Εκ φύσεως ο άνθρωπος είχε δύο πηγές δράσης, την επιθυμία και το φόβο. Κάθε του απόφαση, κάθε του βήμα γινόταν είτε με το καρότο, λοιπόν, είτε με το μαστίγιο. Μα φαίνεται πως ξέχασε στην πορεία ο άνθρωπος να θέλει και ξέμεινε να φοβάται. Σαν να περάσαμε τη φύση από σουρωτήρι τόσα χρόνια και κρατήσαμε το κατακάθι. Έτσι, ασυνείδητα έμαθε ο άνθρωπος να αντιδρά, είτε από φόβο είτε από ανάγκη, κι όχι να δρα. Αν θάψεις τις επιθυμίες σου, όμως, θάβεις ένα κομμάτι του εαυτού σου, τα πλευρά του αυτό-προσδιορισμού. Μέσα σε αυτή την καταπίεση ο άνθρωπος αλλοιώνεται, αδυνατίζει ψυχοπνευματικά και εύκολα πια θα μαζοποιηθεί. Το αγελαίο ένστικτο είναι αυτό που ξεμπροστιάζει το φύσει βίαιο (κακό) – κατά Hobbes – χαρακτήρα του ανθρώπου. Κατά τον ίδιο, η επίσης εγγενής λογική του ανθρώπου ήταν η μόνη ειρηνοποιός δύναμη ικανή να κατευνάσει αυτές τις βίαιες εκρήξεις του ανθρώπινου ευδαιμονισμού. Κατά τη γνώμη μου, λοιπόν, και μόνο, αυτό που βιώνουμε σήμερα είναι η μερική απομάκρυνση από τη φύση και συγκεκριμένα από την ελευθεριακή ανομία με την οποία περιβάλλεται.

Η επικράτηση του φόβου δεν ήρθε από μόνη της, αλλά με αιώνες συστηματικής επιβολής. Εν αρχεί υπάρχει η ανάγκη του ανθρώπου για προστασία, που τον κάνει να σχηματίζει κοινωνίες, να ‘επιλέγει’ εξουσίες θυσιάζοντας ενστικτωδώς ολίγη ως πολλή από την ελευθερία του με σκοπό την επιβίωσή του. Πέρα από το φόβο του θανάτου, υπάρχει και ο φόβος της απομόνωσης και της περιθωριοποίησης. Είναι ένας φόβος συνομήλικος που κινεί τον άνθρωπο να αναζητά καταφύγιο σε ομάδες, να κυνηγά να τρυπώσει σε κάποιο υποκατάστατο οικογένειας, που αναμφισβήτητα είναι το μοναδικό φυσικό ανθρώπινο σύνολο. Όπου υπάρχει φόβος, είναι εκμεταλλεύσιμος, γιατί ο φόβος φωλιάζει στην αδυναμία. Ο Rousseau (ο οποίος ταυτίζεται με τον Hobbes ότι ο άνθρωπος κινείται από φόβο) στον Εmile δηλώνει ξεκάθαρα την ευθύνη της κοινωνίας στην ανθρώπινη διάβρωση. Ο φόβος του θανάτου δεν είναι φυσικός, αλλά μας επιβάλλεται από κληρικούς, φιλοσόφους, γιατρούς που κάνουν τον άνθρωπο να αποτάξει την κληροδοτημένη γνώση του να υποφέρεις και να πεθαίνεις εν ηρεμία. Για το λόγο αυτό και τόνιζε την ανάγκη της αρνητικής εκπαίδευσης, να προστατεύσεις την καρδιά του παιδιού από την κακία και το νου του από το λάθος (αντί να επιβάλεις δια διδασκαλίας την αρετή ή την αλήθεια).

Με κάθε υποψία έλλειψης αιτίας φόβου, θα κατασκευάζεται μια καθώς ο άνθρωπος κουρδίζεται πιο εύκολα in extremis. Είναι πρόδηλη η ανάγκη ύπαρξης βαρβάρων και από τις δύο πλευρές, όπως έχουν αβίαστα χωριστεί από τα μέσα, των καλών δυτικών και των κακών μουσουλμάνων ή των ιμπεριαλιστών δυτικών και των θυμάτων της ανατολής. Ευθύνη δεν έχουν οι πολιτισμοί ή οι θρησκείες, πρόκειται για άλλες όψεις του ίδιου νομίσματος. Το πρόβλημα είναι η εθελούσια σχεδόν υποδούλωση του ανθρώπου που βιάζεται να στέψει βασιλιάδες και να στεφανώσει ήρωες, η επίπλαστη ανάγκη του για χωροφύλακα, αλλά και για καραγκιοζοπαίχτη. «..Τόσο ανόητοι είναι οι άνθρωποι που νοιάζονται για το τι συμφορές μπορούν να τους συμβούν από αγριόγατες και αλεπούδες, μα είναι ικανοποιημένοι, το θεωρούν ασφάλεια να καταβροχθιστούν από τα λιοντάρια» ήταν τα λόγια του Locke για να δηλώσει την ευκολία υποταγής των ανθρώπων σε κάποια αρχή σε αναζήτηση μιας προστασίας. Οι ‘ανεπτυγμένες’ δυτικές χώρες (κυβερνήσεις) έσπειραν φόβους στην Ανατολή κι έκρυψαν κάθε άνοιξη πατώντας το κάθε λουλούδι πριν προλάβει να ανθίσει. Κι ο φόβος που θεριεύει εκεί, απλώνει μια σκιά εδώ μέχρι να σκοτεινιάσει ο κόσμος όλος. Με τη σειρά τους οι ομάδες εκεί πατούν στην απόγνωση των ανθρώπων, τρέφονται από την πείνα, συσπειρώνονται από τους απομονωμένους και ωριμάζουν απ’ τα παιδιά. Ανάμεσα στις πολλές λέξεις των κειμένων του σουφισμού, ένας συνδυασμός τους αναφέρει ότι το φίδι μακριά από τον άνθρωπο γίνεται δράκος (μια θρησκεία-φιλοσοφία με μουσουλμανικές ρίζες παρεπιπτόντως). Ό,τι μας προβάλουν σα δύο στρατόπεδα δεν είναι παρά ο ίδιος δικέφαλος δράκος και το κάθε κεφάλι εκμεταλλεύεται το δικό του ‘θεό’ προς όφελός του. Στη μέση μένουν πάντα οι πολλοί, οι λαοί, οι αδύναμοι, όπλα και θύματα.

