Ιαπωνία. Είχα εργαστεί για ένα διάστημα στην Ιαπωνία. Εκεί οι μεγάλες εταιρείες με πολλούς υπεργολάβους δεν υπογράφουν συμφωνητικά για τις αναθέσεις παραγγελιών. Με ένα απλό Fax τα πράγματα εξελίσσονται ομαλά και με ακρίβεια. Απλά, όποιος υπεργολάβος δεν φανεί εντάξει στις υποχρεώσεις του, γνωρίζει καλά ότι έχει «τελειώσει». Έτσι τα πράγματα απλουστεύονται κατά πολύ, το κόστος και ο χρόνος μειώνονται, η ποιότητα διασφαλίζεται και η παραγωγή συνεχίζεται απρόσκοπτα. Και απεργίες δεν συνηθίζονται.
Κατά κανόνα όμως, η Ιαπωνική Κυβέρνηση και ο κρατικός μηχανισμός δεν αιφνιδιάζουν τους πολίτες και τις επιχειρήσεις. Τα όποια σημαντικά ή μακράς πνοής νέα μέτρα τίθενται υπόψη των ενδιαφερομένων, ακολουθεί μακρά περίοδος διαβουλεύσεων και τροποποιήσεων και όταν υπάρξει συναίνεση ή ανοχή, μόνον τότε, το τελικό σχέδιο μπαίνει σε εφαρμογή. Ανάλογα γίνονται και στο χώρο των επιχειρήσεων. Η διαβούλευση παίρνει πολύ χρόνο αλλά στο τέλος όλοι γνωρίζουν καλά τί επιδιώκεται και πώς πρέπει να γίνει, τηρούν τα συμφωνημένα, η κάθε πλευρά έχει δρομολογήσει τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις της και επομένως η εφαρμογή του σχεδίου είναι τάχιστη και χωρίς προβλήματα. Εκεί επικρατούν ο επαγγελματισμός και η εμπιστοσύνη. Βέβαια, όλοι οι πολίτες στην Ιαπωνία έχουν διδαχθεί από το σχολείο και την κοινωνία πώς να συνεργάζονται, πώς ακριβώς γίνεται ένας παραγωγικός διάλογος και τί σημαίνουν συνέπεια και αξιοπιστία. Τίποτε απ’ όλα αυτά δεν συμβαίνει στην Ελλάδα.
Βουλγαρία. Έχει «κλέψει» χιλιάδες ελληνικές επιχειρήσεις (που επένδυσαν εκεί 5 δις Ευρώ την τελευταία εξαετία) και συνεχίζει τον «προσηλυτισμό» με συνθήματα τη χαμηλή φορολογία, την απουσία απεργιών, την ελάχιστη γραφειοκρατία και τη σταθερότητα του επιχειρηματικού περιβάλλοντος. Ενώ εδώ, πέραν της υψηλής φορολογίας, των απεργιών και της αθεράπευτης γραφειοκρατίας, ο κάθε (άσχετος συνήθως) νέος υπουργός, ακόμα και από την ίδια κυβέρνηση, αυτοσχεδιάζει αλλάζοντας τους κανόνες του παιχνιδιού. Έτσι, αντί να έρχονται εδώ ξένοι επενδυτές φεύγουν και οι δικοί μας! Κι ενώ έχουμε 28% ανεργία και οι νέοι μας ξενιτεύονται, εμείς «περί άλλα τυρβάζουμε».
Βρετανικό Δημοψήφισμα (BREXIT). Δύο χρόνια προετοιμασίας και διαλόγου. Κάνουν το λαό πραγματικά συνυπεύθυνο. Αλλά πρώτα του εξηγούν αναλυτικά, δεν τον κοροϊδεύουν. Και του δίνουν τον απαραίτητο χρόνο (“sleep on it”) και επιχειρήματα για να σκεφθεί και ν’ αποφασίσει. Εμείς πέρυσι τι κάναμε; Δώσαμε μόνο μία εβδομάδα χρόνο και μια αμφίσημη διατύπωση του Ναι ή Όχι για ένα τόσο σοβαρό διακύβευμα! Και έτσι κανείς δεν ήξερε τι ακριβώς ψήφιζε! Γίναμε περίγελως στο Παγκόσμιο…
Ελλάδα. Άραγε, πόσες Κυβερνήσεις στην Ελλάδα είπαν την αλήθεια στο λαό; Άλλες λιγότερο και άλλες περισσότερο κοιτάζουν προεκλογικά πώς θα υφαρπάσουν την ψήφο του με οφθαλμοφανώς ψευδείς υποσχέσεις και μετεκλογικά πώς θα ξεγελάσουν τον κόσμο για να μετριάσουν αντιδράσεις του σε δυσάρεστα μέτρα. Πολύ σπάνια μπαίνουν στον κόπο να εξηγήσουν με ειλικρίνεια και επιμονή στο λαό για ποιούς λόγους παίρνουν τα συγκεκριμένα μέτρα και να τον πείσουν ότι τον υπολογίζουν. Και οσάκις προβάλλεται η αλήθεια, η εκάστοτε Αντιπολίτευση θα υποστηρίξει πάντα το λαϊκίστικα αντίθετο και θα κερδίσει ψήφους επενδύοντας στα αρνητικά συναισθήματα των θιγόμενων πολιτών που δεν έχουν μάθει να σκέφτονται ορθολογικά. Και φορτώνουν το λαό με περικοπές και φόρους ενώ διατηρούν στο ακέραιο τα δικά τους προνόμια. Έτσι δίνουν το καλό παράδειγμα στην κοινωνία, η οποία επίσης επιδίδεται σε ανάλογες πρακτικές…
Το χειρότερο όμως είναι ότι ο κόσμος έχει εθιστεί σ’ αυτή την κατάσταση της χειραγώγησης, της παραπλάνησης και της ατιμωρησίας: δεν έχει εμπιστοσύνη στα κόμματα αλλά ταυτόχρονα τους απαλλάσσει (“… έ, τι να κάνουμε, πολιτικοί είναι αυτοί!…”). Και με αυτή την αποδοχή και την έλλειψη εμπιστοσύνης το μόνο που απομένει είναι να κοιτάξει ο καθένας αυτό που θεωρεί «εδώ και τώρα συμφέρον του» και έχει ο Θεός, μια και τα πάντα για το μέλλον είναι απρόβλεπτα! Έχοντας δε τώρα χάσει και τους προστάτες του οδηγείται σε παραίτηση.
