Η αναδρομή στη διακυβέρνηση της χώρας μας αποκαλύπτει τις ενέργειες των πολιτικών μας που την οδήγησαν στην ανυποληψία και την παρακμή. Άλλοτε από έλλειψη γνώσης, άλλοτε από σκοπιμότητες και άλλοτε από ανικανότητες.
Η ευθύνη επιμερίζεται σε όλο το πολιτικό φάσμα, ανάλογα με το ρόλο του κάθε πολιτικού σχηματισμού. Βέβαια, στη χώρα μας εκείνοι που δεν κυβερνούν έχουν την αίσθηση ότι μπορούν να υποστηρίζουν ό, τι τους καπνίσει χωρίς συνέπειες. Και το εντυπωσιακό είναι όταν αναλαμβάνουν κυβερνητικές ευθύνες αλλάζουν τις στάσεις και συμπεριφορές τους και οι πολίτες παθαίνουν απώλεια μνήμης…Οι συνέπειες των αλλαγών στις πεποιθήσεις και τις στάσεις είναι αβέβαιες, γεγονός που συνιστά ένα λόγο για να προτιμούμε τις σταδιακές αλλαγές που απαιτεί η πραγματικότητα.
Το αν έχουν ανταποκριθεί οι πολιτικοί μας στο ηθικό και πολιτικό καθήκον τους είναι ένα ερώτημα που συνεχώς ανασύρεται και αποσύρεται….
Το μεγάλο πρόβλημα που δεν έχει τεθεί είναι αυτό των παραλείψεων. Σύμφωνα με την αρχή της ευθύνης των παραλείψεων υπάρχουν κάποιες παραλείψεις οι οποίες μπορεί να μην επισύρουν τον ψόγο ΄ή την κοινωνική αποδοκιμασία, αλλά είναι ηθικά ισοδύναμες με πράξεις συνειδητής και ηθελημένης πρόκλησης βλάβης. Για παράδειγμα παραλείψεις που επηρεάζουν σημαντικά τις ζωές μελλοντικών γενεών.
Δεν υπάρχει καμιά δικαιολογία να αγνοήσουμε αυτούς που θα ζήσουν στο μέλλον, προτάσσοντας το μικροπολιτικό συμφέρον, την παραμονή χωρίς αιδώ στην εξουσία.
Και οι πολίτες δεν έχουν την υποχρέωση να γνωρίζουν που οδηγούν οι ενέργειες των κυβερνώντων, δεν έχουν την υποχρέωση να τονίζουν στους πολιτικούς τις εγκληματικές παραλείψεις τους;
Η δουλειά της δημοκρατίας δεν είναι να διορθώσει την ανθρώπινη φύση, αλλά να δημιουργήσει μια κοινωνία που να μας διαβεβαιώνει ότι οι αντικοινωνικές συμπεριφορές και παραλείψεις δεν θα μένουν χωρίς τιμωρία. Για παράδειγμα, το πρόβλημα δεν είναι ότι υπάρχουν περιπτώσεις διαφθοράς, αλλά ότι η διαφθορά τελικά μένει ατιμώρητη.
Οι παραλείψεις στην πολιτική ζωή της χώρας είναι το μείζον…
Όμως, η «ευθύνη των παραλείψεων», η υπαιτιότητα για αυτά που δεν πράττει κανείς, δεν έχει βρει τη θέση της στο κοινό περί ηθικής αίσθημα.
Ο απολογούμενος υποστηρίζει «εγώ δεν έκανα τίποτα!» για να αποδείξει την αθωότητά του. Όμως, για την πολιτική αυτός που «δεν έκανε τίποτε» είναι ένοχος.
O. Καθηγητής Χρήστος Β. Μασσαλάς-π. Πρύτανης του Παναπιστημίου Ιωαννίνων