Ο Ντοστογιέφσκι τοποθέτησε στο στόμα του Ισαάκ Καραμαζώφ τη φράση ‘Αν δεν υπάρχει Θεός, τότε όλα επιτρέπονται’. Ποιος θα ήθελε έναν άνθρωπο ελεύθερο, χωρίς όρια; Αυτό θα ήταν καταστροφικό για τους κερδοσκόπους του κόσμου, ένας ανεξέλεγκτος άνθρωπος είναι πράγμα ανήκουστο, ένα ον ασύμβατο με το σύγχρονο κόσμο της τρομοκρατικής χειραγώγησης. Ο 15χρονος βομβιστής πρώτα τρομοκρατήθηκε, ώστε με τη σειρά του να τρομοκρατήσει το 15χρονο ‘Ευρωπαίο’ έφηβο, ο οποίος θα κληθεί κι αυτός να επιδοκιμάσει οποιαδήποτε απόφαση ‘επιτακτικής επέμβασης εθνικής υπαρηφάνειας’ και ίσως να θυσιαστεί κι αυτός για την πατρίδα του κάποια στιγμή γεμίζοντας τις τσέπες των ίδιων πάντα θεριστών. Και οι δύο θύματα σωματικής και πνευματικής τρομοκρατίας. Κανείς έφηβος δε γεννήθηκε βίαιος, η βία του αποδόθηκε στις κοινωνίες που μεγάλωσε χωρίς να τον μεγαλώσουν. Ο φόβος είναι γόνιμο έδαφος για κάθε κυβερνώντα ή διοικώντα θεό που θα συνεχίσει να κατασκευάζει τις δικές του στρατιές σε πλήρη συνεργασία με τον αντίπαλο θεό, μόνο που οι δυό τους θα κρατούνται αβίαστα στους θρόνους τους. Και οι στρατιές από μαριονέτες; Αυτές θα σφάζονται στα πόδια τους σε ένα λουτρό συμφερόντων, και οι άνθρωποι από εκεί που ζητούσαν την ισότητα, τώρα θα αναζητούν την ισοφάριση. Παρεπιπτόντως, ο Hobbes, πάλι, έγραφε πως η ισότητα των ανθρώπων είναι η ίδια ικανότητα που έχουν όλοι οι άνθρωποι να σκοτώσουν οποιονδήποτε.

Απέναντι από τις αυτόκτιστες βαρβαρικές σκιές πρέπει να αναστηλωθεί το σύνολο της ανθρώπινης ύπαρξης, όπως αυτή βλάστησε στη φύση, το θεό του Σπινόζα. Ο φόβος δεν αποβάλεται μα μπορεί να έχει αντίβαρο την ευτυχία στο ζύγι της ελεύθερης συνύπαρξης και τότε ο άνπρωπος θα μάθει να φοβάται ελεύθερος, να κρατά την ατομικότητά του μέσα στην κοινωνία, να συμπορεύεται χωρίς να ακολουθεί και να μοιράζεται την ομοιότητα του ανόμοιου. Η ανθρώπινη φύση χρειάζεται και ατομική ανάπτυξη παράλληλα με την κοινωνικοποίηση, ειδάλως μπορεί να πέσει θύμα μιας πνευματικής καταπίεσης της τυραννίας του όχλου ή της τρομοκρατίας της ‘ελίτ’. Η αναρχία της φύσης δεν χωρά πνευματικά μαντρόσκυλα. Σεχταρισμός και ρατσισμός αρκούν για να ρημάξουν έναν τόπο που μας δανείστηκε, κι εμείς ξοδευόμαστε για μια χάρτινη κορώνα, αντί να γίνουμε anima mundi, η ψυχή στη γη του κανενός.

«Σπάνια συναντάς παράνοια στο άτομο, από την άλλη σε ομάδες, κόμματα, έθνη και εποχές η παράνοια είναι κανόνας» Φ.Νίτσε