Το πρόγραμμα «Ελλάδα 2004», δηλαδή τα έργα, οι δράσεις και οι παρεμβάσεις με προϋπολογισμό 1,27 δισ. ευρώ (432 δισ. δρχ.) που συνδέονται με την ολυμπιακή προετοιμασία και αφορούν και υλοποιούνται στην ελληνική περιφέρεια, αποτελεί ισότιμο προς το πρόγραμμα «Αθήνα 2004» πυλώνα της ολυμπιακής προετοιμασίας.
Διαπίστωση πρώτη: Σημαντικοί πόροι για την ελληνική περιφέρεια
Τα 432 δισ. δρχ. του προγράμματος συμβάλλουν στην αύξηση της δημόσιας δαπάνης, στο Περιφερειακό Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν και στην απασχόληση. Αντιστοιχούν στο 16% περίπου των πόρων των περιφερειακών προγραμμάτων πλην Αττικής και διατίθενται επιπρόσθετα αυτών.
Διαπίστωση δεύτερη: Ποικιλία και συμπληρωματικότητα των δράσεων που στοχεύουν στις τοπικές ανάγκες
Το πρόγραμμα «Ελλάδα 2004» αποτελείται από 12 υποπρογράμματα που αφορούν, μεταξύ άλλων, τα έργα υποδομής στις ολυμπιακές πόλεις, την ανάπλαση των πυλών εισόδου της χώρας, την Αρχαία Ολυμπία, το δίκτυο των νέων αθλητικών υποδομών, τα προολυμπιακά προπονητήρια και την Πολιτιστική Ολυμπιάδα στην περιφέρεια.
Διαπίστωση τρίτη: Για πρώτη φορά μέτρα για την περιφέρεια σε ολυμπιακή διοργάνωση
Για πρώτη φορά στην ιστορία των Ολυμπιακών Αγώνων λαμβάνονται μέτρα για την ενίσχυση της περιφέρειας μέσα από πρόγραμμα με τα χαρακτηριστικά τού «Ελλάδα 2004». Με τα μέτρα αυτά δημιουργούνται σημαντικές υποδομές στις ολυμπιακές πόλεις, συνδέεται ο πολιτισμός με τον αθλητισμό και υπογραμμίζεται η εθνική διάσταση των Αγώνων.
Διαπίστωση τέταρτη: Συνδυασμός μέσων περιφερειακής πολιτικής
Το πρόγραμμα προβλέπει τόσο επικεντρωμένες παρεμβάσεις σε κεντρικούς πόλους ανάπτυξης της περιφέρειας (Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Βόλος, Ηράκλειο) όσο και διασπορά των παρεμβάσεων στο σύνολο της επικράτειας. Αποτελέσματα αυτού του συνδυασμού μέσων είναι η άμβλυνση των ενδονομαρχιακών ανισοτήτων και η συγκράτηση του πληθυσμού σε μικρούς δήμους.
Διαπίστωση πέμπτη: Πολλαπλασιαστικές επιπτώσεις στην τοπική κλίμακα
Μέσω της αποτελεσματικής διαχείρισης των υποδομών (κυρίως των αθλητικών) προκύπτουν μακροχρόνια πολλαπλασιαστικά οφέλη. Σημειώνεται ότι τα τοπικής σημασίας έργα έχουν μεγαλύτερο πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα σε τοπικό επίπεδο λόγω της χρήσης τοπικών πόρων και υπηρεσιών και μέσω της ανάπτυξης πολιτικών προσαρμοσμένων στην τοπική κλίμακα.
Διαπίστωση έκτη: Αναβάθμιση της ποιότητας ζωής και διεύρυνση των επιλογών ελεύθερου χρόνου
Με το πρόγραμμα «Ελλάδα 2004» αναδεικνύονται τέσσερις σημαντικοί πόλοι περιφερειακής ανάπτυξης οι οποίοι έχουν αναπτυξιακή διάχυση στις σχετικές περιφερειακές οικονομίες. Παράλληλα το σύνολο των δήμων της χώρας αποκτά, χωρίς διάκριση, σύγχρονες αθλητικές υποδομές που βελτιώνουν την ποιότητα της ζωής σε τοπική κλίμακα και προσφέρουν σημαντικές αναπτυξιακές δυνατότητες στους τομείς του αθλητισμού, του πολιτισμού και του τουρισμού.
Διαπίστωση έβδομη: Βελτίωση και αναβάθμιση της τουριστικής υποδομής και ανάδειξη του περιφερειακού τουριστικού προϊόντος
Μέσω του προγράμματος «Ελλάδα 2004» και ιδιαίτερα των υποπρογραμμάτων «Πολιτιστική Ολυμπιάδα», «Αρχαία Ολυμπία», «Ολυμπιακό Φεστιβάλ Νέων» και «Γιορτή του Ολυμπισμού» αλλά και μέσω των αθλητικών υποδομών που δημιουργούνται υποστηρίζεται η συνολική τουριστική ανάδειξη της χώρας.
Διαπίστωση όγδοη: Αμεση και σημαντική ενίσχυση του κλάδου των κατασκευών και των υποστηρικτικών υπηρεσιών στην ελληνική περιφέρεια
Η διασπορά των έργων σε όλη τη χώρα, καθώς και το μέγεθός τους, προσφέρει τις δυνατότητες για τη συμμετοχή τοπικών μικρομεσαίων κατασκευαστικών επιχειρήσεων και τη δραστηριοποίηση επιχειρήσεων στους τομείς των μεταφορών, των μελετών, της παροχής οικονομικών και νομικών συμβουλών κ.ά.
Προϋπόθεση: Στρατηγική για την αποτελεσματική αξιοποίηση των ευκαιριών και των υποδομών πριν και μετά τους Αγώνες
Το πρόγραμμα «Ελλάδα 2004» υλοποιείται με γοργούς ρυθμούς. Το υπουργείο Πολιτισμού, που έχει την ευθύνη για τον σχεδιασμό και την επιτελική παρακολούθηση του προγράμματος, επεξεργάζεται, σε συνεργασία με το υπουργείο Οικονομίας, τα συναρμόδια υπουργεία και τις περιφέρειες, τη στρατηγική για την αξιοποίηση του προγράμματος «Ελλάδα 2004». Η στρατηγική αυτή προβλέπει τη βιώσιμη λειτουργία των νέων υποδομών και τη συνάρτηση των τοπικών αναγκών με τις εν λόγω υποδομές.
Ο κ. Κωνσταντίνος Καρτάλης είναι επίκουρος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Από τον Απρίλιο του 2000 είναι γενικός γραμματέας Ολυμπιακών Αγώνων στο υπουργείο Πολιτισμού.
