Πονοκέφαλος; Αρρυθμία; Τάση για εμετό; Ενα γρήγορο γκουγκλάρισμα (χωρίς εναγώνιες αναζητήσεις κορυφαίων καθηγητών, «αιμοσταγείς» συγχρωτισμούς με το Δημόσιο και άβολες σιωπές σε αίθουσες αναμονής) και η διάγνωσή σου είναι έτοιμη.Μπορείς να είσαι ήσυχος. Εχεις να επιλέξεις κάτι ανάμεσα στον δάγκειο πυρετό, στον ιό Ζίκα (και ας μην είσαι κυοφορούμενο έμβρυο στην Κοπακαμπάνα) και κάποιο κακόηχο αυτοάνοσο που δεν θα ευχόσουν ούτε στον ειδεχθέστερο των εχθρών σου. Μπορείς να ξαπλώσεις κάπου και να περιμένεις με την ησυχία σου να πεθάνεις.
H cyberchondria (διαδικτυακή υποχονδρία) είναι εδώ για να μείνει.Και βέβαια, δεν είναι μόνο η απλή αναζήτηση στο Google, αλλά και η παροχή συμβουλών και μαρτυριών (συχνά από παντελώς αναξιόπιστα sites και φόρουμ ανεγκέφαλων συμπασχόντων).Προσωπικώς, στο παρελθόν είχα υποπέσει αρκετές φορές στο αμάρτημα να αναζητήσω ιατρικές συμβουλές μέσω Internet.Ωσπου κάποια στιγμή σταμάτησα, επειδή αντελήφθην τη ματαιότητα (και τις σκοπιμότητες) του ζητήματος.
Στην Ελλάδα τού 2016, με το Σύστημα Υγείας που είναι από μόνο του πολυτραυματίας, είναι πανεύκολο να γίνεις cyberchondriac. Διότι τα δημόσια νοσοκομεία αναστενάζουν. Διότι δεν έχεις να πληρώσεις. Και δεν είναι μόνο οι προληπτικές εξετάσεις που είναι είδος πολυτελείας (η ετήσια μαστογραφία σου που αναβάλλεται επ’ αόριστον). Είναι και οι διαγνωστικές, για κάτι υπάρχον, υφέρπον ή απτό. Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι μία από τις ερωτήσεις της μεγάλης έρευνας «Η Υγεία των Ελλήνων στην κρίση» (που εκπόνησε εσχάτως η διαΝΕΟσις σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Κοινωνικής και Προληπτικής Ιατρικής) ήταν η ακόλουθη: «Τους τελευταίους μήνες υπήρξε κάποια στιγμή που πιστεύατε ότι χρειαζόσασταν θεραπεία ή και διαγνωστικές εξετάσεις για κάποιο πρόβλημα, αλλά δεν τις λάβατε;». Περισσότεροι από ένας στους πέντε Ελληνες (ένα εντυπωσιακό 22%) απάντησαν ότι, «ναι», δεν έλαβαν τη θεραπεία.
Στην Ελλάδα όμως είναι πανεύκολο να γίνεις cyberchondriac και για έναν ακόμη λόγο: έχεις πλείστα ανησυχητικά συμπτώματα να γκουγκλάρεις. Εχεις, για παράδειγμα, τα ψυχοσωματικά της ύφεσης (κρίσεις πανικού, παλιρροϊκό κύμα αϋπνίας, βρουξισμό –όπως έχει βαφτιστεί επιστημονικώς το ασυνείδητο τρίξιμο ή το υπερβολικό σφίξιμο των δοντιών κατά τη διάρκεια του ύπνου). Εχεις, φυσικά, και τις σοβαρές καταστάσεις: εκτίναξη των περιστατικών κατάθλιψης (η κατανάλωση αντικαταθλιπτικών αυξήθηκε κατά 35% από το 2006 στο 2011), σημαντική άνοδο (κατά 24%) του πληθυσμού που αντιμετωπίζει κάποια χρόνια πάθηση, αύξηση των υπέρβαρων ή παχύσαρκων παιδιών (το μεγαλύτερο ποσοστό ανάμεσα στις χώρες του ΟΟΣΑ). Ο λυσίπονος κυβερνοχώρος σού παρέχει άμεση και (εχέμυθη) ανακούφιση, έναν (δωρεάν) ώμο επάνω στον οποίο μπορείς να ακουμπήσεις το κεφάλι και να κλάψεις (υφαρπάζοντας, φυσικά, την εμπιστοσύνη σου στους αληθινά ειδικούς).
Οχι ότι η εν λόγω «πάθηση» πλήττει μόνο τις οικονομικά ασθενέστερες χώρες. Στις ΗΠΑ η «κυβερνοϋποχονδρία» είναι τόσο της μόδας όσο και το συσκευασμένο γάλα καρύδας στην Καλιφόρνια. Επιπλέον, πρόσφατη έρευνα (μιας οnline ιατρικής γραμμής υποστήριξης) κατέδειξε ότι 16 εκατομμύρια Βρετανοί χρησιμοποιούν μηχανές αναζήτησης για διαγνωστικούς λόγους κάθε μήνα! Είναι και αυτό το βραβευμένο με BAFTA τηλεοπτικό ιατρικό reality ονόματι «Embarrassing Bodies» που εξοικειώνει τους Βρετανούς με «σέξι» γκροπλάν ανθρώπινων σπλάχνων. Εννοείται ότι τη διαδικτυακή υποχονδρία στη χώρα πάνω από τη Μάγχη επιδεινώνουν τα ταμπλόιντ με πρωτοσέλιδα του τύπου: «Γιατί πήρε 20 χρόνια στους γιατρούς να βρουν τον ελαττωματικό θυρεοειδή που λίγο έλειψε να κόψει το νήμα της ζωής του Ιαν».
Η ψύχωση με την υγεία (που δεν βαφτίζεται πλέον «υποχονδρία» αλλά το πιο σικ «health anxiety») έχει εξελιχθεί σε σούπερ μπίζνα. Πουλάει σχεδόν όπως το σεξ. Διόλου τυχαίο ότι υπάρχουν πλέον ακόμη και εξειδικευμένα dating sites –π.χ., Prescription4Love.com, Nolongerlonely.com, Cisforcupid.com -, τα οποία εντοπίζουν για εσένα σύντροφο με το ίδιο πρόβλημα: από διπολική διαταραχή, μέχρι νόσο του Crohn. Το θλιβερό, όμως, είναι ότι η «διάγνωση» (ενίοτε και η «θεραπεία») μέσω Διαδικτύου είναι η πανδημία της νέας χιλιετίας. Κυρίως επειδή μολύνει με τον πλέον παντοδύναμο ιό: τον –αχαλίνωτο –πανικό.
* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 7 Αυγούστου 2016
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
