ΤΕΛΟΣ στα τοκογλυφικά παιχνίδια με το ελληνικό χρέος θέτει η κυβέρνηση με την αντίθεσή της στο γαλλικό σχέδιο και σε κάθε άλλη εκδοχή λύσης που θα μπορούσε να δεσμεύσει τη χώρα με εξοντωτικά επιτόκια για πολλές δεκαετίες. «Δεν θα αυτοπυροβοληθούμε» μεταδίδουν κυβερνητικές πηγές, εξηγώντας ότι η Ελλάδα ζητεί επιτόκια κάτω του 4%. Κατά τα άλλα, ουδείς μπορεί να προεξοφλήσει με βεβαιότητα αν στο αυριανό Εurogroup θα ανακοινωθεί η «συνολική λύση» που θα προσφέρουν στην Ελλάδα οι εταίροι της για να εξασφαλιστεί η χρηματοδότηση της χώρας για την επόμενη τριετία. Σύμφωνα με επίσημες πηγές, οι εκκρεμότητες παραμένουν και το ραντεβού της λύσης θα ανανεωθεί για τον Σεπτέμβριο. Σύμφωνα με πηγές του «Βήματος της Κυριακής», ωστόσο, η «συνολική λύση» έχει εν πολλοίς ολοκληρωθεί και το περίγραμμά της είναι πιθανόν να αποκαλυφθεί αύριο στο Εurogroup προκειμένου να σηματοδοτήσει το «τέλος της αρχής» της ελληνικής κρίσης χρέους και να αντιμετωπιστεί η πρωτοφανής πίεση των αγορών σε ολόκληρη την περιφέρεια της ευρωζώνης που τα τελευταία 24ωρα δείχνει να αποκτά ανησυχητικές διαστάσεις. Πίσω από το πέπλο μυστικότητας που απλώνουν οι «επίσημες πηγές» ενημέρωσης μεταδίδοντας ότι οι πιστωτές δεν συμφωνούν, ότι όλες οι πιθανές λύσεις είναι ατελείς και ότι οι τελικές αποφάσεις θα μετατεθούν για τον Σεπτέμβριο επικρατεί η πεποίθηση ότι οι αγορές δεν μπορούν να περιμένουν ως τότε. Τα ασφάλιστρα κινδύνου για το χρέος της Ελλάδας, της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας ανήλθαν την Παρασκευή σε ύψη-ρεκόρ, ενώ οι διαφορές απόδοσης (spreads) των ομολόγων κρατών όπως η Ιταλία από εκείνες των γερμανικών ομολόγων διευρύνονται αγγίζοντας ρεκόρ εικοσαετίας. Κατά συνέπεια πολλοί αναμένουν ότι αμέσως μετά το αυριανό Εurogroup ενδέχεται να ανακοινωθούν τουλάχιστον οι γενικές προθέσεις της ευρωζώνης για τις πρωτοβουλίες που θα δρομολογήσουν την εκτόνωση της κρίσης χρέους.
Το «γαλλικό φιλί» στην Ελλάδα που προβλήθηκε περίπου ως «θαυματουργό» την περασμένη εβδομάδα έχασε γρήγορα τη γοητεία του. Η γαλλική πρόταση, η οποία προσδιορίζει ότι η Ελλάδα θα «μετακυλίσει» (roll over) και θα «απλώσει» στα επόμενα 30 χρόνια μέρος των υποχρεώσεων της επόμενης τριετίας (καταβάλλοντας ετήσιο επιτόκιο ύψους σχεδόν 8%), χαρακτηρίστηκε «εκτός πραγματικότητας» τόσο από την ελληνική κυβέρνηση όσο και από παράγοντες μεγάλων ξένων τραπεζών. «Αυτοί οι όροι οδηγούν μια χώρα απευθείας στη χρεοκοπία,κατά συνέπεια οι τράπεζες δεν σπεύδουμε να υιοθετήσουμε μια λύση που δεν είναι δυνατόν να υπηρετηθεί στην πράξη» εξηγεί προς «Το Βήμα της Κυριακής» στέλεχος μεγάλης επενδυτικής τράπεζας. Σήμερα η επικρατέστερη θέση είναι ότι η γαλλική πρόταση θα παραμείνει «στο τραπέζι», ωστόσο σε μια εκδοχή με αισθητά χαμηλότερο επιτόκιο. Αλλες είναι όμως οι προτάσεις – γερμανικής εμπνεύσεως- που αναμένεται να συγκροτήσουν τον «πυρήνα της λύσης».
