Μετά το PSI η δομή και διάρθρωση του Ελληνικού χρέους άλλαξε ριζικά. Τα οφέλη από το κούρεμα χρέους ονομαστικής αξίας 200 δις δεν ήταν μεγάλα ως προς την μείωση του συνολικού χρέους, εξαιτίας κυρίως της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών και της αποχής από την διαδικασία της ΕΚΤ.

Αυτό όμως που επιτεύχθηκε είναι η μεγάλη επιμήκυνση των λήξεων που είχε ως αποτέλεσμα την άμεση ελάφρυνση του προϋπολογισμού. Επίσης μειώθηκε κατά πολύ το χρέος που βρίσκεται σε χέρια ιδιωτών και αυξήθηκε (82%) σημαντικά το χρέος στον επίσημο τομέα (Διμερή δάνεια, ΕΚΤ, EFSF).

Επιπροσθέτως ο κύριος όγκος (85%) του ελληνικού χρέους βρίσκεται υπό αγγλικό δίκαιο πράγμα που αφαιρεί την δυνατότητα της Ελληνικής Δημοκρατίας για μονομερή διαγραφή ή αλλαγή όρων χωρίς την σύμφωνη γνώμη των πιστωτών. Μία δε μονομερής επιθετική κίνηση θα έχει απρόβλεπτες συνέπειες και ενδεχομένως καταστροφικές επιπτώσεις στην οικονομία αλλά και στην θέση της Ελλάδος στην διεθνή πολιτική και οικονομική σκηνή. Το σενάριο των ευρωδιακοπών ή Grexit δεν θα φαντάζει φανταστικό τότε.
Από την άλλη ένα κούρεμα στην ονομαστική αξία του χρέους είναι δύσκολο και νομικά αλλά και πολιτικά για την Ευρώπη. Πρώτον γιατί απαγορεύεται από τις Συνθήκες αλλά και σε μερικές περιπτώσεις από συντάγματα χωρών μελών.
Όμως η πολιτική δυσκολία είναι εξίσου μεγάλη. Το χρέος δεν βρίσκεται στα χέρια κάποιου οργανισμού όπως το ESM αλλά σε διμερή δάνεια και στο EFSF. Η ζημία στο EFSF πηγαίνει κατευθείαν στους προυπολογισμούς των χωρών. Και ένα κούρεμα θα χτυπήσει τους φορολογουμένους των χωρών που μας δάνεισαν. Αυτό είναι πολιτική νάρκη αφού θα το εκμεταλλευτούν πολλοί Ευρωπαίοι λαϊκιστές πολιτικοί (έχουν και αυτοί τέτοιους) κατά της Ελλάδος.
Επίσης, η λογική υπαγορεύει πως θα ήταν καλύτερο να έχουμε υπομονή και να περιμένουμε όταν θα κάνουν την κίνηση τους και άλλες ευρωπαϊκές χώρες για να μην χάσουμε. Όμως η αδυσώπητη πολιτική στην Ελλάδα υπαγορεύει πλειοδοσία ως προς το ποιος θα το κουρέψει περισσότερο εδώ και τώρα.
Έτσι το κύρια σημεία που μπορούμε αυτήν την στιγμή να απαιτήσουμε είναι τα εξής. Επιμήκυνση των δανείων του EFSF από 32,5 χρόνια σε 50 ή και περισσότερα. Δεύτερον την αλλαγή των όρων των διμερών δανείων σε ίδιους με αυτούς του EFSF και τρίτον μια καλή περίοδο χάριτος. Επιπροσθέτως θα μπορούσαμε να πετύχουμε την ίση μεταχείριση όλων των επενδυτών που απείχαν από το PSI όπως οι εθνικές κεντρικές τράπεζες και η ΕΚΤ βάση χρονοδιαγράμματος διαρθρωτικών αλλαγών ή ενός επενδυτικού σχήματος. Σίγουρα πρέπει να διαπραγματευτούμε την μεταφορά των χρημάτων που χρησιμοποιήθηκαν για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών στο ESM. Όλα τα υπόλοιπα, δηλαδή οι ρήτρες ανάπτυξης και άλλοι όροι είναι τα στολίδια πακέτο.
Το Ελληνικό χρέος έχει ένα μεγάλο πλεονέκτημα ως προς το προφίλ του. Αν και κοντά στο 180% του ΑΕΠ ο υπολογισμός αυτός είναι λάθος. Δεν μπορούμε να διαιρούμε την ονομαστική αξία του χρέους που όμως είναι πληρωτέο σε 30 ή και περισσότερα χρόνια και να χρησιμοποιούμε το τωρινό ΑΕΠ. Αν κάνουμε το υπολογισμό της παρούσας αξίας του χρέους ως προς το σημερινό ΑΕΠ τότε το χρέος είναι κάτω του 90%. Αυτό είναι χαμηλότερο από την Ιταλία ή ακόμα και την Ισπανία.

Η Ιταλία για παράδειγμα πρέπει να αναχρηματοδοτήσει όλο το χρέος της μέσα σε 5-6 χρόνια ενώ η Ελλάδα σε πάνω από 17. Θα μπορούσαμε για παράδειγμα να πετύχουμε την αλλαγή του τρόπου υπολογισμού του χρέους ή ακόμα και την χρήση χρηματοοικονομικών εργαλείων που το μειώνουν λογιστικά. Αυτό πρακτικά σημαίνει πως η έμφαση πρέπει να δοθεί στην ανάπτυξη. Εκεί είναι η λυδία λίθος του χρέους και όχι στον διαγωνισμό κουρέματος.

* Ο κ. Ανδρέας Κούτρας είναι υποψήφιος στην Β’ Αθηνών με το Ποτάμι και πολιτικός υπεύθυνος για το χρηματοπιστωτικό σύστημα και το χρέος.