«Σώστε τα ράφια»

Ηταν μια ασυνήθιστη διαδήλωση έξω από το κεντρικό κτίριο της Βιβλιοθήκης της Νέας Υόρκης. «Σώστε τα ράφια, σώστε τα ράφια» ήταν το βασικό σύνθημα των διαδηλωτών που διαμαρτύρονταν για τη μείωση των έντυπων βιβλίων στα αρχεία της Βιβλιοθήκης. Από το 2009 και μετά στις βιβλιοθήκες των Ηνωμένων Πολιτειών καταγράφεται σημαντική μείωση των συλλογών έντυπων βιβλίων προς όφελος των ηλεκτρονικών. «Είμαστε παγιδευμένοι ανάμεσα σε δύο κόσμους» είπε ο Ντάρελ Μπάτσον, διευθυντής του δικτύου δημόσιων βιβλιοθηκών «Φρέντερικ» της Πολιτείας του Μέριλαντ, μιλώντας σε ρεπορτάζ της εφημερίδας «The Washington Post» (9 Ιουλίου 2015). Στις βιβλιοθήκες αυτής της Πολιτείας οι έντυπες συλλογές μειώθηκαν κατά 20% από το 2009. «Αλλά οι βιβλιοθήκες πρέπει ή να εξελιχθούν ή να πεθάνουν. Είμαστε προφανώς το κλασικό δαρβινικό παράδειγμα» είπε ο Μπάτσον. Σύμφωνα με το ίδιο ρεπορτάζ ο προϋπολογισμός των βιβλιοθηκών για ηλεκτρονικά βιβλία αυξήθηκε από το 1% στο 7% ενώ για τα έντυπα μειώθηκε από το 67% στο 59% μεταξύ 2008 και 2015.

Αυτή η πραγματικότητα έχει όμως και μια άλλη πλευρά εξίσου δυναμική. Το έντυπο βιβλίο εξακολουθεί να αποτελεί βασική επιλογή ανάγνωσης όχι μόνο για τους παραδοσιακούς αναγνώστες, τους λεγόμενους pre-pixel generations, αλλά και για τις ψηφιακές γενιές (digital natives), που από μόνες τους αντιπροσωπεύουν ένα υπολογίσιμο ποσοστό στο 1,5 δισεκατομμύριο επισκέπτες που έχουν κάθε χρόνο οι αμερικανικές βιβλιοθήκες. Ερευνες που πλέον διαθέτουμε δείχνουν ότι οι ηλεκτρονικοί αναγνώστες αφομοιώνουν λιγότερο απ’ ό,τι αυτοί των εντύπων και ότι το 92% των φοιτητών συγκεντρώνεται περισσότερο όταν διαβάζει έντυπο. Η επιλογή του εντύπου αφορά και την ανάγνωση λογοτεχνίας. Μια άλλη έρευνα μεταξύ αναγνωστών της ψηφιακής γενιάς (των digital natives ή των millennials) έδειξε ότι το 5% διαβάζει μόνο ηλεκτρονικά, το 21% κυρίως έντυπα παρά ηλεκτρονικά και το 34% μόνο έντυπα. Το σημαντικό είναι ότι απολαμβάνουν όλα τα μέσα. Την πραγματικότητα αποτελούν οι «υβριδικοί αναγνώστες». Οχι διχοτομίες ανάμεσα στο παλιό και στο νέο, αλλά όλα μαζί. Αυτή είναι και η πραγματικότητα των εφημερίδων, που μας κάνει αισιόδοξους για το μέλλον των έντυπων φύλλων.