Σύμφωνα με αξιόπιστες πηγές, υπάρχουν σοβαρές πιθανότητες να συζητηθεί στο Εurogroup η βούληση της ευρωζώνης για ένα σχέδιο αντικατάστασης ομολόγων που λήγουν με νέα μικρότερης απόδοσης ή μεγαλύτερης διάρκειας που θα συνοδεύονται από τη «μερική εγγύηση» του Προσωρινού Μηχανισμού (ΕFSF). Ο Μηχανισμός θα εγγυάται την αποπληρωμή τους- είτε για ορισμένα από τα έτη ως τη λήξη τους είτε για ποσοστό της συνολικής αξίας τους. Η ελληνική πλευρά δεν έχει αντίρρηση, αρκεί τα επιτόκια να είναι χαμηλά. Πρόκειται για τη «γερμανική πρόταση» αναδιάρθρωσης του χρέους την οποία αποκάλυψε πρώτο «Το Βήμα της Κυριακής» στις 30 Ιανουαρίου 2011, κατατέθηκε δημοσίως από γερμανικές πηγές την άνοιξη, αποσύρθηκε στη συνέχεια λόγω αντιδράσεων της ΕΚΤ και επανέρχεται σήμερα. Κατ΄ ουσίαν είναι μια ευρωπαϊκή εκδοχή του αμερικανικού Βrady Ρlan για την αναδιάρθρωση των χρεών χωρών της Λατινικής Αμερικής που εφαρμόστηκε επιτυχώς στις αρχές της δεκαετίας του ΄90.
Η συμμετοχή των πιστωτών είναι εθελοντική. Αλλά οι πιστωτές της Ελλάδας παραμένουν επιφυλακτικοί. Εκ πρώτης όψεως δεν επιθυμούν να συμμετάσχουν σε ένα τέτοιο σχέδιο αφού η συμμετοχή τους ισοδυναμεί με απώλεια τμήματος της επένδυσής τους (τα νέα ομόλογα θα έχουν μικρότερη απόδοση). Ακριβώς γι΄ αυτόν τον λόγο οι οίκοι αξιολόγησης θα χαρακτηρίσουν «επιλεκτική χρεοκοπία» την κατάσταση των υποψηφίων προς ανταλλαγή ελληνικών ομολόγων (αφού υπό συνθήκες Βrady ο αρχικός όρος «πλήρους αποπληρωμής» τους θα αθετηθεί). Ωστόσο, αυτή ακριβώς η πράξη των οίκων μπορεί να ωθήσει τους πιστωτές να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα αφού η ανταλλαγή παλαιών ομολόγων με νέα (με «ήπια απώλεια») θα μοιάζει αίφνης προτιμότερη από τη διακράτηση παλαιών ομολόγων που θα χαρακτηρίζονται «χρεοκοπημένα» (απώλεια 100%)! Αυτός είναι ο λόγος που η ευρωζώνη ενδεχομένως διακινδυνεύσει να προκαλέσει «επιλεκτική χρεοκοπία» στην Ελλάδα. Το κρίσιμο σημείο που απορροφά τις περισσότερες ώρες των μυστικών διαπραγματεύσεων είναι να εξασφαλιστεί η αποφυγή της ενεργοποίησης των ασφαλίστρων κινδύνου (CDS).
