τον κ. Παπαδήµο και δεν γίνει πιο µικρό και αποτελεσµατικό το κυβερνητικό σχήµα, δεν έθεσε τέτοια ζητήµατα στον Πρωθυπουργό και δεσµεύτηκε ότι θα στηρίξει και αυτός την κυβέρνηση.
Παρά τη συζήτηση για έναν ενδεχόµενο ανασχηµατισµό, η οποία πυροδοτείται από τις απόψεις που ακούγονται στο ΠΑΣΟΚ περί παραίτησης των υπουργών που θα θέσουν υποψηφιότητα για την προεδρία του κόµµατος, ο κ. Λ. Παπαδήµος δεν προτίθεται, σύµφωνα µε συνεργάτες του, να προχωρήσει σε τέτοιες κινήσεις. Αν επέλθει υποχρεωτικώς, εξαιτίας άλλων εξελίξεων, τέτοια ανάγκη θα αντιµετωπίσει εκείνη τη στιγµή το θέµα.
Αυτό που προέχει στους πρωθυπουργικούς σχεδιασµούς είναι να ολοκληρωθούν επιτυχώς οι διαπραγµατεύσεις για το PSI και τη νέα δανειακή σύµβαση µε την τρόικα και έπειτα να ψηφιστεί από τους βουλευτές των τριών κοµµάτων το πακέτο που θα συνοδεύει την εκταµίευση της δόσης-µαµούθ των 89 δισ. ευρώ. Οι καθηµερινές γκρίνιες για επί µέρους θέµατα θα πρέπει να διευθετούνται µε άλλον τρόπο και να µην απασχολούν για ηµέρες την επικαιρότητα.
Προκειµένου να επιτύχει την εσωτερική ηρεµία, ο κ. Παπαδήµος, αφού θα ενηµερώσει αναλυτικά τους αρχηγούς του ΠΑΣΟΚ, της ΝΔ και του ΛΑΟΣ για όλες τις πτυχές των διαπραγµατεύσεων, προτίθεται µην παρέµβει ξανά σε αυτή την κατεύθυνση. Διορθώσεις θα ζητεί µόνο αν οι προτάσεις που καταθέτουν τα κόµµατα δεν κινούνται σε ρεαλιστικές κατευθύνσεις µε βάση τις συµφωνίες.
