H εσωστρέφειαπου επικρατεί σ’ όλα σχεδόν τα Πανεπιστήμια της χώρας έχει ως αποτέλεσμα αυτά να βρίσκονται σε παγκόσμια αξιολόγηση …εκεί που βρίσκονται.Εξ’ αιτίαςτων πελατειακών σχέσεων και της αρρωστημένης κομματικής εσωστρέφειας των «φοιτητοπατέρων-καθηγητούληδων» όπου οι περισσότεροι υποψήφιοι στις βαθμίδες του Διδακτικού Επιστημονικού Προσωπικού (ΔΕΠ) «κρίθηκαν»με το εσωστρεφές, ενδογαμικό(για τους δικούς μας μόνο)σύστημα της «Κοοπτάτσιας» (Λατ.:cooptatio:κλειστή εκλογή μελών μιας ιδιωτικής Λέσχης, Τράπεζας ή Οργανισμού), όπου τα νέα μέλη ψηφίζονται αποκλειστικά από τα παλαιά.
Στην περίπτωση δε που υπήρχαν εξωτερικοί υποψήφιοι, ή απόφαση του «ιερατείου» ήταν μονοκούκι για το δικό τους «παιδί»! Ο κατά περίπτωση αξιόλογος, αλλά εξωτερικός συνυποψήφιος ήταν πάντοτε ο άτυχος. Δεν έπαιρνε ούτε μια ψήφο! Ακόμα, οι περισσότεροι από τα μέλη ΔΕΠ δεν άντεχαν ναακούν μία αντικειμενική, παραγωγική κριτική για το έργο τους, που σε μερικές κραυγαλέες περιπτώσεις κατεκρίνετο ως ανεπαρκές, ή κάτω του μετρίου, ή ακόμα, εργασίες αντιγραφές από διάφορα επιστημονικά άρθρα από τις …εφημερίδες! Δυστυχώς, η λέξη «κριτική»έχει εχθρική έννοια στη χώρα μας. Εκ προοιμίου όμως, ο ρόλος ενός αδέκαστου κριτή πρέπει και είναι αναγκαίο να παραμένει «αρνητικής φύσεως», διότι προσπαθεί να εμποδίσει κάτι που θα ήταν επιζήμιο για τον υποψήφιο και να του υποδείξει πως θα μπορούσε να έχει καλλίτερη απόδοση και ακόμα να αποφεύγει τη δημοσίευση ήσσονος σημασίας εργασιών.«Η σαφήνεια της έκφρασης αποτελεί την ανώτατη εντολή για την ορθή ερμηνεία της κάθε εργασίας και των αποτελεσμάτων της»(Ezra Loomis Pound: Αμερικανός ποιητής, 1885-1972)Όσο για «αυτοκριτική», αυτή είναι μια άγνωστη λέξη! Για συναδέλφους, δήθεν «προοδευτικούς»?, όλοι τους τηρούσαν «σιγήν ιχθύος» όταν έπρεπε να εκφράσουν καθαρά τη γνώμη τους. Τι εύκολα ξεχνάει κανείς το καθήκον του όταν πρόκειται για το καρεκλάκι του!
Ο τέλειος νεποτισμός που θα ζήλευε και ο Ναπολέων! Οι τέσσερις βαθμίδες του Διδακτικού Επιστημονικού Προσωπικού (ΔΕΠ) Λέκτορας-Επίκουρος Καθηγητής-Αναπληρωτής Καθηγητής-Καθηγητής, με την αμοιβαία αλληλοεξάρτηση και την ακραία κομματικοποίησή μεταξύ διδασκόντων και διδασκομένων δεν βοήθησαν το Ελληνικό Πανεπιστήμιο να βρεί το δρόμο που του αξίζει. Η Ελλάδα απέχει ακόμα πολύ από το να είναι Ηνωμένες Πολιτείες!
