Ιστορίες

Μιλώντας με τον Νικόλα Αλεξίου, καθηγητή Κοινωνιολογίας στο Queens College της Νέας Υόρκης, μου επεσήμανε πόσο λίγα πράγματα ξέρουμε για τους Αμερικανούς-Ελληνες που εδώ και δεκαετίες βρίσκονται στη Νέα Υόρκη αλλά δεν έχει καταγραφεί συστηματικά ποτέ η ιστορία τους. Αγνοούμε προσωπικές ιστορίες που καταγράφουν την πορεία της ελληνοαμερικανικής κοινότητας, όπως αγνοούμε επίσης σημαντικούς ποιητές, πεζογράφους και καλλιτέχνες. Γνωρίζουμε ελάχιστους, κυρίως αυτούς που διέπρεψαν στον κινηματογράφο και βραβεύθηκαν κάποια στιγμή ή το έργο τους απέκτησε μια πρόσκαιρη δημοσιότητα. Δεν γνωρίζουμε όμως τον βίο τους, τις δυσκολίες, τα προβλήματα, τις μικρές επιτυχίες που τους έκαναν να δημιουργήσουν μια ισχυρή κοινότητα στην αμερικανική μητρόπολη αλλά και σε άλλες πόλεις των ΗΠΑ. Την ημέρα που έφευγα από τη Νέα Υόρκη ο Ν. Αλεξίου κατέγραφε σε μια πολύωρη συνέντευξη τα προσωπικά βιώματα της Ιωάννας Καρατζαφέρη, πεζογράφου που έχει συνδέσει τη ζωή και το έργο της με τη Νέα Υόρκη. Η καταγραφή αυτή είναι μέρος ενός μακρόπνοου ερευνητικού σχεδίου που γίνεται στο πλαίσιο του τμήματος Κοινωνιολογίας του Queens College και το οποίο έχει στόχο να καταγράψει αναλυτικά την προφορική ιστορία των Ελληνοαμερικανών στη Νέα Υόρκη με σκοπό τη δημιουργία ενός Αρχείου Προφορικής Ιστορίας.

Το αρχείο αποτελείται από πέντε κατηγορίες στατιστικών στοιχείων και πληροφοριών: ποιοτικά δεδομένα που συγκεντρώθηκαν από τη δική του βιβλιοθήκη, στην οποία προστίθενται συνεχώς νέες προφορικές ιστορίες που συγκεντρώνει η ερευνητική του ομάδα. Ποσοτικά στοιχεία που προκύπτουν από την Υπηρεσία Απογραφής των ΗΠΑ και από άλλες έρευνες. Αλλες παρεμφερείς κοινωνικές έρευνες. Κοινοτικά δεδομένα και καταγραφή πόρων. Δημοσιευμένα και αδημοσίευτα κείμενα για τους Ελληνες στην Αμερική. Ο ίδιος ελπίζει ότι το υλικό αυτό θα είναι χρήσιμο όχι μόνο για τους ερευνητές και τους φορείς χάραξης πολιτικής αλλά και για όποιον ενδιαφέρεται για τους Ελληνοαμερικανούς γενικότερα. Η ανάγκη μιας τέτοιας καταγραφής, πέρα από το γενικότερο ιστορικό ενδιαφέρον, έχει να κάνει και με το ότι οι γενιές που βρέθηκαν στις ΗΠΑ το τελευταίο μισό του προηγούμενου αιώνα αποχωρούν βιολογικά από τον κόσμο τούτο και μαζί τους χάνονται στοιχεία που δεν μεταβιβάζονται υποχρεωτικά στις επόμενες γενιές. Η δημιουργία προφορικών αρχείων, κάτι που στη χώρα μας έχει ιστορία μόλις δύο δεκαετιών, είναι πολύ χρήσιμη, καθώς καταγράφονται μαρτυρίες κοινωνικών ομάδων, συνήθως αποκλεισμένων από τα κέντρα εξουσίας, οι οποίες παραμένουν αφανείς, αν και βρίσκονται πολλές φορές πρωταγωνιστές ιστορικών γεγονότων.