Η κρίση είναι πολιτική

Επανειλημμένως ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας έχει χαρακτηρίσει μεγάλη πληγή τη «διαρροή μυαλών» (brain drain), δηλαδή τη μαζική μετανάστευση ελλήνων επιστημόνων προκειμένου να βρουν δουλειά, και έχει εκφράσει την πρόθεση της κυβέρνησής του να βάλει ένα τέλος στο φαινόμενο. Πράγματι, περισσότεροι από 200.000 επιστήμονες υψηλής κατάρτισης έχουν εγκαταλείψει τη χώρα στα χρόνια της κρίσης και έχουν εγκατασταθεί στο εξωτερικό, επειδή δεν εβρισκαν εργασία στην Ελλάδα που να ικανοποιεί τις απαιτήσεις τους.

Ωστόσο, σύμφωνα με σχετική έρευνα της ICAP, στην οποία συμμετείχαν 853 Ελληνες του εξωτερικού με υψηλή εξειδίκευση (κάτοχοι μεταπτυχιακού ή/και διδακτορικού σε ποσοστό 72%), ο κυριότερος λόγος (σε ποσοστό 40%) που τα άτομα αυτά έφυγαν στο εξωτερικό δεν είναι η οικονομική κρίση και η αβεβαιότητα, αλλά η μειωμένη αξιοκρατία και η διαφθορά στην Ελλάδα.

Για να καταλάβει κανείς πρακτικά τι σημαίνει αυτό, είναι πολύ επεξηγηματικό το παράδειγμα που χρησιμοποίησε ο γενικός διευθυντής του ΙΟΒΕ Νίκος Βέττας μιλώντας σε εκδήλωση με θέμα «Ξεπερνώντας τα εμπόδια –Βήματα προς την κατεύθυνση της βιώσιμης ανάπτυξης», την οποία διοργάνωσαν την περασμένη εβδομάδα από κοινού οι σύλλογοι αποφοίτων του Stanford University και του London Business School.

Οπως ανέφερε, η Ελλάδα έχει 20 πανεπιστήμια και στο πλαίσιο των περικοπών που έπρεπε να γίνουν στην Παιδεία εξαιτίας της κρίσης, το 2012 ο νόμος Διαμαντοπούλου προέβλεπε την αξιολόγηση των ανώτατων αυτών εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και στη συνέχεια απορροφήσεις και συγχωνεύσεις πανεπιστημιακών σχολών, τμημάτων και πανεπιστημίων, έτσι ώστε να γίνει οικονομικά βιώσιμο το σύστημα.

Ο νόμος, ο οποίος, όπως σχολίασε, «μπορεί να μην ήταν τέλειος, αλλά σίγουρα ήταν προς τη σωστή κατεύθυνση, στην πράξη εγκαταλείφθηκε και αντί να γίνει η αξιολόγηση και ο εξορθολογισμός του συστήματος έγιναν οριζόντιες μειώσεις αποδοχών». «Ετσι», εξήγησε, «οι αποδοχές όλων των καθηγητών κόπηκαν ακόμη και στο μισό, με αποτέλεσμα οι καλοί που μπορούσαν να βρουν δουλειά στο εξωτερικό να φύγουν και να εργάζονται τώρα για λογαριασμό ξένων πανεπιστημίων».

Το ίδιο συνέβη και συμβαίνει στον χώρο της Υγείας, αφού και εκεί δεν έχει υπάρξει ουσιαστικός εξορθολογισμός των νοσοκομείων και των κλινικών, αλλά συνεχείς οριζόντιες περικοπές, με αποτέλεσμα οι καλοί γιατροί που μπορούν να βρουν δουλειά στο εξωτερικό να εγκαταλείπουν τη χώρα.

Με άλλα λόγια, όπως επισήμανε στην ομιλία του ο κ. Βέττας, «το πρόβλημα δεν είναι οικονομικό αλλά πολιτικό». Δηλαδή, η πολιτική της ισοπέδωσης προς τα κάτω που εφαρμόζει στην Παιδεία αλλά και στο Δημόσιο εν γένει η λαϊκοπατριωτική κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, με στόχο να μη θιγούν συντεχνιακές ομάδες οι οποίες δραστηριοποιούνται στα πανεπιστήμια και στα νοσοκομεία, εντείνει το brain drain.

Αν λοιπόν ο Πρωθυπουργός επιθυμεί, όπως λέει, να σταματήσει το φαινόμενο, δεν έχει παρά να συγκρουστεί με τις πελατειακές σχέσεις που συνδέουν το κόμμα του με αυτές τις συντεχνιακές ομάδες και να προωθήσει αξιοκρατικά κριτήρια που θα επιβραβεύουν, θα ανταμείβουν και θα κρατούν στον τόπο τους όσους διακρίνονται και το αξίζουν. Αλλωστε, σύμφωνα με την έρευνα της ICAP, αυτό αναζητούν και εκείνοι που φεύγουν.