Ενιαία τιμή

Η Ενωση Ελληνικού Βιβλίου (ΕΝΕΛΒΙ) δημοσιοποιεί τους φόβους της αλλά και την πληροφόρησή της για τη συζητούμενη στην Επιτροπή Ανταγωνισμού κατάργηση της ενιαίας τιμής του βιβλίου. Ο σχετικός νόμος προβλέπει ότι η τιμή του βιβλίου διατηρείται σταθερή και ίδια σε όλα τα σημεία πώλησης, με περιθώριο έκπτωσης ως 10% επί δύο χρόνια από την ημερομηνία έκδοσής του. Ο νόμος που ισχύει σε πολλές χώρες της ηπειρωτικής Ευρώπης είναι πλέον δεδομένο ότι ενισχύει την εκδοτική πολυφωνία και εξασφαλίζει την επιβίωση των μικρών βιβλιοπωλείων έναντι των μεγάλων αλυσίδων. Η κατάργηση της ενιαίας τιμής, ενώ θεωρητικά ευνοεί τον ανταγωνισμό, στην ουσία τον νοθεύει. Οδηγεί μαθηματικά στην ενδυνάμωση των μεγάλων επιφανειών που μπορούν να κάνουν πολύ μεγάλες εκπτώσεις. Οι μεγάλες εκπτώσεις προϋποθέτουν και μεγάλα τιράζ, δηλαδή άμεση πίεση στους εκδότες για αναζήτηση των μπεστ σέλερ. Πλήττει όποιους εκδότες κάνουν «δύσκολες» εκδοτικές επιλογές (δοκίμια, Ιστορία κτλ.). Φυσικά πλήττει το μικρό βιβλιοπωλείο, που δεν μπορεί εκ των πραγμάτων να ανταγωνιστεί τις αλυσίδες και τα σουπερμάρκετ με υψηλές εκπτώσεις.

Σήμερα η ελληνική αγορά του βιβλίου χαρακτηρίζεται από ευθραυστότητα, από μεγάλη διασπορά αλλά και από μεγάλη κινητικότητα. Μετά την αποχώρηση της Fnac και την κατάρρευση του Ελευθερουδάκη, οι αλυσίδες είναι μόνο δύο: το Public και ο Παπασωτηρίου. Τα σημεία πώλησης βιβλίων στα μεγάλα σουπερμάρκετ διαθέτουν μόνο τίτλους μπεστ σέλερ και ρομάντζα. Από την άλλη, ιδιαίτερα τον τελευταίο χρόνο, δημιουργούνται καινούργια μικρά ή μεσαία βιβλιοπωλεία με ατμόσφαιρα, με γνώση του αντικειμένου και με μεγάλη προσοχή για την πολυφωνία των τίτλων. Η κατάργηση της ενιαίας τιμής είναι σίγουρο ότι θα απειλήσει αυτή τη νέα επιχειρηματικότητα στον χώρο του βιβλιοπωλείου, που είναι ταυτόχρονα και μια ενδιαφέρουσα πολιτιστική δράση. Πολλά από αυτά τα νέα βιβλιοπωλεία λειτουργούν πλέον ως νέοι δημόσιοι χώροι. Ως προς τη διασπορά, όπως μας πληροφορεί η ΕΝΕΛΒΙ, καμία εκδοτική εταιρεία δεν έχει μερίδιο αγοράς πάνω από 10%, ενώ το μερίδιο των αλυσίδων βιβλιοπωλείων φτάνει το 20%. Η κατάργηση της ενιαίας τιμής αναπόφευκτα θα οδηγήσει στη δημιουργία φαινομένων συγκεντροποίησης.