Η ζωή σε 3D

Την τελευταία ηµέρα του 1983, η Apple, μια μικρή, τότε, φιλόδοξη, αυθάδης και επαναστατική εταιρεία, έβγαλε στον τηλεοπτικό αέρα μία από τις πιο διάσημες διαφημίσεις όλων των εποχών. Λεγόταν «1984», ήταν εμπνευσμένη από το ομότιτλο βιβλίο του Τζορτζ Οργουελ, και έδειχνε αιχμαλώτους, παράλογους ηγέτες και ανταρσία. Εδειχνε απείθεια, αλλαγή, κατακρήμνιση της καθεστηκυίας τάξης. Προσπαθούσε να δείξει πως η επανάσταση του όλο και πιο προσιτού υπολογιστή θα αλλάξει τον κόσμο τα επόμενα χρόνια –και παράλληλα να πλασάρει την εικόνα της Apple ως μια μικρή και τίμια εταιρεία κόντρα στα μεγαθήρια· μια μάλλον ειρωνική εικόνα δεδομένου του σημερινού μονοπωλίου της.

Πέρα από το μάρκετινγκ, η ιδέα ήταν εύστοχη. Πράγματι, τα επόμενα χρόνια, ο κόσμος άλλαξε. Ο υπολογιστής έγινε προσβάσιμος, όλο και πιο φθηνός, εν τέλει φορητός, σε μέγεθος τσέπης, αλλάζοντας τις επικοινωνίες, την εργασία, τις σχέσεις, τα πάντα. Αλλαξαν σε τέτοιο βαθμό που η γενιά που ενηλικιώνεται τώρα γελάει με εμάς τους ενδιάμεσους που έχουμε ζήσει και μια σέπια αναλογική εποχή.

Πρόσφατα, εμφανίστηκε μια άλλη διαφήμιση. Δεν είναι τόσο επιθετική όσο το «1984» της Apple. Είναι πιο προσιτή, μοιάζει όμως εξίσου διορατική. Δείχνει ένα ωραίο σπίτι, με ωραίους ανθρώπους, ευγενικά παιδιά και τοίχους με τούβλα. Με αυτό το φόντο, περιγράφει μια καθημερινότητα δίπλα σε έναν εκτυπωτή 3D.

Τι είναι αυτό; Είναι ένα μηχάνημα που ανάλογα με την τιμή του μπορεί να εκτυπώσει σχεδόν τα πάντα. Στη διαφήμιση σχεδιάζονται και τυπώνονται βάζα, πορτοφόλια, παιδικά παιχνίδια, θήκες υπολογιστών. Η πρώτη αντίδραση μπορεί να είναι του στυλ «άλλη μια αχρείαστη ανακάλυψη που αφορά ορισμένους πλούσιους tech freaks». Η αλήθεια, όμως, είναι διαφορετική.

Παίρνοντας µια ιδέα από την πρόσφατη έκθεση «Digital Revolution», που παρουσιάστηκε στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, και διαβάζοντας όσα ειπώθηκαν στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ του Νταβός, όπου ορίστηκε η «4η Βιομηχανική Επανάσταση», γίνεται σαφές πως αυτή η τεχνολογία ετοιμάζεται να αλλάξει (πάλι) τον κόσμο. Σύμφωνα με το «Forbes», η ζωή στον πλανήτη τα επόμενα 50 χρόνια δεν θα έχει καμία σχέση με τον τρόπο που ζούμε σήμερα. Ο Τζακ Ούλντριχ, αυθεντία στα θέματα τεχνολογίας, υποστηρίζει πως υπάρχει ήδη ο θεωρητικός τρόπος να τυπωθούν ανθρώπινα όργανα –νεφρά, πνεύμονες, ακόμη και μια καρδιά. Στο μέλλον, τα τρόφιμα μπορούν να τυπώνονται και όχι να καλλιεργούνται –μια ιδέα με δεκάδες ενστάσεις, αλλά με πιθανές εφαρμογές. Οι τρόποι παραγωγής τροφίμων και κατασκευής κτιρίων θα αλλάξουν ριζικά. Ηδη εμφανίζονται αυτοκίνητα τυπωμένα από υπολογιστή, ενώ πριν από λίγο καιρό η εταιρεία General Electric παρουσίασε το νέο σύστημα τροφοδοσίας καυσίμων αεροπλάνων τυπωμένο από 3D printer, που ήταν 5 φορές πιο δυνατό και 15% πιο οικονομικό από το υπάρχον.

Ωστόσο, όλα είναι και λίγο µόδα. «Σίγουρα, ένας νέος κόσμος ανοίγεται μπροστά μας» δήλωσε η Σάρα Μπόισβερτ, υπεύθυνη τεχνολογίας στην εταιρεία Potomac Photonics, αλλά «δεν μπορεί ο καθένας να κατασκευάσει οτιδήποτε. Η τεχνολογία θέλει προσοχή και λογική» είπε αναφερόμενη προφανώς στο πρώτο όπλο που έχει τυπωθεί από εκτυπωτή –έχει ήδη απαγορευτεί στην Αμερική.

Oμως, αν υποθέσουμε πως ακόμη και τα μισά απ’ αυτά συμβούν, τι θα γίνει με τον τρόπο που ζούμε σήμερα; Η παγκόσμια οικονομία θα ανατραπεί, δεν θα χρειάζονται ούτε ναυτιλία, ούτε logistics, ούτε φθηνά εργατικά χέρια. Για την ακρίβεια, όπως δήλωσε ο Ντάνιελ Κάστρο, αναλυτής στο Information Technology and Innovation Foundation: «Αν μπορείς να τυπώνεις φαγητό, σπίτια, ανθρώπινα όργανα, η κοινωνία ετοιμάζεται να ζήσει με νέους κανόνες. Μήπως μπορούμε να φερόμαστε επιτέλους στα ζώα με σεβασμό; Μήπως δεν χρειάζεται πια να δουλεύουν οι άνθρωποι;».

Μάλλον είναι κάπως αισιόδοξος. Αλλά η ουσία είναι μία: ο κόσμος αλλάζει ερήμην μας. Οι πιο έξυπνοι θα ακολουθήσουν. Οι λιγότερο διορατικοί θα αντισταθούν για λίγο και έπειτα θα ακολουθήσουν και αυτοί βαρυγκωμώντας. Πάντα ακολουθούν.

* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 31 Ιανουαρίου 2016