Καθώς πλησιάζει η μέρα έναρξης των Πανελλαδικών, «παλιών» και «νέων» και όπως αλλιώς βαφτίζουν κάθε φορά το πανθομολογούμενο «καταπληκτικό» σύστημα εθνικών εξετάσεων για την εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, αξίζει να απορήσει κανείς με την παντοδυναμία ενός συστήματος που κατέχει, εκτός άλλων μοναδικών βραβείων όπως της στείρας απομνηνόνευσης (στα θεωρητικά μαθήματα τουλάχιστον) ή της στέρησης μιας φυσιολογικής εφηβικής αλλά και σχολικής ζωής, αυτό της μακροβιέστερης αναποτελεσματικότητας.
Είναι στ αλήθεια απορίας άξιο πώς ένα τόσο στυφό και μονοσήμαντο σύστημα αξιολόγησης (το οποίο μάλιστα συνοδεύετια και από απολυτήριες εξετάσεις Γενικής Παιδείας, αν είναι δυνατόν!) παραμένει σταθερό και αναλλοίωτο – με ελάχιστες πινελιές δεξιόστροφης ή εσχάτως αριστερόστροφης χάραξης πορείας (η τελευταία δε με την παντελή έλλειψη επιστημονικότητας που τη διακρίνει σε όλα τα επίπεδα, ευαγγελίζεται την ολοκληρωτική κατάργηση κάθε εξέτασης προσφέροντας άλλο ένα ατυχές αλλά ευχάριστο – για όποιον δεν γνωρίζει – παραμύθι στον κουρασμένο πολίτη. Σα να φταίνε οι εξετάσεις γενικά και όχι αυτές οι εξετάσεις).
Ωστόσο η μεγαλύτερη απορία προκύπτει από την αντίδραση του ίδιου του κόσμου στις Πανελλαδικές. Γιατί στην Ελλάδα του παραλόγου, μια τέτοιας έκτασης γενική παραδοχή αποτυχίας ενός συστήματος, αντιμετωπίζεται την ίδια ακριβώς ώρα με κατάνυξη και δέος από όλους! Το σύμπαν παραλύει όταν αρχίζουν οι Πανελλαδικές κι ένα ολόκληρο έθνος πάλλεται στο ρυθμό τους:
Τα ραδιόφωνα μεταδίδουν από το πρωί τα θέματα, γνωστά φροντιστήρια προβαίνουν σε απαντήσεις, σχετικοί (λίγοι) και άσχετοι (οι περισσότεροι) εκφέρουν γνώμη «δύσκολα φέτος τα θέματα στα Μαθηματικά κατεύθυνσης», πρωινάδικες σταρ με ξανθά μαλλιά και κόκκινο κραγιόν συνοδεία νεαρών με μαύρο κοντομάνικο και τατουάζ συγκινούνται, αγωνιούν και εύχονται καλή επιτυχία, ενώ εσχάτως και ο twitteromaniac κ. πρωθυπουργός μας ακολουθώντας τις οδηγίες των ικανότατων –ομολογουμένως – επικοινωνιολόγων του – στέλνει με τη σειρά του ευχές προσδίδοντας και πολιτική χροιά μέσα από «τη δική του πείρα…».
Ένα απέραντο Παβλοβιανό εργαστήριο εκμάθησης συμπεριφορών! Τόσο που να πείθεσαι κι εσύ ότι δεν μπορεί, είναι εξαιρετικά σημαντικές αυτές οι εξετάσεις! Είναι εθνικό θέμα υψίστης σημασίας! Είναι το άλφα και το ωμέγα της ύπαρξής μας! Πρέπει να υποφέρεις για να το ζήσεις. Λες και δεν υπάρχει άλλη επιλογή στη ζωή ενός νέου ανθρώπου. Λες και πρέπει να δεχτείς τον παραλογισμό του. Κάτι σαν όλα σε αυτή τη χώρα, ΙΚΑ, Εφορία, Δημόσιο που ξέρεις πως σε ταλαιπωρούν σχεδόν απάνθρωπα, έχοντας για χρόνια πολλά δεχτεί πως δεν έχεις άλλη επιλογή (και μετά αυτό το ονομάζουμε δημοκρατία) αναγκάζεσαι να συμμορφωθείς. (Στην παιδαγωγική ο όρος είναι «επίκτητο αίσθημα αδυναμίας» αν και η μετάφραση «επίκτητη ανημπόρια» ίσως είναι πιο ακριβής καίτοι λιγότερο εύηχη).
Κι έτσι πείθονται όλοι. Κι έτσι συνεχίζεται το δράμα – κωμωδία. Και μαζί με αυτά και η υστερία. Λες και δε δίνουν χιλιάδες παιδιά εισαγωγικές εξετάσεις σε όλο τον κόσμο χωρίς φανφάρες και εθνικού μεγέθους άγχος. Δεν δίνουν άλλα παιδιά, μετρημένα, τον αγώνα τους για το μέλλον τους όπως τους πρέπει και τους αξίζει.
Μόνο τα παιδιά είναι πάντα οι ακούσιοι πρωταγωνιστές σε αυτή την παρωδία. Γαλουχημένα με τα ψεύτικα και κατασκευασμένα «όνειρα». Ενδυόμενα στόχους που μπορεί και να μην είναι δικοί τους και συχνότατα ελάχιστη σχέση έχουν με τον ίδιο τους τον εαυτό. Παιδιά που «περνάνε» σε μια σχολή που δεν θέλουν αλλά εκεί τους έριξαν οι βαθμοί τους.
Παιδιά που ονειρεύονταν ένα Πανεπιστήμιο σαν αυτό που βλέπουν στις ταινίες ή σαν αυτά που τους διηγούνταν οι γονείς τους, με καθηγητές που τους ενθαρρύνουν να προοδεύσουν, που πιστεύουν στην αξία τους, με εργασίες που διευρύνουν το πνεύμα τους, με συνεργασίες και ειδικότητες που τους ανοίγουν μια πόρτα στο μέλλον, με υποδομές και οργάνωση και τελικά υποχρεώνονται να συμβιβαστούν με το λιγότερο. Παιδιά που ακολουθώντας την παράνοια της κοινωνίας τους, έβαλαν στην άκρη όλα όσα θα έπρεπε να ζουν στα δεκάξι και τα δεκαεφτά τους γιατί πίστεψαν πως μόνο έτσι θα έχουν μια θέση στον κόσμο.
Παιδιά που βώνουν την ενδεχόμενη ή και την υπαρκτή αποτυχία σαν το τέλος της ζωής και τρέχουν στους ψυχολόγους ή βλάπτουν τον εαυτό τους. Παιδιά. Που θάπρεπε να βλέπουν το μέλλον. Σε αυτά τα παιδιά εκτός από το να ευχηθούμε καλή επιτυχία (ολόψυχα) οφείλουμε να δώσουμε επιλογές, αλήθειες και επιτέλους ένα σχολείο και σπουδές που τους αξίζουν!
ΥΓ. Κάποτε κατά το γνωστό Σαββοπούλειο άσμα η Ελλάδα αναστέναζε στα γήπεδα. Αλλά πάλι εκείνες ήταν άλλες εποχές… Άγριες, ανελεύθερες, σκληρές. Στην χαρούμενη Ελλάδα που ακολούθησε όλα άλλαξαν. Μόνο η ανάγκη του Έλληνα να αναστενάζει παρέμεινε αναλλοίωτη σε καλούς και σε χαλεπούς καιρούς.
Η κυρία Μαργαρίτα Μανσόλα είναι Εκπαιδευτική Ψυχολόγος CPsychol