Η ανταλλαγή ομολόγων είναι η μία από τις δύο κύριες μεθόδους με τις οποίες θα εξασφαλιστεί η «συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα» στη χρηματοδότηση των… μεσοπρόθεσμων υποχρεώσεων της χώρας (μεγάλο μέρος των οποίων είναι η εξυπηρέτηση παλαιότερων δανείων και η πληρωμή τόκων). Η δεύτερη μέθοδος είναι να προχωρήσει ο Μηχανισμός σε «επαναγορά» (buyback) ομολόγων που βρίσκονται υπό διαπραγμάτευση στη λεγόμενη «δευτερογενή αγορά» και των οποίων η αξία έχει συρρικνωθεί κατά 50%. Στη συγκεκριμένη αγορά εντοπίζονται ομόλογα ονομαστικής αξίας περίπου 70 δισ. ευρώ τα οποία μπορούν να αγοραστούν με περίπου 35 δισ. εξασφαλίζοντας μείωση του συνολικού χρέους κατά 35 δισ. Τη λύση αυτή ένθερμα προωθεί το Ιnternational Ιnstitute of Finance (ΙΙF) που εκπροσωπεί τους ιδιώτες πιστωτές. Σύμφωνα με ασφαλείς πηγές, ο κ. Ευ. Βενιζέλος επίσης υποστηρίζει αυτή τη λύση στις εξ απορρήτων συζητήσεις με ομολόγους του όπως ο κ. Β. Σόιμπλε. Μάλιστα ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός Οικονομικών φέρεται να έχει υποστηρίξει ότι αυτό θα έπρεπε να είχε απαιτήσει η ελληνική κυβέρνηση εδώ και αρκετό καιρό. Το ίδιο υποστηρίζουν πολλοί ειδικοί- μεταξύ των οποίων έλληνες ακαδημαϊκοί του εξωτερικού. «Εχει έλθει η ώρα για την ελληνική κυβέρνηση να βρει τη φωνή της έπειτα από δύο χρόνια ανεξήγητης σιωπής» λέει στο «Βήμα της Κυριακής» ο καθηγητής Διεθνών Χρηματοοικονομικών Αγορών στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ κ. Αιμίλιος Αυγουλέας. «Ο Μηχανισμός οφείλει να λειτουργήσει ως μηχανισμός διαχείρισης του χρέους των χωρών της ΟΝΕ και οι αντιρρήσεις της ΕΚΤ περί του όρου μη διάσωσης κράτους στη συνθήκη της ΟΝΕ οφείλουν να σταματήσουν.Ιδιους περιορισμούς αντιμετώπιζε και η ίδια η ΕΚΤ σε σχέση με τις τράπεζες της ευρωζώνης, στις οποίες όμως διοχέτευσε από το 2008 ως το 2010 εκατοντάδες δισεκατομμύρια ευρώ εν είδει βραχυπρόθεσμων δανείων».
Σύμβουλοι του κ. Β. Σόιμπλε και άλλοι εμπειρογνώμονες των Βρυξελλών φέρεται ότι υποστηρίζουν πως η «επιλεκτική χρεοκοπία» μπορεί να αποδειχθεί ο καταλύτης που θα ωθήσει τους περισσότερους πιστωτές να συμμετάσχουν «οικειοθελώς» σε ένα πρόγραμμα ανταλλαγής ομολόγων τύπου Βrady. Εκτιμάται,δηλαδή,ότι οι «επαχθείς» οίκοι μπορούν να «αξιοποιηθούν» καταλλήλως ώστε να…«πειστούν» οι πιστωτές να συναινέσουν σε μια ήπια αναδιάρθρωση (με περικοπή) του δημοσίου χρέους,απαραίτητη για τη… μεσοπρόθεσμη επιστροφή της Ελλάδας στις αγορές.
Οπως επισημαίνουν ανώτατες ελληνικές πηγές,η μέθοδος αυτή προϋποθέτει ότι η ΕΚΤ θα συμφωνήσει στην εφαρμογή έκτακτων «προστατευτικών μέτρων» για τις τράπεζες που διαθέτουν «ελληνικό χαρτί».Θα συνεχίσει, δηλαδή,να το αποδέχεται ως ενέχυρο για την παροχή ρευστότητας εξασφαλίζοντας ότι τα γκισέ των τραπεζών θα παραμείνουν ανοιχτά.
Ανεξάρτητες πηγές διαβεβαιώνουν ότι, παρά τη σθεναρή δημόσια αντίθεση του κ. Ζαν-Κλοντ Τρισέ στη μέθοδο αυτή, σχετικά σενάρια εκτάκτου ανάγκης έχουν ολοκληρωθεί μυστικά και θα εφαρμοστούν αν χρειαστεί.Ως εκ τούτου, αν τελικώς αποφασιστεί,θα πρόκειται για μια «βελούδινη χρεοκοπία» της Ελλάδας αφού το χρηματοπιστωτικό σύστημα δεν θα υποστεί περισσότερες συνέπειες από όσες έχει ήδη υποστεί.Αντίθετα,η «επιλεκτική χρεοκοπία» μπορεί κατά έναν παράδοξο τρόπο να σηματοδοτήσει το «τέλος της αρχής» για την κρίση χρέους.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