Η συμπεριφορά μας θυμίζει ναρκομανή: Υπογράφουμε άνευ όρων συμφωνίες για να πάρουμε τη (δανειακή) δόση μας και μετά κάνουμε πως μας πίεσαν ή μας παραπλάνησαν και δεν τηρούμε τα υπεσχημένα. Νομίζουμε πως οι «κουτόφραγκοι» είναι σαν και μας και άρα μπορούμε να τους κοροϊδεύουμε! Τέτοιο είναι το επίπεδό μας…
Καί όσο καθυστερούμε την ανάπτυξη με τις χρονοβόρες «διαπραγματεύσεις» τόσο ο λογαριασμός μεγαλώνει και νέα σκληρότερα μέτρα προστίθενται που περιορίζουν έτι περαιτέρω τις προοπτικές της ανάπτυξης. Με αυτή λοιπόν την έλλειψη ορθολογισμού και υπευθυνότητας πολλοί στην Ε.Ε. αναρωτώνται: «Τι δουλειά έχουν αυτοί με εμάς;» Έτσι καλλιεργούμε διεθνώς την αίσθηση ότι δεν ξέρουμε πού πατάμε και τι θέλουμε, ότι είμαστε ασυνεπείς, ότι μοιάζουμε με τριτοκοσμικούς και άρα κακώς βρισκόμαστε στην Ένωση. Έτσι πείθουμε τους πιστωτές μας ότι είμαστε ανέντιμοι και ανίκανοι να διαχειριστούμε υπεύθυνα τα προβλήματά μας και γι’ αυτό μας δανείζουν με δόσεις μόνο μετά από αξιολογήσεις και μας βάζουν να ψηφίζουμε αδιάβαστα νομοσχέδια των 7.500 σελίδων! Πρόκειται για τον απόλυτο εξευτελισμό της χώρας. Μήπως τελικά είμαστε για τον ψυχίατρο με το να μην εφαρμόζουμε συνειδητά επί 6 χρόνια όσα μέτρα θα μας είχαν βγάλει από το χάος (όπως έγινε π.χ. με τη ρεαλιστική Κύπρο) και παράλληλα να απαιτούμε και να μας απαλλάξουν από το χρέος; Οπότε και οι δανειστές (που το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι πώς θα πάρουν πίσω τα λεφτά τους) ζητούν μόνιμους μηχανισμούς ελέγχου (όπως ο «κόφτης») γιατί αρκετά έχουν ασχοληθεί με τα καραγκιοζιλίκια μας; Μήπως αυτή είναι η κύρια αιτία που μας φέρονται έτσι; Και εμείς ως συνήθως ρίχνουμε το φταίξιμο στους ξένους που «θέλουν να μας υποδουλώσουν». Όταν όμως οι εκάστοτε πρωθυπουργοί μας και οι παρατρεχάμενοί τους παραπλανούν, εκμεταλλεύονται και ραπίζουν το λαό ενώ εκλιπαρούν και λιβανίζουν τους ξένους και παράλληλα προσπαθούν να τους εξαπατήσουν, τι να περιμένουμε; Να μη μας δείρουν και εκείνοι και να μη μας εκμεταλλευτούν; Να μη μας περιφρονούν όταν εμείς οι ίδιοι δεν σεβόμαστε τον εαυτό μας; Να μη μας θεωρήσουν «ξένο σώμα»; Να μη μας παγιδεύσουν εδώ με ελαφριά τη συνείδηση τους μετανάστες αφού μας θεωρούν ανάλογου επιπέδου με εκείνους; Έχουμε και τους «ενάρετους» Γερμανούς που άρχισαν ήδη να αγοράζουν τις υποδομές μας σε τιμές ευκαιρίας. Δεν ξέρουμε στ’ αλήθεια τι μεθοδεύσεις εξυφαίνονται σε τοπική, σε ευρωπαϊκή και σε παγκόσμια κλίμακα. Αλλά όσο εδώ βασιλεύουν η αναξιοπιστία, η ασυνέπεια, η πολυδιάσπαση και η έλλειψη αυτοσεβασμού ας μη περιμένουμε να έρθει κάτι καλύτερο.