Eπίκαιρο θέμα παραμένει ο προσανατολισμός της Ανώτατης Εκπαίδευση σε ένα δικαιότερο και περισσότεροαξιοκρατικό σύστημα εκλογής διδασκόντων από εξωτερικούς μόνο κριτές, εισάγοντας ίσως δύο μόνο ακαδημαικές βαθμίδες, όπως π.χ. στη Γαλλία ο Τακτικός Καθηγητής (Professeur) και Έκτακτος Καθηγητής (Maître de Conférence), οι οποίοι θα έχουν τη δυνατότητα να μονιμοποιηθούν περαιτέρω αφού κριθούν. Οι υπόλοιποι συνεργάτες, κάτοχοι διδακτορικού πτυχίου, θα εκλέγονται επί θητεία (συνήθως 5-ετή), έως ότου προκύψει κάποια θέση της ειδικότητάς τους σε άλλο Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα, ή Ερευνητικό Κέντρο. Έτσι προωθείται η αξιοκρατία και αποφεύγεται η ενδογαμία με την παραγωγή κάθε είδους καθηγητών! Σε κανένα απολύτως ευρωπαικό Πανεπιστήμιο δεν παρατηρείται η εξέλιξη στο ίδιο Ίδρυμα από φοιτητή, δόκτορα σε …Καθηγητή και ακόμα σε Πρύτανη! Όλοι όσοι προωθούν αυτή την τακτική θέλουν να μην αλλάξει τίποτα στην Ανώτατη Εκπαίδευση γιατί επιθυμούν και επιδιώκουντα Πανεπιστήμιανα παραμείνουν στις συγκεκριμένες πολιτικές παρατάξεις που τα ελέγχουν. Ευτυχώς όμως που υπάρχουν και οι εξαιρέσεις. Είναι όλοι αυτοί οι επιστήμονες που παράγουν εξαιρετικό έργο, δεν φοβούνται την αξιολόγηση, μιλάνε άνετα ξένες γλώσσες και και έχουν επαφές και συνεργασία στο γνωστικό τους αντικείμενο δηλώνοντας παρών στη διεθνή σκηνή. Σ’ όλους αυτούς ανήκει το Πανεπιστήμιο. Η άκριτη δημιουργία Τμημάτων με «γνωστικά αντικείμενα» ..άγνωστα για την ελληνική πραγματικότητα και συνακόλουθα παραγωγή, συμβάλουν ίσως μόνο στον τοπικό επαρχιωτισμό παραμένοντας μακριά από τις επίκαιρες επιστημονικές εξελίξεις. Η Σχολή στην οποία υπάγεται το Τμήμα πρέπει να καθορίζει τον κατ’ έτος αριθμό εισακτέων φοιτητών σύμφωνα με τις ανάγκες της χώρας. Η εισαγωγή φοιτητών κατά εκατοντάδες σε αντιπαραγωγικά Τμήματα αποτελεί εισιτήριο για την ανεργία ή τη φυγή των νέων μας στο εξωτερικό. Αυτός μήπως είναι ο σκοπός της Ανώτατης Εκπαίδευσης στηχώρα μας?
O Νόμος Πλαίσιο του 1982 με τις εκάστοτε -λίγο ή πολύ – τροποποιήσεις-μπαλώματα ανήκει πλέον στην Ιστορία. Καιρός είναι να φυσήξει φρέσκος άνεμος για να σταματήσει την απολίθωση και την πολιτικοποίηση που συντελείται εδώ και χρόνια στο Ελληνικό Πανεπιστήμιο.Επιτακτικό και αναγκαίο είναι να εφαρμοστεί έναςνέος,ριζοσπαστικός Νόμος Πλαίσιο για την Ανώτατη Εκπαίδευση, απαλλαγμένος τόσο από την αλληλοεξάρτηση των βαθμίδων ΔΕΠ («ψήφισέ με για να σε ψηφίσω»),όσο και από τις πελατειακές σχέσεις που δημιουργούνται μεταξύ φοιτητοπατέρων-καθοδηγητώνπολιτικών παρατάξεων. Η Πολιτική δεν έχει θέση στο Πανεπιστήμιο. Ας ελπίσουμε ότι ο διάλογος που άρχισε για την Παιδεία θα είναι πραγματικός διάλογος και όχι ήδη εκ των άνω ειλημμένων αποφάσεων ώστε να καλοπιάσουν τα μέλη και τους φίλους του ΣΥΡΙΖΑ. Μελετώντας τα ονόματα των πολυάριθμων μελών της Επιτροπής για τον Εθνικό Διάλογο για την Παιδεία, προκαλεί απορία η παντελής απουσία από την Επιτροπή Καθηγητών από το Πανεπιστήμιο Πατρών.
O κ. Φρυδάς Δημήτρης είναι Dr.rer.nat.University of Munich Συνταξ/ούχος Καθηγ. Πανεπιστημίου Πατρών
